DE LAATSTE WARME DAG KOMT LANGZAAM DICHTERBIJ!
DATUM-RECORDS IN SEPTEMBER!
BIJZONDERHEDEN 28 SEPTEMBER
Voor weer-info klik op onderstaande links:
KNMI WEERPLAZA WEERONLINE KMI-BELGIE WEER.NL WEERNIEUWS-VERWACHTING
Normaal ligt de minimum-temperatuur in de laatste decade van september rond 10°C. Inmiddels in deze laatste derde decade van september zes nachten onder de 10°C op een KNMI-station, In de nacht naar zaterdag 28 september van de 34 KNMI-stations 29 KNMI-stations met de minimum-temperatuur onder de 10°C.
In 2023 in de nacht naar 28 september al de derde nacht op rij ruim boven de 10°C met de laagste temperatuur. In 2023 in de nacht naar 28 september 23- van de 34 KNMI-stations die boven de 15°C bleven met de laagste temperatuur.
De nachten zijn deze maand september tot nu toe in het algemeen vrij zacht verlopen. Normaal voor Borculo is voor september een gemiddelde minimum-temperatuur van rond 10,1°C en t/m zaterdag 28 september staat de gemiddelde minimum-temperatuur in Borculo op 11,8°C. In september 2023 in Borculo een gemiddelde minimum-temperatuur van 12,7°C en in september 2022 10,3°C. De gemiddelde minimum-temperatuur voor september loopt voor Borculo uiteen van 6,1°C in september 1986 tot 13,6°C in september 1999. In september 2023 de hoogste nachtelijke minimum-temperaturen in Borculo voor september sinds september 2006 die over de hele maand uitkwam op 13,5°C gemiddeld.
In Borculo in het etmaal van 28 september 2023 met 14,4°C als minimum-temperatuur een nieuw datumrecord, het oude datumrecord stond op 14,0°C van 28 september 1983.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries in de omgeving Wilhelminaoord, het is al goed merkbaar dat overdag de schaduwen langer worden.
September kan soms hele bijzondere etmalen opleveren! Voor september 2024 de bijzonderheid met voor het derde jaar op rij een tropische dag, in september 2024 lukte dat op 2 september. Het meest bijzondere van september 2023 was wel de hittegolf, in Borculo vanaf 4- t/m 12 september negen etmalen lang. Tijdens deze hittegolfperiode negen etmalen op rij van 25°C en hoger en daarvan vijf tropische dagen van 30°C en hoger.
Het hierboven staande hebben we het over een periode, maar september kan ook in één etmaal bijzondere wapenfeiten opleveren en een mooi voorbeeld hiervan was 11 jaar geleden in 2013 op 28 september.
In de nacht naar 28 september 2013 de laagste temperatuur op het KNMI-station Twente met 0,7°C in de weerhut en daarmee de koudste nacht sinds 24 mei en het werd ook de laagste temperatuur van september 2013. Op 24 mei hadden de KNMI-stations Nieuw Beerta en Twente 0,3°C in de weerhut. Aan de grond had het KNMI-station Twente in de nacht naar 28 september 2013 ook de laagste temperatuur met -2,5°C gevolgd door de KNMI-stations Heino en Hupsel met -1,7°C en -0,6°C. Het KNMI-station Vlissingen was het enige KNMI-station met een laagste temperatuur in de dubbele cijfers met 10°C.
In Borculo 5,3°C als laagste temperatuur in de nacht naar 28 september 2013 en aan de grond 3°C.
Op 28 september 2013 een zonovergoten dag. In Borculo met 11,2 uur zon werd het 17,9°C. Voor Borculo was het daarmee de zonnigste 28 september sinds het begin van de reguliere zonurenmeting in 1995.
Landelijk de hoogste temperatuur kwam van het KNMI-station Eindhoven met 19,1°C. De KNMI-stations Nieuw Beerta en Terschelling kwamen niet hoger dan 15,9°C. Voor het gevoel was het overigens wel kouder door de aantrekkende oostenwind.
Het etmaalgemiddelde van september 2013 was wel dalende, in Borculo stond het etmaalgemiddelde van september 2013 op 23 september nog op 15,4°C en op 28 september op 14,9°C. Voor Borculo is voor september normaal een gemiddelde etmaaltemperatuur van 14,5°C. In 2013 op de valreep nog net geen zevende te koude maand september 2013, de eerste zes maanden van 2013 verliepen allemaal wel te koud!
Onderstaande foto maakte Arie Verrips van een parasolzwam.
