KOEIEN ALS WEERVOORSPELLERS EN IN 2023 DE EERSTE ZOMERSE DAG VOOR BORCULO!
Voor weer-info klik op onderstaande links:
KNMI WEERPLAZA WEERONLINE KMI-BELGIE WEER.NL WEERNIEUWS-VERWACHTING
Dinsdag 21 mei werd op de KNMI-stations alleen op het KNMI-station Marknesse een zomerse dag bereikt met 25,7°C. In 2023 op 21 mei kwam het nergens op een KNMI-station tot de eerste zomerse dag van 2023, de hoogste temperatuur was 24,4°C op het KNMI-station Eindhoven. In 2022 en 2021 op 21 mei in beide jaren geen zomerse dag op een KNMI-station. Dat lukte wel in 2020 op 21 mei met Hemelvaartsdag. Het KNMI-station De Bilt kwam op 21 mei 2020 voor het eerst boven de 25°C uit en daarmee officieel landelijk de eerste zomerse dag van 2020. Met een maximum-temperatuur van 26,7°C op het KNMI-station De Bilt werd het ook de warmste Hemelvaart sinds 1992. Wel een groot verschil met Hemelvaart 2023 toen het KNMI-station De Bilt slechts tot 15,5°C kwam en dat is toch 11,2°C koeler.
De uiterste data voor het KNMI-station De Bilt van de eerste zomerse dag lopen uiteen van 14 april 2007 tot 18 juli 1906, de gemiddelde datum is 18 mei. In 2019 vrij laat op 1 juni en in 2018 erg vroeg op 19 april. De nadruk wel op “landelijk de eerste zomerse dag” omdat het KNMI-station De Bilt officieel het hoofdstation van Nederland is met ook de langste meetreeks. De eerste zomerse dag van de KNMI-stations werd in 2020 al bereikt op 8 april met 25,5°C op het KNMI-station Eindhoven.
Borculo kwam dinsdag 21 mei ook tot een zomerse dag met 25,4°C en dat is voor Borculo de achtste zomerse dag van 2024. In 2023 op 21 mei met 25,5°C in Borculo de eerste zomerse dag van 2023. De uiterste data voor de eerste zomerse dag voor Borculo loopt uiteen van 14 april in 2007 tot 2 juli 1991. In 2022 de eerste zomerse dag in Borculo op 9 mei.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries, koeien gingen er al bij liggen en als ze massaal gaan liggen is dat meestal een voorteken van naderende regen. Koeien als weervoorspellers!
In 2019 op 21 mei voor Borculo de eerste zonloze dag van de maand mei, in de mei-maanden van 2020 t/m 2023 in Borculo geen enkele zonloze dag. Daarmee blijven de mei-maanden van 2015, 2018, 2020 t/m 2023 de enige mei-maanden voor Borculo met geen enkele zonloze dag. Borculo had de laatste zonloze dag in 2020 tot 21 mei op 20 maart. Daarmee een periode van 62 dagen met elke dag zon en dat zou nog oplopen tot een periode van 72 etmalen met elke dag zon. Dat was de langste periode sinds 11 september 2018. In 2018 van 20 juni t/m 11 september 84 dagen op rij elke dag zon. De langste periode met elke dag zon had Borculo in 2022 met 122 etmalen op rij van 26 april t/m 25 augustus, daarvoor in 2009 met 93 dagen op rij.
In mei 2021 op 21 mei in Borculo al 19 etmalen met neerslag en daarmee nog twee neerslagdagen verwijderd van recordhouder mei 2002 met 21 neerslagdagen over de hele maand. Uiteindelijk kwam mei 2021 in Borculo tot 25 neerslagdagen en daarmee een record voor Borculo voor mei sinds 1981.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries.
– Het etmaal van 21 mei 2021 verliep onstuimig. In de nacht naar 21 mei op het KNMI-zeestation IJmuiden al een windstoot van 83 kilometer per uur. De reguliere wind bereikte al windkracht acht stormachtig. Overdag in de kustgebieden de meeste wind met windstoten tot o.a. 102 kilometer per uur op het KNMI-station Hoek van Holland. Ook landinwaarts stevige windstoten met o.a. 77 kilometer per uur op het KNMI-station Twente en 74 kilometer per uur op het KNMI-station Hupsel. De reguliere wind bereikte in de kustgebieden van Wijk aan Zee/IJmuiden en Zeeland tijdelijk windkracht negen en dat is stormkracht.
