HET LAATSTE ETMAAL VAN DE ASTRONOMISCHE WINTER VAN 2024!
OOK DIT JAAR DE START VAN DE ASTRONOMISCHE LENTE OP 20 MAART EN NIET OP 21 MAART!
| DINSDAG 19 MAART 2024 KNMI-STATIONS – laagste temp. nacht: 2,6°C Eelde tot 9,4°C Vlissingen – laagste temp. etmaal: 3,2°C Eelde tot 9,4°C Hoek van Holland – a/d grond nacht: -0,8°C Eelde en 0,1°C Lauwersoog – a/d grond etmaal: 0,9°C Eelde en 1,1°C Twente – hoogste temp. overdag: 18°C Eindhoven tot 12,8°C Terschelling – hoogste temp. etmaal: 18°C Eindhoven tot 12,8°C Terschelling – neerslag: nacht droog, overdag 0,1 mm Wijk aan Zee – neerslag etmaal: 0,1 mm Wijk aan Zee, overige droog – zon: 7,9 uur Westdorpe tot 1,4 uur Lauwersoog – hoogste windstoot 49 km/uur Vlieland – hoogste windkracht 6 krachtig Vlieland WEERSTATION-BORCULO |
EEN JAAR GELEDEN 19 MAART 2023 KNMI-STATIONS – laagste temperatuur: 4,5°C Gilze-Rijen tot 9,7°C Maastricht – a/d grond: 2,5°C Lelystad en 2,8°C Gilze-Rijen – hoogste temperatuur: 16,4°C Twente tot 9,2°C Terschelling – neerslag: nacht 4,1 mm Wijk aan Zee, overdag 1,1 mm Maastricht – zon: 6,5 uur Volkel tot zonloos veel regio’s kustprovincies – hoogste windstoot 41 km/uur Wijk aan Zee – hoogste windkracht 5 westelijk kustgebied WEERSTATION-BORCULO |
DATUMRECORDS 19 MAART BORCULO
maximum-temperatuur: 16,9°C in 2023 tot 3,9°C in 2001
minimum-temperatuur: -4,6°C in 2018 tot 10,4°C in 2010
natste dag: 24 mm in 1994
zonnigste dag: 11,8 uur in 2018
DATUMRECORDS 19 MAART KNMI-STATIONS
maximum-temperatuur: 20,3°C Maastricht in 1916 tot -2,1°C Eelde in 1915
minimum-temperatuur: -7,1°C Eelde in 1924 tot 12,2°C Woensdrecht in 2010
natste dag: 15,7 mm Soesterberg in 2004
BIJZONDERHEDEN (DINSDAG) 19 MAART
Voor weer-info klik op onderstaande links:
KNMI WEERPLAZA WEERONLINE KMI-BELGIE WEER.NL WEERNIEUWS-VERWACHTING
Dinsdag in de nachtelijke uren naar 19 maart de laagste temperaturen al voor middernacht met de laagste temperatuur op het KNMI-station Eelde. Het KNMI-station Eelde had voor middernacht 2,6°C op waarnemingshoogte als minimum-temperatuur en na middernacht 3,2°C. Aan de grond voor middernacht als enige KNMI-station grondvorst met -0,8°C en na middernacht 0,9°C.
Dinsdag 19 maart de laatste dag van de astronomische winter van 2024, meteorologisch was de winter al ten einde op 1 maart. Dinsdag de hoogste temperaturen in Brabant en Limburg met in het algemeen rond 17°C tot 18°C. Het KNMI-station Eindhoven bereikte met 18,0°C niet de hoogste temperatuur tot nu toe deze maand, dat blijft nog staan voor 14 maart met 18,3°C op het KNMI-station Maastricht. De meeste zon was voor Zeeland en het westen van Brabant.
In 2023 op 19 maart voor het KNMI-station Twente voor het tweede etmaal op rij de warmste regio van het land, op 18 maart met 17,6°C en op 19 maart met 16,4°C.
Borculo bereikte op 19 maart 2023 met 16,9°C een nieuw datumrecord, het oude datumrecord voor 19 maart stond op 16,8°C van 19 maart 2014.