De parasolzwam kan wel 40 centimeter in doorsnede worden. Maar er zijn er die nog groter kunnen worden en dan moet je denken aan de reuzenbovist die een omvang van wel 70- tot 80 centimeter kan hebben. De reuzenbovist is eetbaar en daar heeft een gezin meer dan genoeg aan voor een goede maaltijd. De reuzenbovist is te vinden vanaf mei tot oktober en is een paddenstoel die van zon houdt.
In 2022 op 28 september al weer het derde etmaal op rij met neerslag van betekenis tot in de dubbele cijfers. De meeste neerslag vanaf middernacht tot in de avond 20 uur viel op het KNMI-station Volkel met 35,1 millimeter. In de nachtelijke uren viel op de KNMI-stations Rotterdam en Voorschoten respectievelijk 15,2- en 10,6 millimeter en overdag op de KNMI-stations Volkel en Cabauw respectievelijk 35,1- en 11,5 millimeter. De KNMI-stations Rotterdam en Voorschoten hadden neerslag in de dubbele cijfers in de nachtelijke uren, overdag op de KNMI-stations Arcen, Cabauw en Volkel neerslag in de dubbele cijfers. Buien gingen in de middag lokaal ook gepaard met onweer en hagel.
Het KNMI-station Volkel noteerde met 35,1 millimeter over het hele etmaal een nieuw Nederlands datumrecord voor de neerslag. Het oude neerslagrecord voor 28 september stond op 34,3 millimeter van het KNMI-station Maastricht in 1976.
Onderstaande foto maakte Leen de Koning in Nieuwerkerk a/d IJssel na een hagelbui op 28 september 2022.
– In 2019 in de nacht naar 28 september behoorlijk onstuimig en nat. Er vielen verspreid talrijke buien en de meest zware buien in het noordwesten van het land. Lokaal viel in Noord-Holland in de omgeving Purmerend maar liefst 41 millimeter en op het KNMI-station Marknesse 18,6 millimeter. Diverse buien gingen in het noordwesten gepaard met onweer, hagel en zware windstoten. De hoogste windstoten op Vlieland en in IJmuiden tot 87 kilometer per uur. Net ten westen van Amsterdam in Boesingheliede kwam het nog tot een vermoedelijke windhoos of sterke valwind en heeft daar veel schade aangericht. Daarentegen bleven de regenmeters in de nachtelijke uren op de KNMI-stations Deelen, Ell, Herwijnen, Hupsel en Twente leeg.
– In 2016 binnen 24 uur een groot verschil in de minimum-temperatuur! Op de ochtend van 27 september 2016 de laagste temperatuur 3,6°C op het KNMI-station Deelen en de volgende ochtend 28 september minimum-temperaturen van rond 15°C en daarmee ruim 10°C hoger!
Onderstaande foto maakte Peter de Vries op de Hilversumse hei, ook de hei gaat de herfst in, het mooie is er vanaf.
LAATSTE WARME DAG
Voor het KNMI-station De Bilt was op 28 september 2016 met 21,6°C de 26e warme dag van de maand en daarmee een evenaring van het record van september 2006. In 2017 op 28 september op het KNMI-station De Bilt de zesde warme dag van de maand met 20,6°C en in 2018 op 28 september ver beneden de warme grens op het KNMI-station De Bilt met 16,3°C. In september 2018 t/m 28 september stond de teller van warme dagen voor het KNMI-station De Bilt op 16 en dat is wel het dubbele van september 2017. In 2019 op 28 september op het KNMI-station De Bilt ook ver weg van de warme grens van 20°C, het werd slechts 17,5°C. In 2020 op 28 september op het KNMI-station De Bilt 13,7°C, in 2021 19,2°C, in 2022 14,9°C, in 2023 19,5°C en dit jaar 14,9°C.
In september 2019 op het KNMI-station De Bilt negen warme dagen, in september 2020 16 warme dagen, in september 2021 22 warme dagen, in september 2022 13 warme dagen en in september 2023 22 warme dagen. September 2024 telt op het KNMI-station De Bilt inmiddels 16 warme dagen.
In 2016 had het KNMI-station De Bilt de laatste warme dag van het jaar op 28 september, in 2017 op 19 oktober, in 2018 op 17 oktober, in 2019 op 13 oktober, in 2020 op 21 oktober, in 2021 op 27 september, in 2022 op 30 oktober en in 2023 op 29 september. Dit jaar tot nu toe de laatste warme dag op het KNMI-station De Bilt op 23 september met 21,4°C.