– In 2020 op 21 mei was het Hemelvaartsdag. Het werd een dag met veel zon en op veel plaatsen een zomerse Hemelvaartsdag met temperaturen tot boven de 25°C in het grootste deel van het land, alleen naar het noordwesten toe werd de 25°C niet bereikt. De hoogste temperatuur van 28,7°C op het KNMI-station Westdorpe, dat was ook de hoogste temperatuur van 2020 tot dan en het bleef de hoogste temperatuur van de lente van 2020.
– Voor Borculo was Hemelvaart 2020 met 26,8°C de op één na warmste Hemelvaart sinds 1981, alleen in 1993 was Hemelvaart warmer met 27,5°C, Hemelvaart was toen op 20 mei. In 2020 op 21 mei met 26,8°C in Borculo ook een evenaring van het datumrecord voor 21 mei dat stond op 21 mei 2012. Verder met 15,6 uur zon een evenaring met Hemelvaart 2011 met ook 15,6 uur zon en daarmee de zonnigste Hemelvaart. En het was sinds 2017 een droge Hemelvaart. Voor Borculo werd 21 mei 2020 ook de zonnigste 21 mei, dat was nog 21 mei 2018 met 14,7 uur zon.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries van jonge ooievaars op het nest in Drenthe.
– In mei 2004 nabij het aardoppervlak rapporteerde het KNMI-station Twente 12 nachten met grondvorst en van 21 t/m 28 mei 2004 vroor het zelfs iedere nacht aan de grond. In 1975 waren er voor het KNMI-station Eelde zeven opeenvolgende nachten met grondvorst op een nog later tijdstip en wel van 30 mei t/m 5 juni.
– De datum 21 mei kent overigens wel grote temperatuurverschillen uit het verleden. Op 21 mei 1988 op het KNMI-station Terschelling nog -2,5°C en op 21 mei 1922 op het KNMI-station Maastricht nog 30,6°C. Door de homogenisatie van data door het KNMI is het hierboven genoemde maximum van 30,6°C sinds 2016 herleid tot 29,9°C.
Onderstaande foto maakte ondergetekende nabij Borculo in 2020 rond deze tijd, aardappelplantjes die voor het derde jaar op rij rond deze tijd wel wat water konden gebruiken. In 2018 vanaf 17- t/m 28 mei in Borculo slechts twee millimeter, in 2019 vanaf 11 t/m 21 mei in Borculo nog geen twee millimeter en in 2020 vanaf 11 t/m 21 mei geen meetbare hoeveelheid neerslag en mei stond totaal nog maar op acht millimeter. In mei 2021 t/m 21 mei in Borculo 59 millimeter, over dezelfde periode in mei 2022 34 millimeter, in mei 2023 64 millimeter en nu in mei 2024 53 millimeter.
ZOMERSE DAGEN
Voor Borculo in 2018 op 21 mei de 12e zomerse dag van de lente 2018, totaal zou de lente van 2018 uitkomen op 21 zomerse dagen in Borculo. De lente van 2018 heeft voor Borculo het hoogste aantal zomerse dagen voor de lente sinds 1981. In 2019 stond de teller in Borculo t/m 21 mei op vijf zomerse dagen voor de lente en over de hele lenteperiode ook vijf. De lente van 2020 telde t/m 21 mei in Borculo twee zomerse dagen en over de hele lenteperiode drie zomerse dagen. In de lente van 2021 t/m 21 mei in Borculo één zomerse dag en over de hele lenteperiode bleef het ook daarbij. In de lente van 2022 t/m 21 mei vijf zomerse dagen en over de hele lenteperiode zes. In de lente van 2023 in Borculo op 21 mei de eerste zomerse dag, totaal kwam de lente van 2023 tot drie zomerse dagen.
De lente telt in Borculo gemiddeld vijf zomerse dagen, de lente van 2021 is de laatste lente die niet verder kwam dan tot één zomerse dag, daarvoor was dat de lente van 2015. In de lente van 2015 was de hoogste temperatuur in Borculo op 11 mei met 26,3°C en in de lente van 2021 op 9 mei met 26,2°C. De lente van 2016 had in Borculo zes zomerse dagen en de hoogste temperatuur was 27,7°C van 7 mei. In 2017 telde de lente in Borculo zeven zomerse dagen, de hoogste temperatuur was 32,1°C van 29 mei. In de lente van 2018 21 zomerse dagen en de hoogste temperatuur op 29 mei in Borculo met 33,4°C. In de lente van 2019 vijf zomerse dagen en de hoogste temperatuur in Borculo 26°C van 19 mei. In de lente van 2020 drie zomerse dagen en de hoogste temperatuur in Borculo 26,8°C van 21 mei. In de lente van 2022 met zes zomerse dagen de hoogste temperatuur op 18 mei met 29,7°C. In de lente van 2023 met drie zomerse dagen de hoogste temperatuur op 22 mei met 27,1°C.
