DE ZON LAAT HET WAT AFWETEN DE LAATSTE JAREN IN JANUARI!
DE MOL EN DE WINTER!
| ZATERDAG 13 JANUARI 2024 KNMI-STATIONS – laagste temp. nacht: 0,1°C Maastricht tot 4,5°C Vlieland – laagste temp. etmaal: 0,1°C Maastricht tot 4,7°C Vlieland – aan de grond: 0,2°C Maastricht en 0,5°C Ell – hoogste temp. overdag: 7,8°C Terschelling tot 2,1°C Maastricht – hoogste temp. etmaal: 7,8°C Terschelling tot 2,1°C Maastricht – neerslag: nacht 0,9 mm Lauwersoog, Marknesse, overdag 1,4 mm Hoogeveen – neerslag etmaal: 2,9 mm Wijk aan Zee, 2 mm Deelen, Lauwersoog – zon: 2,2 uur Terschelling tot zonloos prov. Utrecht, Z-Holland, Zeeland, Brabant, Limburg – hoogste windstoot 61 km/uur Vlieland – hoogste windkracht 7 hard Vlieland WEERSTATION-BORCULO |
EEN JAAR GELEDEN 13 JANUARI 2023 KNMI-STATIONS – laagste temperatuur: 7,3°C Nieuw Beerta tot 8,7°C Wijk aan Zee – hoogste temperatuur: 10,4°C Ell tot 8,7°C Lauwersoog – neerslag: nacht 9,4 mm De Bilt , overdag 6,6 mm Nieuw Beerta – zon: 2,3 uur Westdorpe tot zonloos o.a. Veluwe, Salland – hoogste windstoot 87 km/uur Vlieland WEERSTATION-BORCULO |
DATUMRECORDS 13 JANUARI BORCULO
maximum-temperatuur: 12,3°C in 2007 tot -7°C in 1987
minimum-temperatuur: -10°C in 1982, 1987 tot 10,4°C in 2007
natste dag: 23 mm in 2017
zonnigste dag: 7,6 uur in 2002
DATUMRECORDS 13 JANUARI KNMI-STATIONS
maximum-temperatuur: 15,6°C Arcen in 1993 tot -9,5°C Maastricht in 1987
minimum-temperatuur: -21,7°C Eindhoven in 1968 tot 10,5°C Ell in 2011
natste dag: 30,9 mm Hoek van Holland in 2015
BIJZONDERHEDEN (ZATERDAG) 13 JANUARI
Voor weer-info klik op onderstaande links:
KNMI WEERPLAZA WEERONLINE KMI-BELGIE WEER.NL WEERNIEUWS-VERWACHTING
Zaterdag 13 januari in de nachtelijke uren net geen vorst op waarnemingshoogte met 0,1°C op het KNMI-station Maastricht. Aan de grond op het KNMI-station Maastricht 0,3°C. Daarmee voor de KNMI-stations de laatste nacht met vorst op 6 januari.
Zaterdag overdag voor de zuidelijke helft van het land wederom een zonloze dag, het noorden van het land veel aangenamer met nog 2,2 uur zon op het KNMI-station Terschelling. In de Achterhoek had het KNMI-station Hupsel nog wel 0,5 uur zon, maar in Borculo lukte dat niet en daarmee de vijfde zonloze dag van januari en de achttiende van deze winter.
Zaterdag nog wel een vrij groot temperatuurverschil van 7,8°C op het KNMI-station Terschelling tot 2,1°C op het KNMI-station Maastricht. De hoogste temperatuur op het KNMI-station Maastricht werd ook maar even bereikt zaterdagochtend rond 10.30 uur en ging daarna al weer in dalende lijn. Daarentegen lag de temperatuur op het KNMI-station Terschelling vanaf rond 12 uur tot eind van de middag boven de 6°C.
Met het weerbeeld zijn we deze dagen weer helemaal terug bij af en dan doelen we op met name zonneschijn. Want de zon is deze dagen wel de grote afwezige, maar er is één troost en dat is dat het niet de somberste januari zal worden. De somberste maand januari is voor Borculo januari 2013 met 22 uur zon, dat was 12 uur zon t/m 13 januari. Dat aantal van 22 uur zon in 2013 had Borculo precies de afgelopen week vanaf maandagmiddag t/m donderdagochtend, totaal staat januari t/m zaterdag op 25 uur zon.
