IN 2023 OP 27 MEI EEN EVENARING VAN DE ZONNIGSTE 27 MEI IN BORCULO!
2024 LOOPT VER ACHTER OP HET ZONNIGSTE JAAR IN BORCULO!
BIJZONDERHEDEN 27 MEI
Voor weer-info klik op onderstaande links:
KNMI WEERPLAZA WEERONLINE KMI-BELGIE WEER.NL WEERNIEUWS-VERWACHTING
In 2023 in de nacht naar 27 mei twee KNMI-stations met grondvorst en dat waren Eelde en Twente met respectievelijk -2,4°C en -0,8°C. Op waarnemingshoogte de laagste temperaturen van 1,8°C en 2,1°C op respectievelijk de KNMI-stations Eelde en Leeuwarden.
In Borculo op 27 mei 2023 met 15,5 uur zon een evenaring van het bestaande zonuren-record voor 27 mei in 2017 met ook 15,5 uur zon.
Het KNMI-station De Bilt kwam op 27 mei 2017 voor het eerst in 2017 tot een tropische dag met 31,7°C en omdat dit het hoofdstation is spreken we dan van landelijk de eerste tropische dag. In 2018 op 27 mei lukte dat niet op het KNMI-station De Bilt met 26,2°C als maximum. Daarmee in 2017 en 2018 aanzienlijk hogere temperaturen op 27 mei dan in 2019 op 27 mei met op het KNMI-station De Bilt “slechts” 18°C. Ook in 2021 een hele magere 27 mei toen Borculo niet hoger kwam dan 13,3°C.
In 2017 op de KNMI-stations Ell en Hoek van Holland op 17 mei al de eerste tropische dag van 2017 met 31°C. In 2017 voor het KNMI-station De Bilt wel de warmste 27 mei sinds 1901, het oude record was 30,7°C van 27 mei 2005. Het KNMI-station Eindhoven kwam op 27 mei 2017 tot 33,4°C en dat is voor Nederland het temperatuurrecord voor de 27e mei, nooit eerder werd het in ons land op 27 mei sinds 1901 zo warm! Het oude record was 32,6°C van 27 mei 2005 op het KNMI-station Gilze-Rijen.
Voor Borculo was 27 mei 2017 met 31,8°C ook de warmste 27 mei sinds het begin van de metingen in 1981. Het oude record was 31,4°C van 27 mei 2005. Ook was het de zonnigste 27 mei voor Borculo met 15,5 uur zon, het oude record was 15,3 uur zon van 27 mei 1999.
Borculo passeerde op 27 mei 2022 de grens van 800 uur zon in 2022 en daarmee was 2022 t/m 27 mei voor Borculo nog het zonnigste jaar. Op de tweede plaats volgde 2011 die op 29 mei de 800 uur zon bereikte en de derde plaats is voor 2020 die op 30 mei de 800 uur zon bereikte. Onder aan de lijst stonden de jaren 2000, 2004 en 2013 die pas op 21 juli de 800 uur zon bereikten. In 2023 t/m 27 mei 620 uur zon, daarmee 180 uur minder zonuren dan 2022 over dezelfde periode. Dat verschil is nu in 2024 nog veel groter tot rond 300 uur minder zon dan in 2022 t/m 27 mei.
Maar 2023 was rond deze tijd wel met een inhaalrace bezig, op 26 mei met 14,5 uur zon toen de zonnigste dag van 2023 tot dan en op 27 mei nog wat meer zon tot rond 15 uur. Daarbij moesten we niet vergeten dat de UV-index ook zeer hoog was met 6 tot 7 en dan kun je onbeschermd in een kwartier al verbranden. Toepasselijk of niet, maar 27 mei 2023 was uitgeroepen tot de dag van de zonnebrand.
Onderstaande foto’s maakte Peter de Vries in de regio Wilhelminaoord, foto linksonder van 27 mei 2020 en rechtsonder van 27 mei 2021.
