HET ETMAAL VAN 12 MEI HET ETMAAL VAN DE HEILIGE SINT PANCRATIUS!
IN 2020 NOG BIJNA DE KOUDSTE NACHT VAN 12 MEI VOOR NEDERLAND!
Voor weer-info klik op onderstaande links:
KNMI WEERPLAZA WEERONLINE KMI-BELGIE WEER.NL WEERNIEUWS-VERWACHTING
De datum 12 mei is de tweede dag van de IJsheiligenperiode, de dag van de Heilige Pancratius. Nu in de nacht naar zondag 12 mei ook geen last van de IJsheiligen, overigens ook vorig jaar niet en het laatste jaar met (grond)vorst op 12 mei was in 2020 met -1,6°C op het KNMI-station Twente en aan de grond zelfs -6,5°C.
Dit jaar geen last van de IJsheiligen op 11- en 12 mei, in 2023 was Pluvius de waterdrager heer en meester. Op 11 mei 2023 viel er een flinke plons water met o.a. in Eefde bij Zutphen over het etmaal 37,5 millimeter. In Borculo was 11 mei 2023 op met 23 millimeter nooit eerder zo nat sinds 1981. Het jaar 2023 was voor Borculo t/m 12 mei met 408 millimeter ook al het natste jaar sinds 1981 en de lente volgde ook vrij snel als natste sinds 1981. De neerslagteller voor de lente stond in Borculo t/m 12 mei in 2023 op 266 millimeter en daarmee nog 4 millimeter verwijderd van de natste lente van 1994 met 270 millimeter over de volle drie maanden.
In 2020 op 12 mei op uitgebreide schaal in het oosten en zuiden/zuidoosten van het land lichte vorst op waarnemingshoogte. Verder in het grootste deel van het land grondvorst m.u.v. de kustgebieden en het IJsselmeergebied. Het KNMI-station Twente was de koudste plek in de nacht naar 12 mei, met -1,6°C in de weerhut bijna een datumrecord voor het minimum. Het datumrecord voor het minimum bleef nog overeind met -1,8°C van het KNMI-station Eelde van 12 mei 1941. De -1,6°C op het KNMI-station Twente is wel een datumrecord voor het KNMI-station Twente. Verder aan de grond alleen op het KNMI-station Twente matige vorst met de -6,5°C en dat is een nieuw landelijk record voor 12 mei. Het oude datumrecord voor 12 mei aan de grond was -4,9°C van 12 mei 2012 ook op het KNMI-station Twente. De KNMI-stations Eindhoven en Gilze-Rijen hadden met -4,9°C bijna matige vorst aan de grond. In Borculo met -0,6°C op 12 mei 2020 als minimum de koudste nacht van 12 mei sinds 1981, het oude record was 0,8°C van 12 mei 2005.
Ook het etmaal over het geheel verliep koud, in Borculo op 12 mei 2020 met een etmaalgemiddelde temperatuur van 6,6°C het koudste etmaal van 12 mei sinds 1981. Het etmaalrecord was nog in handen van 12 mei 2010 met een etmaalgemiddelde van 6,7°C.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries, de familie Eend op pad.
– In de nacht naar 12 mei 2019 op de KNMI-stations Deelen en Twente lichte vorst in de weerhut, aan de grond in het oosten en zuiden van het land op uitgebreide schaal grondvorst tot bijna nog matige vorst. In de nacht naar 12 mei 2019 de laagste temperatuur van -1°C op het KNMI-station Twente en aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Eelde met -4,5°C gevolgd door het KNMI-station Twente met -4,0°C. Het KNMI-station Hupsel had op waarnemingshoogte 0,3°C en aan de grond -2,5°C.
– Voor Borculo was 2018 tot 2022 het zonnigste jaar sinds het begin van de reguliere zonurenmeting in 1995. Borculo passeerde in 2018 op 12 mei de grens van 600 uur zon in 2018, in 2019 t/m 12 mei stond de teller op 553 uur, in 2020 op 647 uur, in 2021 508 uur, in 2022 687 uur zon en in 2023 465 uur zon. In 2017 t/m 12 mei 499 uur zon en in 2016 t/m 12 mei 578 uur zon. In 2020 t/m 12 mei 47 uur zon meer dan in het toen nog zonnigste jaar 2018 t/m 12 mei. Het jaar 2018 stond voor Borculo t/m 12 mei net in de top vijf van zonnigste jaren sinds 1995. In 2003 op 24 april al 600 uur zon en in 1998 pas op 30 juni 600 uur zon.
– In 2009 op 12 mei waren de IJsheiligen in het noorden van het land nog behoorlijk actief. Op het KNMI-station Eelde daalde de temperatuur aan de grond tot -4°C, zware grondvorst.
– In 2005 op 12 mei op het inmiddels opgeheven KNMI-station Soesterberg -1,2°C als minimum-temperatuur. Aan de grond in die nacht op het KNMI-station Twente -3,5°C.
– Op 12 mei 1998 werd het 32°C op het KNMI-station De Bilt, nooit eerder werd het zo vroeg zo warm in De Bilt sinds 1901. Op het KNMI-station Gilze-Rijen had een maximum van 32,6°C!
Onderstaande foto maakte Peter de Vries, evenals in het wereldje van de geiten wordt er in het dagelijkse leven van de mensen ook regelmatig wat afgemekkerd en dan op het weer!