Voor Borculo was 19 maart 2018 met 4,4°C geen datumrecord voor het laagste maximum, dat blijft staan voor 19 maart 2001 met 3,9°C. Overigens is de hoogste temperatuur voor 19 maart voor Borculo niet eens zo extreem hoog, dat stond tot 2023 op 16,8°C en werd gemeten in 2014 en deze sneuvelde in 2023 op 19 maart met 16,9°C. Verder voor Borculo in 2018 op 19 maart met 11,8 uur zon de zonnigste 19 maart sinds het begin van de automatische zonurenmeting in 1995. De zonnigste 19 maart was daarvoor nog van 2012 met 8,7 uur zon.
Onderstaande foto maakte Leen de Koning in Nieuwerkerk a/d IJssel, het is een hoogtezuil van het NAP. De locatie van deze markering is het laagste punt van Nederland en ligt net ten noordoosten van Nieuwerkerk a/d IJssel. Het ligt op een hoogte van 6,76 meter onder NAP. De voet van dit monument stemt overeen met het niveau van het laagste punt. Het laagste punt van Nederland is ontstaan bij de drooglegging van de Zuidplaspolder in 1841. De Zuidplas was een meer dat ten westen van Gouda lag. Het meer was ontstaan doordat er veen voor turf gewonnen werd. Dan te bedenken dat de Achterhoek gemiddeld rond 15 meter boven NAP ligt en dan heb je wel een hoogteverschil van bijna 22 meter.
– In 2022 in de nacht naar 19 maart de laagste temperaturen van 0,0°C en 0,3°C op respectievelijk de KNMI-stations Eelde en Nieuw Beerta. Aan de grond de laagste temperaturen op de KNMI-stations Eelde en Lelystad met respectievelijk -2,9°C en -1,5°C.
– In 2022 op 19 maart was in Borculo de hoogste barometerstand 1045 hectopascal. Het KNMI-station De Bilt kwam tot 1045,1 hectopascal en dat is een absoluut record voor maart en de lenteperiode. De hoge barometerstand ging met name in de kustgebieden gepaard met veel wind tot windkracht 7 een harde wind op het KNMI-zeestation IJmuiden. Elders in de kustgebieden meest windkracht 6 een krachtige wind. Landinwaarts was de wind meest vrij krachtig windkracht 5 met de hoogste windstoot ver landinwaarts op het KNMI-station Eindhoven met 62 kilometer per uur.
– In 2021 in de nacht naar 19 maart voor de tweede nacht op rij op uitgebreide schaal lichte vorst. In de kustgebieden m.u.v. het midden van Noord-Holland geen vorst op waarnemingshoogte en in Limburg alleen in het noorden wat vorst. Rond het IJsselmeergebied had alleen Noord-Holland lichte vorst. Grondvorst in nagenoeg het hele land, alleen niet in het zuidwesten en noordwesten van het land. Aan de grond voor de tweede nacht op rij alleen op de KNMI-stations Eelde en Twente matige vorst.
De laagste temperatuur op 19 maart 2021 kwam vanaf het KNMI-station Eelde met -3,6°C en aan de grond -6,5°C. De KNMI-stations Hupsel en Twente hadden minima van respectievelijk -1,3°C en -2,5°C en aan de grond -2,3°C en -5,3°C.
– In 2019 van 19 maart – 24 april in Gendringen in 37 dagen slechts vier millimeter regen en in Kerkwerve zelfs 2,6 millimeter.
– Het is nu haast niet te geloven, maar in 2018 op 19 maart werd in de ochtend nog geschaatst op natuurijs! In de Friese Ryptsjerkster polder was het ijs dik genoeg om de schaatsen onder te binden en een aantal konden dat ook niet laten!
Onderstaande foto maakte Frans Sijmons, daar waren in 2018 rond deze tijd veel kramsvogels op bezoek. Het zijn doortrekkers, ze maakten pas op de plaats en namen rust om vervolgens weer verder te trekken als de koude oostenwind zou afnemen en de temperatuur weer zou gaan stijgen.