In 2002 op 21 mei de hoogste temperatuur van de lente van 2002 met 27,1°C op het KNMI-station Ell. In De Bilt werd het 25,5°C en dat was ook de enige dag van de lente van 2002 die boven de 25°C uitkwam in De Bilt. Ook in Borculo in de lente van 2002 maar één zomerse dag van boven de 25°C. Maar ook de lente van 2010 had in Borculo t/m 21 mei nog maar één zomerse dag gehad van boven de 25°C en uiteindelijk werden dat er drie over de hele lenteperiode. Het bijzondere daarvan was ook nog dat deze ene zomerse dag t/m 21 mei in april werd behaald. Mei levert gemiddeld in Borculo vijf zomerse dagen, maar in mei 2010 slechts twee zomerse dagen.
In de lente van 2011 in Borculo t/m 21 mei acht zomerse dagen en de hele lenteperiode van 2011 kwam tot negen zomerse dagen. In de lente van 2012 t/m 21 mei in Borculo één zomerse dag en over de hele lenteperiode acht zomerse dagen. In de lente van 2013 in Borculo t/m 21 mei één zomerse dag en daar bleef het ook bij in de lente van 2013. In de lente van 2014 t/m 21 mei twee zomerse dagen en daar bleef het ook bij.
Onderstaande foto maakte Johan Effing in de omgeving van Losser, een weiland vol margrieten.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
In 2018 in de avond van 21 mei lokaal stevige buien met veel neerslag, zo viel in Noorbeek 40 millimeter en in Venlo 29 millimeter.
Op onderstaande foto het zonnevliegtuig Solar Impulse 2, deze had zijn tocht rond de wereld in de ochtend van 21 mei 2016 hervat in de Amerikaanse staat Oklahoma. Het experimentele zonnevliegtuig steeg opnieuw op vanaf de luchthaven in Tulsa en in de avond van 21 mei 2016 was het veilig geland in Dayton in de staat Ohio. Het eindpunt van de vlucht is Abu Dhabi. Daar waren Bertrand Piccard en zijn co-piloot op 9 maart 2015 ook vertrokken.
In 2017 in de nacht naar 21 mei op twee KNMI-stations grondvorst en wel Hupsel en Twente en het KNMI-station Volkel bleef precies op 0°C steken aan de grond. De laagste temperatuur van 4,3°C op het KNMI-station Twente en aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Hupsel met -1°C en op het KNMI-station Twente -0,6°C.
In de nacht naar 21 mei 2015 kwamen de IJsheiligen weer op bezoek en wel op negen KNMI-stations, ook in de Achterhoek. In de nacht naar 21 mei 2015 de laagste temperatuur van 1,3°C op het KNMI-station Deelen. Aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Ell met -3°C en in de Achterhoek had het KNMI-station Hupsel -0,5°C aan de grond.
Onderstaande foto is van de ochtend van 21 mei 2015.
In Brabant schoot de wind flink uit zijn slof op 21 mei 2014, voor de tweede dag op rij de hoogste windstoot in Brabant. Op 20 mei 2014 met 83 kilometer per uur op het KNMI-station Eindhoven en op 21 mei 2014 de hoogste windstoot op het KNMI-station Gilze-Rijen met 77 kilometer per uur.
Ook 21 mei 2014 behaalde Borculo warmtepunten, met een etmaalgemiddelde van 19,3°C 1,3 warmtepunten en daarmee stond mei 2014 op 3,9 warmtepunten. Mei 2018 heeft voor Borculo het hoogste aantal warmtepunten en wel 50,5 warmtepunten.
In 2011 in de nacht naar 21 mei koelde het nog weer flink af en Noord-Brabant en Zeeland kregen de IJsheiligen nog op bezoek. Voor Noord-Brabant was het voor de tweede nacht op rij de IJsheiligen op bezoek. Het KNMI-station Eelde was in de weerhut de koudste met 2,5°C. Aan de grond op het KNMI-station Eelde 1,6°C. Het KNMI-station Volkel was aan de grond de koudste met -1°C, ook grondvorst op de KNMI-stations Gilze-Rijen, Westdorpe en Woensdrecht met respectievelijk -0,1°C, -0,4°C en -0,8°C.