WEER AANDACHT VOOR DE UV-MONKEY
Met de uren zon komt de UV-index ook regelmatig om de hoek kijken. Hieronder ziet U een plaatje van de UV-index voor de eerste week van mei, onderaan de schaal van de UV-index. Deze waarden gelden vanzelfsprekend voor een onbewolkt weerbeeld.
Met mei op de kalender zullen we normaal gesproken toch rekening moeten houden dat de zon nog krachtiger wordt. De zonkracht is een maat voor de hoeveelheid ultraviolette straling (UV) in het zonlicht die de aarde bereikt. Het UV-zonlicht neemt toe naarmate de zon hoger staat en varieert met de seizoenen en het moment van de dag. Warmte heeft geen invloed, op een koele zonnige dag kan de zonkracht even sterk of sterker zijn dan op een warme dag. Wel is de hoeveelheid UV afhankelijk van wolken, vocht of stof in de atmosfeer en van de hoeveelheid ozon. De ozonlaag op grote hoogte in de atmosfeer beschermt het aardoppervlak tegen UV.
Voor de zonaanbidders daarom de waarschuwing, zon verstandig! Hieronder een overzicht van wat verstandig zonnen is!
UV-index 1-2: verstandig zonnen 50-100 minuten
UV-index 3-4: verstandig zonnen 25-35 minuten
UV-index 5-6: verstandig zonnen 15-25 minuten
UV-index 7-8: verstandig zonnen 10-15 minuten
UV-index 9-10: verstandig zonnen minder dan 10 minuten
Er is een handig hulpmiddeltje om er achter te komen hoe hoog de UV-index is en dat is met de UV-monkey. Hieronder een foto van de UV-monkey die een doorsnede heeft van bijna vier centimeter. Als je de UV-monkey naar de zon richt dan gaat het ronde witte vlak in het midden verkleuren, de kleur kun je dan vergelijken met de vier kleuren in de buitenste ring die de hoogte van de UV-index aangeeft. Is de kleur gelijk met het vak linksboven dan is de UV-index 1-2, het vak rechtsboven 3-5, het vak rechtsonder 6-8 en het vak linksonder 9-11.
Het bovenstaande is wel een groot verschil met 12 mei 2010! Mei 2010 zakte behoorlijk ver weg in het “thermische moeras” met droevig lage temperaturen overdag. Zo werd het op 12 mei 2010 in Borculo niet “warmer” dan 8,4°C. Het werd de koudste 12e mei voor Borculo sinds 1981. De laagste temperatuur voor een 12e mei in Borculo was nog 10,6°C in 1996, dat record is gesneuveld in mei 2010. In Borculo t/m 12 mei 2010 al 12 etmalen in mei op rij van onder de 15°C en dat was in Borculo nog nooit voorgekomen! En wat te denken van de neerslagsom, t/m 12 mei was er in mei 2010 in Borculo 42 millimeter gevallen en dat was net zoveel als in de hele periode vanaf 22 maart t/m 30 april 2010! Normaal voor de hele maand mei in Borculo is 70 millimeter, we zaten daar op 12 mei 2010 al dik over de helft. Ook met het aantal uren zon was het droevig gesteld, t/m 12 mei nog maar 33 uur zon in mei 2010. Normaal voor de hele maand mei is voor Borculo 194 uur zon.
KANAALRAT
Weet U wat onderstaand plaatje te maken heeft met 12 mei 1983?
Een rampzalige datum uit de Nederlandse geschiedenis is zeker ook 12 mei 1983, het was toen Hemelvaartsdag. Daags voor Hemelvaartdag ontwikkelde in het Engelse Kanaal een sterk uitdiepende depressie. Deze liep zeer snel langs onze kust naar het noordoosten en werd zeer actief op Hemelvaartsdag 1983, in weerkamer-jargon een zogenaamde “Kanaalrat”, deze veroorzaakte een kortdurende, zeer zware storm. Daar heeft bovenstaand plaatje mee te maken! In drie uur tijd trok het systeem van Vlissingen naar Den Helder. Het systeem zou zich ontwikkelen als een beruchte “Kanaalrat” en trok een spoor van ellende over ons land op 12 mei 1983. Het KNMI was niet bij de les, om tien uur gaf men nog een matige wind door, toen stond er in Vlissingen al een wind met orkaankracht. In twee uur tijd trok de “Kanaalrat” langs de westkust naar het noorden. Vooral op het IJsselmeer kwamen veel watersporters in de problemen. Het kostte tien mensen het leven. De enige weerman die de storm voorzag was Hans de Jong, toen NCRV-weerman. Hij waarschuwde al in de ochtend bij het programma “Hier en Nu” voor een storm en adviseerde niet het water op te gaan. In tegenstelling tot het KNMI had Hans de Jong de gehele nacht de depressie op de voet gevolgd.
Langs de kust en op het IJsselmeer windstoten van 120 kilometer per uur, bij de windpaal van Cadzand zelfs een windstoot van 133 kilometer per uur en in IJmuiden tot 131 kilometer per uur. Uiteindelijk waaide het in Zeeland en langs de westkust gemiddeld over een uurvak met windkracht 9 en daarmee was een officiële storm een feit. Maar over een wat kortere periode was er in deze regio’s tijdelijk een zware west-zuidwesterstorm, windkracht 10. En in Cadzand werd, gemiddeld over tien minuten, zelfs maximaal windkracht 11 gemeten.
Landinwaarts bereikte geen enkel KNMI-station een uurgemiddelde windsnelheid van boven de 90 kilometer per uur en daarom komt deze niet voor in de zware stormenkalender van Zwart. In de regio Utrecht-Nieuwegein kwam het nog tot een windhoos.