– In 2021 verliep het etmaal van 27 mei nat! In de nachtelijke uren de meeste neerslag op de KNMI-stations Hupsel en Lelystad met respectievelijk 13,4- en 11,8 millimeter. Op het KNMI-station Twente viel 8,7 millimeter en in Borculo 14 millimeter. Overdag de meeste neerslag op de KNMI-stations Twente en Heino met respectievelijk 8,2- en 6,2 millimeter. Vanaf middernacht tot in de avond om 20 uur de meeste neerslag op het KNMI-station Twente met 10,7 millimeter. Enkele andere neerslagcijfers vanaf middernacht tot in de avond om 20 uur waren: Borculo 17,8 millimeter, Winterswijk 16,8 millimeter, Bredevoort 16,4 millimeter en Ruurlosebroek 14,4 millimeter.
In Borculo over het hele etmaal van 27 mei 2021 18 millimeter en daarmee de natste 27 mei sinds 1981. Het oude record voor 27 mei stond op 14,5 millimeter van 27 mei 1993.
– In 2020 in de nacht naar 27 mei kwam het regionaal tot mist die o.a. op de Veluwe zeer dicht was. Het KNMI-station Deelen kwam zelfs tot een zicht van slechts 40 meter.
– Het KNMI-station De Bilt had in de nacht van 27 mei 2018 18,3°C als laagste temperatuur. Het werd niet het minimum-record voor het etmaal van 27 mei want voor middernacht daalde de temperatuur tot 15,3°C. Het minimum-record voor 27 mei op het KNMI-station De Bilt bleef staan voor 27 mei 2017 met 16,0°C. In 2018 in de nacht naar 27 mei werd wel de warmste nacht zo vroeg in het seizoen. Het oude record was 16,9 °C van 24 mei 2012. Het KNMI-station Vlissingen had met 19,2°C ook een nieuw minimum-record voor de nachtelijke uren, het oude record was nog van 24 mei 1920 met 18,3°C.
Voor Borculo was 27 mei 2018 met 16,5°C als minimum de warmste nacht van 27 mei sinds 1981, het oude record was 15,5°C van 27 mei 2017. Maar geen record voor de lenteperiode, want op 28 mei 2005 geen lagere temperatuur dan 18,8°C in Borculo!
Sommige mensen zijn zeer creatief in de tuin als het om pottenkijkers gaat, zie onderstaande foto’s. (bron foto’s: KOS)
NEERSLAG IN MEI
In mei 2020 voor het zesde jaar op rij bijzonder droog in mei, samen met de mei-maanden van 2019, 2018, 2017, 2016 en mei 2015 voor Borculo de droogste mei sinds mei 1989. In Borculo was t/m 27 mei in mei 2015 35 millimeter neerslag gevallen, over dezelfde periode in 2016 17 millimeter, in 2017 30 millimeter, in 2018 25 millimeter, in 2019 24 millimeter en in 2020 t/m 27 mei 14 millimeter. In mei 2021 het tegenovergestelde waarbij de neerslagteller in Borculo t/m 27 mei al op 94 millimeter stond. In mei 2022 t/m 27 mei stond de neerslagteller in Borculo op 38 millimeter, in mei 2023 67 millimeter en inmiddels in mei 2024 ruim 90 millimeter.
Normaal voor de hele maand is in Borculo 68 millimeter voor mei. Record droog was mei 2020 ook weer niet, de droogste maand mei had Borculo in 1989 met acht millimeter en ook in mei 2011 was het droog met 21 millimeter over de hele maand. Maar in mei 2020 was de droogte wel ernstiger omdat we vanaf 2018 met een neerslagtekort te maken hadden.
In 2011 was het neerslagtotaal voor mei t/m 27 mei in Borculo opgelopen tot 13 millimeter en daarmee was mei toen tot dan nog de op één na droogste maand mei voor Borculo sinds 1981. Alleen mei 1989 verliep droger met over de hele maand acht millimeter. Uiteindelijk zou mei 2011 uitkomen op 21 millimeter neerslag en daarmee werd mei 2011 de op één na droogste maand mei sinds 1981.
Op het KNMI-station De Bilt was in mei 2011 t/m 27 mei ook nog geen 30 millimeter neerslag gevallen. Dat was in mei 2007 wel anders. Op 27 mei 2007 viel in 24 uur tot 20 uur alleen al 20 millimeter neerslag en daarmee was het maandtotaal in De Bilt opgelopen tot 130 millimeter. Uiteindelijk kwam mei 2007 in De Bilt uit op 138 millimeter neerslag en is daarmee de natste maand mei sinds 1901 voor De Bilt.