BIJZONDERE NACHT VAN 19 MAART 2019
In 2019 in de nacht naar 19 maart op de laatste dag van de astronomische winter kwam Koning Winter nog even om de hoek kijken met toch wel vorst van enige betekenis. Het kwam nagenoeg in het hele land tot lichte vorst op waarnemingshoogte, alleen in het zuidwesten, noordwesten en oosten van Groningen bleef de temperatuur op de meeste plaatsen boven het vriespunt. Aan de grond alleen op de KNMI-stations Lauwersoog, Vlieland en Vlissingen ook geen grondvorst. Het werd landelijk de koudste nacht sinds 31 januari toen het KNMI-station Volkel tot -5,7°C kwam. De strooiwagens kwamen regionaal ook weer de weg op en dat met name voor de drie noordelijke provincies.
In de nacht naar 19 maart 2019 de laagste temperatuur van -4,5°C op het KNMI-station Deelen en aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Heino met -6,4°C. De oostelijke KNMI-stations Hupsel en Twente hadden minima van respectievelijk -3,3°C en -3,1°C en aan de grond -5,5°C en -5,8°C. In Borculo daalde de temperatuur tot -2,7°C op waarnemingshoogte en aan de grond tot -4°C.
Voor Borculo was de nacht naar 19 maart 2019 de koudste nacht sinds 15 februari daarvoor met -2,9°C. Voor Borculo daarmee toch een periode van 31 etmalen met geen enkele nacht met vorst. We zaten nog net in de astronomische winter en daarmee de langste periode zonder vorst sinds de astronomische winter van 2008 in Borculo. In de astronomische winter van 2008 kwam Borculo tot 36 etmalen zonder vorst vanaf begin januari tot begin februari.
In de nacht naar 19 maart 2019 op uitgebreide schaal lichte vorst, daarmee de koudste nacht van de maand tot dan. Maar nog niet zo koud als 19 maart 2018 met o.a. op het KNMI-station Volkel een datumrecord voor het minimum! Het minimum-record voor het KNMI-station Volkel stond nog op -4,4°C van 19 maart 1955, dat sneuvelde in 2018 op 19 maart met -4,9°C! Ook voor Borculo in 2018 op 19 maart een nieuw minimum-record, dat stond op -2,4°C van 19 maart 2003! Dat record is werkelijk verpulverd in 2018 op 19 maart met -4,6°C!
Onderstaande foto maakte Peter de Vries in de regio Kudelstaart, in de ochtend van 19 maart 2019 na een onbewolkte start vrij snel de eerste stapelwolkjes die snel groter werden en een hindernis werden voor de zon.
MAART DE EERSTE LENTE-MAAND
Maart heeft nu in 2024 over de eerste 19 etmalen een etmaalgemiddelde van 8,7°C tegen vorig jaar over dezelfde periode in maart 5,8°C, dat was in maart 2022 6,5°C, in maart 2021 5,1°C, in maart 2020 7,5°C, in maart 2019 7,3°C en dat was in maart 2018 over dezelfde periode 3,8°C en in maart 2017 7,4°C. Maart 2018 had in Borculo over de eerste 19 etmalen een lager etmaalgemiddelde dan januari 2018 die t/m 19 januari op 4,2°C stond. Ook had maart 2018 t/m 19 maart met 16 koudepunten meer koudepunten dan de maanden december en januari daarvoor die respectievelijk 2,5- en 0,0 koudepunten hadden in Borculo!
U leest het goed, de eerste 19 etmalen van maart 2018 waren kouder dan de eerste 19 etmalen van januari 2018! Daarmee wel weer een aanwijzing dat maart de lentemaand ook als een verlengstuk van de winter kan fungeren! We zagen een gelijksoortig beeld in 2016, toen had maart over de eerste 19 etmalen een etmaalgemiddelde van 3,5°C en over dezelfde periode stond februari op 4,4°C. In maart 2022 over de eerste 19 etmalen een etmaalgemiddelde van 6,5°C en dat was hoger dan over de eerste 19 etmalen van februari 2022 in Borculo met 6,8°C.
In 2008 was januari sinds 1988 zelfs zachter dan maart 2008. De gemiddelde etmaal-temperatuur van de louwmaand januari in 2008 bedroeg 6,5ºC op het KNMI-station De Bilt tegen een etmaalgemiddelde van maart 2008 van 5,9°C. In Borculo was maart 2008 niet kouder dan januari 2008.