Voor Borculo is de meest late datum van de laatste warme dag 31 oktober 2005 met 20,8°C, maar in 2020 op 2 november werd het nog bijna een warme dag met 19,9°C. Overigens in 2022 had Borculo op 30 oktober ook nog een warme dag met 20,6°C. De warmste 28e september voor Borculo blijft 28 september 2011 met 24,1°C en de meest koele 28 september had Borculo in 1995 met 11,5°C.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries in de omgeving Wilhelminaoord.
HOGE BAROMETERSTANDEN EIND SEPTEMBER
Het KNMI-station Maastricht kwam in 2018 op 28 september tot een nieuw landelijk septemberrecord van 1040,2 hectopascal. In 2016 geruime tijd prachtig weer en dat hadden we ook mede te danken aan krachtige hogedrukgebieden in onze omgeving. Toch was de barometerstand niet extreem hoog geweest, vanaf 22 augustus 2016 was de hoogste barometerstand voor het KNMI-station De Bilt rond 1027 hectopascal. In 2017 eind september de hoogste barometerstand rond 1025 hectopascal. Dat was in 2015 eind september veel hoger. De barometerstand op 28 september 2015 was rond 1038 hectopascal, voor een nog hogere barometerstand in september moesten we toen terug naar 1986. Op het KNMI-station Twente was de hoogste barometerstand in september 1986 op 19 september met 1039,7 hectopascal. Landelijk op het KNMI-station De Bilt was tot 1986 de hoogste barometerstand 1037,9 hectopascal op 27 september 1906. In 1986 werd op 19 september een hoogste barometerstand bereikt van 1039,8 hectopascal.
In 1999 had het KNMI-station De Bilt een zeer lage maximum-luchtdruk eind september met slechts 1014 hectopascal! Dat kwam toen ook tot uiting in het weerbeeld met 50 millimeter neerslag in de laatste decade.
DATUMRECORDS IN SEPTEMBER
In 2011 op 28 september een hele mooie nazomerdag, in Borculo met ruim 11 uur zon werd het 24,1°C. Het was niet de zonnigste dag van september 2011, dat was 3 september met 11,6 uur zon. Maar met 24,1°C was het wel een nieuw datumrecord voor 28 september, het oude record voor 28 september was voor Borculo 22,5°C op 28 september 1992. Totaal in september 2011 vijf datumrecords. Dan te bedenken dat de normale temperatuur voor eind september rond 17°C ligt. Verder was het al weer het 10e etmaal op rij dat het overwegend droog bleef, voor zo’n lange droge periode moesten we in Borculo terug naar april 2011.
In september 2012 in Borculo geen datumrecords en in september 2013 twee datumrecords en wel op 5- en 6 september met tropische temperaturen van respectievelijk 31,5°C en 31,2°C. In september 2014 in Borculo geen datumrecords en ook in september 2015 niet. In september 2016 in Borculo vijf datumrecords, in september 2017 geen datumrecords, in september 2018 twee datumrecords, in september 2019 in Borculo geen datumrecords. In september 2020 in Borculo alleen op 15 september een evenaring van het datumrecord voor het maximum en in september 2021 geen datumrecords. In september 2022 drie datumrecords in Borculo en wel twee warmte-records en op 26 september nog een koude-datumrecord voor de maximum-temperatuur.
In september 2023 voor Borculo maar liefst zes datumrecords, zes etmalen die in september niet eerder zo warm waren en dat was van 7- t/m 11 september en op 28 september. September 2024 telt inmiddels voor Borculo vier etmalen met een datumrecord die niet eerder zo warm waren sinds 1981 en dat waren 1- t/m 3-september en 7 september.
De volksweerkunde kent de volgende spreuk: “September in een goed humeur, brengt het weer in een mooie fleur”.
Daarbij past zeker onderstaande foto van asters, foto is gemaakt door Robert Mooy uit Arnhem.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
Onderstaande foto maakte Peter de Vries op 28 september 2012 van Schiphol, daar was het nat met imposante buienwolken.
In 2009 was het KNMI-station Hupsel in de nacht naar 28 september voor de vierde nacht op rij landelijk het koudste KNMI-station. In de nacht naar 28 september 2009 daalde de temperatuur in de weerhut op het KNMI-station Hupsel tot 4,7°C en aan de grond tot 3°C. Het KNMI-station Twente was aan de grond toen nog wat kouder met 2°C.
Rond deze tijd in september 2011 op Sicilië uitzonderlijk nat. Zo viel er in 24 uur tijd tot de avond van 27 september 2011 in Gela aan de zuidkust van Sicilië 65 millimeter en in Catania 86 millimeter.