In 2009 op 21 mei was het Hemelvaartsdag en Hemelvaartsdag 2009 kende in Borculo een maximum van 22,4°C en daarmee de warmste Hemelvaartsdag sinds 2003 toen het in Borculo 25,5°C werd.
In 2002 op 21 mei de hoogste temperatuur van de lente van 2002 met op het KNMI-station Ell 27,1°C. Op het KNMI-station De Bilt werd het toen 25,5°C en dat was de enige dag van de lente van 2002 met een temperatuur van boven de 25°C op het KNMI-station De Bilt.
Op 21 mei 1999 viel op de Zugspitze 134 millimeter aan neerslag.
Op het KNMI-station De Bilt van 21 t/m 30 mei 1983 slechts 14 uur zon.
Op 21 mei 1973 viel op het KNMI-station De Bilt 34,5 millimeter en dat is nog altijd de hoogste aftapping voor de 21e mei voor De Bilt. Op dezelfde datum viel in het Drentse Zijen 50 millimeter.
In 1965 op 21 mei nog lichte vorst op het KNMI-station Twente met -1,3°C.
In 1956 op 21 mei was het Pinksteren en op het KNMI-station De Bilt was de temperatuur in de nachtelijke uren gedaald tot 0,1°C en dat is nog steeds het datumrecord voor het KNMI-station De Bilt.
Op 21 mei 1945 op het KNMI-station De Bilt een maximum van 13,1°C. Verder viel in Anna Jacobapolder op 20-21 mei 1945 52 millimeter neerslag.
STRENGE WINTER
Start van de vroegste landelijke hittegolf (De Bilt) in ons land was in 1922 van 21- t/m 25-mei, waarbij de hoogste temperatuur in De Bilt op 33,6°C wist uit te komen. In 1992 ook een hittegolf maar niet in De Bilt. In 1947 is ook nog een hittegolf in mei begonnen en wel van 30 mei tot 4 juni, maar verder zijn alle hittegolven in de drie zomermaanden opgetreden.
Door de homogenisatie van data door het KNMI is bovengenoemde maximum van 33,6°C sinds 2016 herleid tot 32,8°C. De bovengenoemde hittegolf van mei-juni 1947 is door de homogenisatie door het KNMI sinds 2016 vervallen, in de gehomogeniseerde reeks kwam het een tropische dag tekort.
Enige jaren geleden kwam het nieuws de wereld in dat de kans groot lijkt dat Noord-Europa een aantal strenge winters tegemoet kon zien. Althans dat was de conclusie van een aantal Britse onderzoekers, de basis van deze conclusie was het verband tussen zonne-activiteit en wintertemperaturen. Men ontdekte dat een lage activiteit op de zon samenhangt met lage wintertemperaturen. Daaraan gekoppeld dat de zon zo goed als zeker de komende jaren ook nog minder actief was en de kans op koude winters zou vrij groot moeten zijn. Hierbij moeten we wel realiseren dat het om een statistisch verband gaat. In de winter van 2010 ging dat helemaal op voor de Britse Eilanden, die behoorden tot de koudste 14 winters van de afgelopen 160 jaar. In de winter van 2011 was dat zoals in een groot deel van West Europa alleen in december het geval.
Op onderstaande foto een vliegveld in Groot Brittannië in de winter van 2010, diverse vliegvelden waren door de sneeuwval zelfs tijdelijk gesloten.
Het onderzoek dat is uitgevoerd omvat de vergelijking van de wintertemperaturen in Groot Brittannië sinds 1659 met de zonne-activiteit. Hierdoor kwam men er achter dat de gemiddelde wintertemperatuur rond 0,5°C lager is als de zon minder actief is. Vanaf rond 1900 is de CO2 uitstoot ook een grote rol in de aardse opwarming gaan spelen, daarom hebben de onderzoekers hiermee rekening gehouden en dan lijkt er ook na 1900 een duidelijk verband te bestaan tussen een koude winter en een lage zonne-activiteit. Ook de straalstroom speelt een belangrijke rol. De straalstroom op rond 10 kilometer hoogte waait op het noordelijk halfrond van west naar oost, door de Rocky Mountains in Amerika krijgt deze straalstroom een zodanige verandering dat deze sterk gaat meanderen, zeg maar meer een golvend patroon. In jaren met een lage zonne-activiteit kan de straalstroom zelfs tot stilstand komen waardoor de westelijke stroming in bijvoorbeeld Europa wegvalt en de deur open komt te staan voor koudere winters. Natuurlijk geldt ook hier dat uitzonderingen nog steeds de regel bevestigen.