Vorig jaar januari 2023 had Borculo t/m 13 januari ook nog maar 24 uur zon, dat liep nog op tot 46 uur zon. In 2016 over de eerste 13 etmalen in Borculo ook nog maar 16 uur zon en in 2015 19 uur zon. Normaal voor de hele maand januari is voor Borculo 54 uur zon, het laatste jaar dat Borculo dit haalde was in 2017 met 85 uur zon.
In januari 2012 was het niet veel beter, toen t/m 12 januari stond de teller in Borculo ook nog maar op zeven uur zonneschijn, voor de hele maand liep dat nog op tot 59 uur. In 2010 t/m 12 januari ook nog maar 10 uur zonneschijn in januari in Borculo, over de hele maand 42 uur. De zonnigste januari-maand had Borculo in 2009 met 92 uur zon, gevolgd door 2017 met 85 uur zon.
Onderstaande foto maakte Frans Sijmons, met de vorst op ondiepe plassen soms fraaie ijs-sculpturen.
In 2023 in het etmaal van 13 januari werden de hoogste maximum-temperaturen van 10,4°C en 10,2°C op respectievelijk de KNMI-stations Ell en Hupsel bereikt in de nachtelijke uren. Overdag de hoogste temperaturen van 10°C op het KNMI-station Westdorpe en 9,8°C op de KNMI-stations De Bilt en Hoek van Holland.
In 2023 in het etmaal van 13 januari werd in Borculo de hoogste temperatuur van 10,4°C bereikt in de nachtelijke uren, overdag was de maximum-temperatuur in de middag 9,1°C.
In 2021 op 13 januari nog een datumrecord voor de barometerstand op het KNMI-station De Bilt met 1039,8 hectopascal.
De laagste temperatuur voor de tweede decade van januari in Nederland staat altijd nog op -24°C en dat werd gemeten op 13 januari 1968 op het inmiddels opgeheven KNMI-station Dedemsvaart. Zelfs op het KNMI-station Vlissingen kwam het toen tot matige vorst met -7°C. En nog een koude nacht in 1963 in de nacht naar 13 januari met -18,3°C in Almen bij Zutphen. Wat een verschil met 2015! In de nacht naar 13 januari 2015 was de temperatuur rond 5 uur opgelopen tot 11,6°C op het KNMI-station Woensdrecht en dat is maar liefst bijna 36°C hoger dan in de nacht naar 13 januari 1968!
Onderstaande foto maakte Peter de Vries, dat kan ook en zal zeker met bezuinigingen te maken hebben.
DE MOL
De afgelopen periode waren her en der weer foto’s te zien van molshopen en lokaal ook grote molshopen. Dan komt daarmee gelijk de reactie boven water van een link naar winterse aspiraties! Is dat valse hoop of toch ……….?
Stoot de mol in januaar, kijk van kou in mei niet raar!
In 2013 konden we daar over meepraten, de kou bleef nog tot ver in mei in de lucht hangen.
Maar de volksweerkunde kent meer spreuken over de mol, zoals:
Geploeter van de mol, dan brengt de winter geen lol!
Eind november veel molshopen, de winter gaat warm lopen!
Zijn er veel molshopen, dan mag men op een koude winter hopen!
Wroet de mol nog in de langste nacht (21 december), een kwakkelwinter wordt verwacht!
De echte natuurkenners hechten weinig waarde aan de weersvoorspellende waarde van mollen. Het is meer indirect wat een weersvoorspellende waarde heeft en wel via de molshoop. Zo wordt wel beweerd dat zolang de mol wroet er nog geen serieuze vorst op komst is. Probeert de mol bij vriezend weer openingen te maken in de bevroren grond of de molshoop komt door een laag sneeuw naar boven, dan duidt dit vaak op komend dooiweer. Ziet men in februari en maart al veel verse molshopen dat zou dan op een vroeg en droog voorjaar duiden, het is maar dat U het weet!