Het opmerkelijke was toen dat uitgaande van de nieuwe geldende normalen het de eerste keer was sinds 1901 dat maart niet eens te koud hoefde te zijn om beneden januari te eindigen. Dat dit in 2008 kon gebeuren kwam mede door de vele depressies in maart die langs trokken. In maart 2008 was de gemiddelde luchtdruk in De Bilt in ruim 60 jaar niet meer zo laag geweest. Maart kwam uit op een gemiddelde luchtdruk van 1005 hectopascal tegen normaal 1015 hectopascal.
Sinds 1981 is in Borculo maart één keer kouder verlopen dan januari en dat was in 1988. Maart is in Borculo ook één keer kouder verlopen dan februari in hetzelfde jaar en dat was in 1995.
Onderstaande foto maakte Johan Effing op 19 maart 2018, veel blauw aan de lucht in Twente en daar begon 19 maart 2019 ook mee. In 2019 wel met stapelbewolking in de loop van de ochtend/middag die gingen uitsmeren. Kwam Twente in 2018 op 19 maart nog tot 11 uur zon, in 2019 op 19 maart stokte dat bij 9,1 uur zon, in 2020 zonloos, in 2021 7,7 uur zon, in 2022 10,2 uur zon, in 2023 5 uur zon en dit jaar rond 3,5 uur zon.
De volksweerkunde kent de weerspreuk van “een droge maart is goud waard, als het in april maar regenen wil”!
Maart 2024 heeft nu in Borculo op de neerslagteller 22 millimeter staan en dat was in maart 2023 over dezelfde periode 79 millimeter, in maart 2022 over dezelfde periode slechts één millimeter en in maart 2021 44 millimeter. Maart 2020 en maart 2019 waren t/m 19 maart voor veel plaatsen een natte maand, ook voor Borculo met in maart 2020 63 millimeter en in maart 2019 met 95 millimeter aan neerslag op de teller. Over dezelfde periode in maart 2018 39 millimeter, in maart 2017 48 millimeter, in maart 2016 30 millimeter, in maart 2015 18 millimeter en in maart 2014 11,4 millimeter. Normaal voor heel maart is voor Borculo 69 millimeter.
In 2011 was er in Borculo t/m 19 maart nog maar 10 millimeter neerslag gevallen in maart en in maart 2012 t/m 19 maart nog geen 15 millimeter. In maart 2013 stond de teller in Borculo t/m 19 maart op 32 millimeter. Maart 2023 is voor Borculo met 5,8 millimeter aan neerslag de droogste maart geworden sinds 1981, hiervoor was dat maart 1984 met zes millimeter. In het noorden van het land stond Ezumazijl in maart 2011 t/m 18 maart nog maar 0,4 millimeter neerslag.
Met het aantal uren zon gaat het deze maand evenals in 2023 aanzienlijk minder dan in maart 2022. In maart 2022 t/m 19 maart in Borculo 160 uur zon tegen in maart 2023 71 uur zon en nu in maart 2024 68 uur. Over dezelfde periode in maart 2021 64 uur zon, t/m 19 maart in 2020 59 uur zon en in 2019 35 uur zon, in maart 2018 over dezelfde periode in Borculo 80 uur zon. Normaal voor de hele maand is rond 122 uur zon. De zonnigste maart voor Borculo tot 2022 was nog maart 2014 met 194 uur zon, maar dat stokje werd overgedragen aan maart 2022 met totaal 260 uur zon. Maart 2021 kwam in Borculo uiteindelijk tot 131 uur zon, maart 2018 kwam tot totaal 120 uur zon.
Het jaartotaal aan zonuren staat nu in Borculo op 169 uur en dat was in 2023 t/m 19 maart 208 uur, in 2022 t/m 19 maart 277 uur, in 2021 over dezelfde periode 216 uur zon, t/m 19 maart in 2020 149 uur zon en in 2019 208 uur zon tegen in 2018 over dezelfde periode 261 uur zon. In 2003 was dat al 307 uur zon t/m 19 maart. Maar in 2013 was dat nog maar 116 uur zon. Het jaar 2018 was t/m 19 maart voor Borculo na 2003 het meest zonnige jaar. Uiteindelijk zou toen 2018 over het hele jaar nog het meest zonnige jaar worden met rond drie uur meer zon dan in 2003. Maar het jaar 2022 trok alles recht, met 2131 uur zon werd dat het zonnigste jaar voor Borculo en dat was zelfs 109 uur zon meer dan in 2003!