Tinus Beckers uit Lichtenvoorde meldde in mei 2011 dat het slechte tijden waren voor paraplu verkopers! In Lichtenvoorde was in mei 2011 t/m 27 mei bijna 14 millimeter neerslag gevallen en vanaf 1 maart ruim 60 millimeter, m.a.w. in Lichtenvoorde hadden ze er drie maanden over gedaan om de neerslag van wat normaal in een maand valt te bereiken.
Onderstaande foto maakte Jannes Wiersema uit Roodeschool in mei 2010. De linkerhelft laat de aardappels zien in mei 2009 en de rechterhelft is van mei 2010 met nog geen enkele aardappelplant te zien. De oorzaak was duidelijk, droogte!
Onderstaande foto maakte ook Jannes Wiersema en is van mei 2011, ook droogte! Maar onderstaande foto is wel heel bijzonder, kleiverstuivingen. Meestal hebben we het over zandverstuivingen als het een tijd droog is geweest. Maar kleiverstuiving komt maar heel weinig voor, maar in het voorjaar van 2011 in het noorden van het land door de droogte al diverse keren voorgekomen. De klei was in het noorden zo uitgedroogd dat het kan verstuiven, geen goed teken.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
In de jaren 2016 en 2018 was het eind mei en begin juni flink raak met op meerdere dagen code oranje in een periode van hooguit een week. Het recordaantal keer code oranje in een kort tijdbestek is vier en dat was op 27-, 29- en 31 mei en 1 juni 2018. In de eerste week van juni 2019 drie keer code oranje.
In de nacht naar 27 mei 2015 waren ze nog steeds actief, de IJsheiligen. Ze waren niet weg te slaan! In de nacht naar 27 mei 2015 op een drietal KNMI-stations grondvorst, de laagste temperatuur was 3,4°C op het KNMI-station Deelen op waarnemingshoogte. Aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Woensdrecht met -0,9°C. Verder ook op de KNMI-stations Eindhoven en Deelen grondvorst met respectievelijk -0,2°C en -0,1°C.
Op 27 mei 2013 op het KNMI-station Schiphol nog bijna grondvorst met +0,1°C.
Met de 10,5 uur zon op 27 mei 2013 passeerde Borculo de grens van 425 uur zon in 2013. Het jaar 2013 was daarmee tot dan het somberste jaar voor Borculo sinds 1995.
Onderstaande foto maakte Gerard Kiewiet uit Zuidhorn op 27 mei 2013, een strakblauwe lucht en dat hadden we lange tijd niet gezien.
In 2007 op 27 mei was het eerste pinksterdag met op het KNMI-station Leeuwarden 28 millimeter aan neerslag en op het KNMI-station De Bilt 20 millimeter. In Ternaard kwam 35 millimeter neerslag naar beneden,
In 2005 op 27 mei werd de hoogste temperatuur van de maand gemeten op het KNMI-station Gilze-Rijen met 32,6°C. In Borculo werd het die dag ook tropisch met 31,4°C.
Op 27 mei 2004 op de KNMI-stations Deelen en Twente in de weerhut 0,5°C als laagste temperatuur en aan de grond op de KNMI-stations Twente en Volkel -4,5°C.
In 2000 op 27 mei zware storm aan de kust met windkracht 10 door de passage van de depressie Farah.
Op 27 mei 1998 zware hagel, o.a. in het Zeeuwse Krabbedijke. Er lag daar enige tijd een hageldek van maar liefst acht centimeter.
Een koude nacht ook in 1990 op 27 mei met aan de grond op het KNMI-station Eelde -5,6°C en op het inmiddels opgeheven KNMI-station Epen -0,8°C. Het KNMI-station De Bilt had op waarnemingshoogte 1,2°C en dat is voor De Bilt nog het datumrecord, aan de grond toen -3,3°C.
Op 27 mei 1983 op het KNMI-station De Bilt een maximum van 10,8°C en dat is voor het KNMI-station De Bilt het dagrecord voor 27 mei, het laagste maximum voor 27 mei. In Winterswijk viel die dag 28 millimeter en in Vaals 22 millimeter.