Hieronder een foto van het “beestje” dat al veel gemoederen heeft bezig gehouden en dan met name voor winterse activiteit die er mogelijk op komst zou kunnen zijn!
Verder zijn mollen warmbloedige dieren en verbruiken veel energie. Ze eten met name wormen en insecten, ook in de winter. Als het nu veel geregend heeft sijpelt het koude water de grond in. Dieper in de aarde heerst een constantere temperatuur en gaan schommelingen wat minder snel. Wormen met name moeten van koude niets hebben en kruipen dieper weg de grond in, de mol volgt de pieren en moet ook dieper gaan om deze te vangen. Daarbij komt dat de mol als hij zijn ‘slaapkamer’ hoog aan de oppervlakte heeft te veel energie kwijt raakt om de boel warm te houden. Daardoor gaat hij dieper graven en ontstaan er na veel koude regen grote hopen. Voorafgaand aan een vorstperiode of kou inval valt er dikwijls ook veel regen. Men denkt dan ook dat de mollen waarschijnlijk reageren op het naar beneden sijpelende water wat valt voorafgaand aan een koudere periode. Voor iemand die dat niet in de gaten heeft lijkt het alsof de mollen vooraf door “iets” kunnen weten dat er een winter aankomt. Als de mol in een droge kamer onder de grond zit verwarmt hij deze met zijn eigen lichaamswarmte. Is de boel kleddernat dan lukt dat niet.
Conclusie: de mol reageert op de korte termijn en niet voor de gehele winter.
Wist U overigens dat een mol erg snel door zijn gangen heen kan schieten en kan zodoende een flink gebied bestrijken. Mannetjes mollen maken gangen met scherpe hoeken. Vrouwtjesmollen maken gangen met ronde hoeken.
Dat is van belang voor de jonge mollen. Instinctief weten ze dat ze nooit in gangen moeten komen met scherpe hoeken. Mannetjesmollen vreten de jongen gewoon op en dulden geen concurrentie. Vrouwtjesmollen doen dit niet. Als de mollen wat groter zijn vertrekken ze naar een nieuw gebied.
HEEL BIJZONDER, FLORIDA MET IJSPEGELS
Op onderstaande foto beregende fruitbomen in Florida, ook daar was het koud in januari 2010 en dat is best bijzonder.
In Florida kunnen ze eigenlijk niet meepraten over winterse perikelen, daar liggen de temperaturen het hele jaar doorgaans te hoog voor. Maar de winter van 2010 had het grootste deel van het noordelijk halfrond in zijn greep gekregen en zo hier en daar ook behoorlijk ver zuidwaarts, ook in Amerika. De fruitbomen hierboven op de foto zijn citrusbomen en zo te zien zijn ze niet voor niets beregend. Het beeld doet een beetje denken aan Nederland in het voorjaar als de IJsheiligen nog wel eens de kop opsteken met de verraderlijke nachtvorsten. Zo lag de temperatuur in het weekend van 9-10 januari 2010 in bijvoorbeeld Miami zelfs onder de 2°C, sinds zeker 1970 was de temperatuur daar niet zo laag geweest. In Florida kwam door de kou niet alleen de citrusoogst in gevaar, ook de sinaasappelen hadden het zwaar te verduren, evenals de suikerbieten. In Florida dreigde nog een ander gevaar, door de kou kwamen slangen en pythons ook schuilen in de huizen en daar waren de bewoners niet zo blij mee.
Ook in de afgelopen week was het koud in Californië, de alligators kwamen onder het ijs vandaan. Maar niet alleen koud, ook viel er enorm veel regen en kwam het tot modderstromen die alles op hun weg meenamen!
Nu in januari 2019 totaal ander weerbeeld in die regio! in de week van 13-18 januari heel veel regen in Californië tot rond 200 millimeter en in de hoger gelegen delen tot rond 350-400 millimeter. Dit kan voor de oogst ook schade opleveren, maar anderzijds is de neerslag ook welkom in het nog zeer droge Californië. Beter was dat het wat minder en gelijkmatiger viel.