Op 28 september 2001 werd op het KNMI-station De Bilt met 21,7°C de hoogste temperatuur van die maand gemeten. Wel moest dit gedeeld worden met de 1e september toen het ook 21,7°C werd op het KNMI-station Arcen.
Op 28 september 1998 noteerde het Limburgse Berg en Terblijt 71 millimeter.
Op 28 september 1943 op het KNMI-station De Bilt een maximum-temperatuur van 8,0°C, dat werd het laagste maximum van de maand en is ook nog steeds het datumrecord voor het KNMI-station De Bilt.
In 1939 op 28 september op het KNMI-station De Bilt een minimum-temperatuur van -0,2°C en dat is voor De Bilt het datum-record voor het minimum en tevens het landelijk minimum-record voor 28 september. Wel werd dit minimum herleid door de homogenisatie sinds 2016 tot -1°C. Op het inmiddels opgeheven KNMI-station Winterswijk was het minimum ruim -2°C.
Op 28 september 1935 op het KNMI-station Maastricht een maximum-temperatuur van 24°C.
Op 28 september 1926 in Akkrum een minimum-temperatuur van 2,8°C en dat was daar de laagste temperatuur van de maand. In Stavenisse viel toen 26 millimeter, in Zaandijk 27 millimeter en in Brouwershaven 31 millimeter. In Ettenleur viel een dode die werd geraakt door de bliksem en in Gendringen nog blikseminslag in een woning.
ZONNEVLEKKEN
Men was altijd in de overtuiging dat als de zon weinig zonnevlekken vertoont en daardoor minder actief is, dat dit ook van invloed zou zijn op de aardse atmosfeer. Nu is men tot de ontdekking gekomen dat dit toch niet zo is. De zon kent een elfjarige cyclus waarin de activiteit van de zon wisselt. Men heeft ontdekt dat in de huidige cyclus van het zonneminimum toch zeer krachtige “windstoten” zijn voorgekomen op de zon. Hiermee bedoelen we de stroom van elektrisch geladen deeltjes die door de zon de ruimte in wordt geblazen. Zo was deze zonnewindstroom in 2008 aanzienlijk krachtiger dan in de vorige periode van het zonneminimum in 1996. Men denkt nu dat het aantal zonnevlekken geen indicatie is voor hoe actief de zon is.
Zonnewindstromen hebben een grote invloed op de aarde en ook op satellieten. Hieronder een foto van de zon met zonnevlekken.
De zon bepaalt de temperatuur op aarde. Tijdens het Maunder-minimum van 1645 tot 1715 heeft men dat zeker aan den lijve ondervonden. Deze periode leidde tot de Kleine IJstijd. Nu de zon in de laatste jaren ook minder actief is geweest zijn er “geleerden” die beweren dat we mogelijk wederom aan het begin van een koudere periode staan. Daarentegen zijn er Duitse wetenschappers die beweren dat de afkoeling als gevolg van de minder actieve zon niet meer zal bedragen dan 0,3°C. Daar komt nog bij dat deze afkoeling waarschijnlijk ook maar tijdelijk is, dit omdat een minder actieve zon nooit langer duurt dan enkele tientallen jaren. Daarna volgt er meestal weer een grotere activiteit van de zon. Bekend is dat hoe meer zonnevlekken, hoe actiever de zon is en hoe warmer de aarde wordt.
Heeft U wel eens gehoord van de kreet “de Elektrische maan beïnvloedt de zonnewind”?
De maan heeft geen magnetisch veld zoals de aarde die wel heeft. Toch veroorzaakt de maan enige turbulentie in de zonnewind. Met de zonnewind bedoelen we de stroom van elektrisch geladen deeltjes die door de zon de ruimte in wordt geblazen. Metingen van Amerikaanse, Japanse, Chinese en Indiase maanverkenners hebben daar in de loop van de afgelopen jaren aanwijzingen voor gevonden. Tot op 10.000 kilometer boven de dagzijde van de maan blijken er verstoringen in de zonnewind voor te komen en dan hebben we het over bundels van negatief geladen elektronen en van positief geladen ionen. Uit computersimulaties van onderzoekers van de Universiteit van Californië in Berkeley en van NASA’s Goddard Space Flight Center blijkt nu dat de invloed van de maan te verklaren valt door plaatselijke elektrische en magnetische eigenschappen van het maanoppervlak. Sommige maangesteenten bevatten een kleine hoeveelheid restmagnetisme dat een overblijfsel is uit een ver verleden, toen de maan mogelijk wel een magnetisch veld had. Ook raakt het maanoppervlak geëlektrificeerd door de inwerking van onder andere ultraviolette straling van de zon.