Op 27 mei 1982 viel in het Drentse Zeyen 22 millimeter aan neerslag.
Op 27 mei 1961 viel in Soesterberg nog wat sneeuw.
Op 27 mei 1954 was het Hemelvaartsdag en op het KNMI-station De Bilt werd het die dag 29,2°C en daarmee is het nog altijd de warmste Hemelvaartsdag sinds 1901.
Op 27 mei 1945 viel er 21 millimeter regen in Dirksland.
Op 27 mei 1931 in Kerkwerve een aftapping over 24 uur tot 8 uur 25 millimeter. Overdag in Bathmen 25 millimeter, in Hoogeveen 23 millimeter. Overdag lokaal onweer met dodelijke slachtoffers, veel blikseminslagen met boerderij-branden in o.a. Epse, Harfsen, Haaksbergen, Steenwijkerwold en Emmen.
UV-STRALING EN OZONLAAG
De UV-straling staat in nauw contact met de ozonlaag. Op een hoogte van ongeveer 15 tot 30 kilometer bevindt zich het meeste ozon en dat deel van de atmosfeer wordt daarom ook wel de ozonlaag genoemd. De ozonlaag is zeer belangrijk voor het leven op aarde. De ozonlaag neemt een belangrijk deel van de voor het leven schadelijke ultraviolette straling (UV) van de zon op. De dikte van de ozonlaag is vooral sinds de jaren tachtig afgenomen. Boven de Zuidpool is steeds in het voorjaar enige tijd ruim de helft van het ozon verdwenen. Ook boven onze streken is de ozonlaag dunner geworden en is deze ozonafname het grootst in het voorjaar, terwijl in de herfst nauwelijks minder wordt gemeten.
Hieronder een opname van september 2000 met het grootste ozongat ooit!
Rond deze tijd ontstaat het jaarlijkse gat in de ozonlaag boven Antarctica. Dit beruchte gat werd voor het eerst ontdekt in 1985. Toch stelden wetenschappers de wereld gerust dat de afbraak van ozon in de hogere atmosfeer onder controle was. Dankzij het in 1987 gesloten Montreal Protocol, een succes van het internationale milieubeleid. Op 16 september 1987 beloofden alle landen binnen de Verenigde Naties de productie van cfk’s (chloorfluorkoolwaterstoffen), die de ozonlaag vernietigen, te verbieden. Het gas werd toen nog volop gebruikt in onder meer koelkasten, spuitbussen en piepschuim. Rijke landen namen het voortouw, ontwikkelingslanden moeten de productie in 2010 hebben gestaakt. Of dit laatste ook werkelijk is gebeurd, is nog maar de vraag. Zonder dat protocol zou de UV-straling op aarde nu veel hoger zijn geweest.
Het ozongat is eigenlijk een lentekwaal. Wat begin augustus nog een stipje is, groeit uit tot een grote vlek. In het najaar bedekt deze vlek de hele Zuidpool en dat is dan het beruchte ozongat. In 2006 bereikte het bijna de kusten van Zuid-Afrika, Australië en Zuid-Amerika. Na november trok het gat weer dicht, zoals gewoonlijk. Maar het was een record groot gat, zo groot als Afrika. De ozonlaag was daar de helft zo dun als hij moet zijn.
Vanaf 2010 is het ozongat boven Antarctica kleiner aan het worden. Het echte herstel van de ozonlaag moet plaatsvinden in de komende vijftig tot zestig jaar.
Maar er moet nog veel werk worden verzet, ontwikkelingslanden die zich ontpoppen tot economische wereldmachten zoals India en China, moeten hun cfk-productie nog stoppen. Dat zal nog een hele klus worden.
En er is nog een probleem. Want terwijl broeikasgassen de aarde opwarmen, zorgen ze op grote hoogte juist voor afkoeling. Als boven Antarctica en in mindere mate boven de Noordpool vervolgens de lentezon vol doorbreekt, zijn de omstandigheden voor de nog aanwezige cfk’s ideaal om nog verwoestender te werk te gaan. Zonder ozonlaag gaan we er aan.