START ASTRONOMISCHE LENTE
Woensdag 20 maart 2024 begint officieel de astronomische lente, in de sterrenkunde spreekt men dan ook wel van het lente-equinox. Equi betekent gelijk en nox betekent nacht.
De start van de lente is ook de dag van Ostara. De naam Ostara komt van de Angelsaksische Godin Eostra. Ostara is een tijd van vernieuwing. Na Ostara zijn de dagen langer dan de nachten, de zon begint weer te overheersen.
De zon beweegt dan van zuid naar noord over de evenaar van de aarde. Woensdag 20 maart bevindt de zon zich exact recht boven de evenaar. Het noordelijk en het zuidelijk halfrond van onze planeet ontvangen dan precies evenveel zonlicht en overal op aarde duren dag en nacht ongeveer even lang. Naast de lente-equinox kennen we ook de herfst-equinox, deze twee equinox-dagen zijn de enige twee dagen dat de zon precies in het westen ondergaat en in het oosten opkomt. De dag en de nacht duren tijdens de equinox-etmalen ongeveer even lang en na zondag 20 maart duren de dagen langer dan de nachten.
Hieronder ziet U een plaatje met uitleg over de seizoenen die worden bepaald door de stand van de aarde t.o.v. de zon.
Veel mensen denken altijd nog dat de lente op 21 maart begint, maar dit is lang niet altijd zo. De afgelopen jaren begon de lente al een dag eerder op 20 maart, dat kwam door de eeuw- en millenniumwisseling. De oorzaak dat de lente niet altijd op 21 maart begint heeft ook te maken met het verschil tussen onze gewone kalender en de sterrenkundige kalender. De sterrenkundige kalender is gebaseerd op de positie van de aarde t.o.v. de zon. Sterrenkundigen rekenen met “tropische jaren” en daarmee wordt bedoeld de tijd tussen opeenvolgende equinoxen, oftewel de begindatum van de lente en begindatum van de herfst.
De lengte van een tropisch jaar is 365 dagen, 5 uur en 49 minuten, hierdoor valt het begin van de astronomische lente elk jaar ongeveer 6 uur later. Dankzij de schrikkeljaren springt de lente elke vier jaar echter weer naar voren. De begindatum van de lente tot 2101 is m.u.v. 2048 op 20 maart, alleen in 2048 op 19 maart. De laatste keer dat de lente op 21 maart begon, was in 2007 en de eerstvolgende keer is in 2101.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
In 2018 in de nacht naar 19 maart kwam het op drie KNMI-stations tot matige vorst en dat waren Eelde, Hoogeveen en Nieuw Beerta. De laagste temperatuur was -6°C op het KNMI-station Nieuw Beerta tot -2,1°C op het KNMI-station Vlissingen. Aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Nieuw Beerta met -6,5°C. De oostelijke KNMI-stations Hupsel en Twente hadden minimum-temperaturen van respectievelijk -4,4°C en -4,8°C en aan de grond -5,5°C en -5,8°C. In Borculo daalde de temperatuur tot -4,6°C op waarnemingshoogte en aan de grond tot -5,8°C.
Onderstaande foto is van 19 maart 2017, sneeuw op Lanzarote. De foto is genomen in de buurt van Teguise, dat is op 300 meter hoogte.
In 2016 in de nacht naar 19 maart 2016 de derde nacht van de maand die landelijk op waarnemingshoogte boven het vriespunt bleef en aan de grond pas de tweede nacht.
De neerslagteller voor maart 2011 stond op het KNMI-station De Bilt t/m 19 maart op 17 millimeter. In het verleden was de lentemaand daar zeven keer droger, voor het laatst was dat in 1993 en 1996. In 1993 en 1996 kwam maart in De Bilt uit op 11 millimeter.
Onderstaande foto maakte Jannes Wiersema uit Roodeschool op 19 maart 2011, een mistboog.
In 2010 in de nacht naar 19 maart in Borculo een minimum van 10,4°C en daarmee de zachtste nacht naar 19 maart sinds 1981. Daarvoor was de zachtste nacht naar 19 maart nog 9°C uit 1983. Overdag op 19 maart 2010 met een maximum van 16,1°C de warmste 19 maart voor Borculo sinds 1981.
Onderstaande foto is nog gemaakt op 19 maart 2010 rond de klok van 12.30 in Roodeschool, toen waren er nog steeds sneeuwrestanten in de sloot. Vanaf 16 december 2009 t/m 19 maart 2010 heeft in onderstaande sloot sneeuw gelegen. Foto is gemaakt door Jannes Wiersema uit het Groningse Roodeschool.
In 2006 op 19 maart op het KNMI-station Wijk aan Zee -5,1°C en aan de grond op het KNMI-station Berkhout -8,2°C.
In 2001 op 19 maart nog een winters avontuurtje met in Winsum en Eelde een sneeuwdek van vier- tot vijf centimeter en in Groningen een sneeuwdek van zes centimeter.
In 1986 op 19 maart waren er gemeenteraadsverkiezingen, het werd de op één na zonnigste verkiezingen in maart met 8,5 uur zon. De zonnigste verkiezingen in 2011 op 2 maart, toen wel met de provinciale verkiezingen.
Op 19 maart 1955 op het KNMI-station Eelde een ijsdag met een hoogste temperatuur van -0,2°C.
Op 19 maart 1941 werd op het eiland Rottum een laagste temperatuur gemeten van -6,3°C en dat is voluit matige vorst.
Op 19 maart 1924 kwam er een eind aan een zeer unieke periode van 41 vorstdagen op rij. Lokaal duurde deze periode zelfs nog tot 22 maart.
In 1916 op het KNMI-station De Bilt een maximum-temperatuur van 18,7°C, deze is door de homogenisatie van data door het KNMI sinds 2016 herleid tot 18,3°C. Het KNMI-station Maastricht had als maximum-temperatuur 21,3°C en dat werd herleid tot 20,3°C.
Op 19 maart 1888 waren de wateren nog met ijs bedekt en de velden met sneeuw. De sneeuwploegen waren in het noorden van Groningen al vijf dagen in actie en op enkele plaatsen lag al drie meter sneeuw langs de wegen. De trein Meppel-Leeuwarden was bij Nijeveen compleet ingesneeuwd.
HEEFT DE MAAN INVLOED OP VERWOESTENDE NATUURVERSCHIJNSELEN?
Hieronder een tweetal foto’s, links van de orkaan Katrina van 28 augustus 2005 en rechts een foto van de Hunter Valley overstroming in 1955. Wat hebben beide verwoestende natuurverschijnselen met de maan te maken?
Er zijn astrologen die van mening zijn dat de maan een negatieve invloed kan hebben op het klimaat op aarde in de vorm van extreme weersomstandigheden, aardbevingen en vulkaanuitbarstingen. Zo stond in de avond van 19 maart 2011 de maan het dichtst bij onze planeet de aarde en men spreekt dan van het lunaire perigeum. Sinds 1993 had de maan niet zo dicht bij de aarde gestaan. Het hemellichaam stond op “slechts” 356.577 kilometer van de aarde. Volgens sommige astrologen zou deze lunaire perigeum rampzalige gevolgen kunnen hebben voor de aarde. Maar wees gerust, de wetenschappers denken daar heel anders over en doen het af met complete onzin. Toch is er wel wat invloed van de maan op het aardse leven. Zo hebben eb en vloed wel degelijk met de maan te maken.
Maar de astrologen hebben misschien niet helemaal ongelijk, want verwoestende orkanen als die van 1938 in New England en Katrina in 2005 speelden zich af in het lunaire perigeum! Ook de overstroming in Hunter Valley in 1955 en de cycloon Tracy in 1974 waren natuurverschijningen tijdens een lunaire perigeum. Een andere benaming voor lunaire perigeum is supermaan en daarvan spreken we wanneer de maan zich op minimum 90% van haar dichtsbijzijnde gemiddelde afstand van de aarde bevindt.