DE KRATER VAN BATAGAIKA!
DE BIJZONDERE RUIMTE-TELESCOOP GRAN TELESCOPIO CANARIAS!
BIJZONDERHEDEN 10 JULI
Voor weer-info klik op onderstaande links:
KNMI WEERPLAZA WEERONLINE KMI-BELGIE WEER.NL WEERNIEUWS-VERWACHTING
Borculo passeerde met de 9,4 millimeter neerslag op woensdag 10 juli overdag de grens van 600 millimeter in 2024 en daarmee is 2024 voor Borculo tot op heden het op één na natste jaar. Tot en met 10 juli was het alleen in 2007 nog natter, in dat jaar werd de 600 millimeter al bereikt op 20 juni. In 2023 werd de 600 millimeter neerslag in Borculo op 2 augustus bereikt en in 2018 pas op 17 december 600 millimeter.
Landelijk was in juli 2023 in de eerste juli-decade lokaal al bijna net zoveel gevallen als gemiddeld voor de hele maand juli. Gemiddeld over het land valt in juli rond 78 millimeter, in de eerste juli-decade van 2023 viel o.a. op het KNMI-neerslagstation Zwolle al 72 millimeter. Maar in Zuid-Limburg viel op het KNMI-neerslagstation Oost-Maarland nog maar drie millimeter.
In 2022 op 10 juli de hoogste maximum-temperaturen van 23,7°C en 23,1°C op respectievelijk de KNMI-stations Westdorpe en Woensdrecht. De laagste maximum-temperaturen van 17,1°C en 18,1°C op respectievelijk de KNMI-stations Nieuw Beerta en Eelde. De 17,1°C op het KNMI-station Eelde werd ook de laagste maximum-temperatuur van de maand van de KNMI-stations.
In de Marokkaanse stad Agadir liep de temperatuur op 11 augustus 2023 op naar naar 50,4°C en dat is een nieuw all-time hitterecord voor het Afrikaanse land. Het record stond op 49,6°C van 10 juli 2021 in Sidi Slimane.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries met de koolmees op de uitkijk vanuit zijn “huisje”.
– In 2021 viel op 9 juli overdag de meeste neerslag op de KNMI-stations Schiphol en Westdorpe met respectievelijk 11,9- en 8,5 millimeter. Vanaf middernacht tot in de avond 20 uur de meeste neerslag op het KNMI-station Schiphol met 11,9 millimeter. In Budel ten zuiden van Eindhoven kwam 23 millimeter naar beneden.
– Op 10 juli 2018 op het KNMI-station Vlissingen 14,8°C als minimum. Dat werd ook het laagste minimum van de maand voor Vlissingen, een landelijk record. Want niet eerder was de laagste temperatuur in Nederland zo hoog over de hele maand juli. Overdag was het maximum 16,8°C en dat werd het laagste maximum van de maand.
– In 2015 zat Nederland eind juni-begin juli in een landelijke hittegolf die tot een eind kwam op 5 juli. Daarna werd het toch gevoelig frisser. Tijdens de heldere nacht naar 10 juli 2015 kwam het zowaar tot grondvorst op het KNMI-station Twente met -1,3°C en op waarnemingshoogte 4,6°C op het KNMI-station Deelen! Sinds 1970 was het voor Nederland de vijfde nacht in juli dat het tot vorst aan de grond kwam.
– Op 10 juli 2014 viel in Opheusden 87 millimeter neerslag, in Homoet 74 millimeter en in Kesteren 35 millimeter.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries in de regio Wilhelminaoord in Drenthe.
DE KRATER VAN BATAGAIKA
Op onderstaande twee foto’s mysterieuze gaten in Siberië, beter bekend als de krater van Batagaika. In deze krater zijn knallen te horen en de plaatselijke bevolking spreekt daar al over “de poort naar de onderwereld”. De krater wordt ook elk jaar rond 20 meter breder en men vermoedt dat de oorzaak gezocht moet worden in de opwarming van de aarde. De permafrost is aan smelten onderhevig, de permafrost is de “altijd” bevroren ondergrond in Siberië. Wel een kanttekening bij “altijd”, want dat was vroeger wel zo, maar door de opwarming van de aarde niet meer. Op verschillende plaatsen begint de dooi zijn intrede te doen in de permafrost-laag met alle gevolgen van dien.
Het gat is inmiddels al 1000 meter lang en 90 meter diep. De krater van Batagaika ontstond ongeveer 25 jaar geleden. Inmiddels ontstaan op meerdere plaatsen soortgelijke nog wel kleinere kraters. Als de permafrost dooit komt er methaangas vrij en dan is de weg vrij voor een flinke opwarming van de aarde. Methaan is een niet te onderschatten broeikasgas.
Onderzoekers hebben de geologische lagen daar van meer dan 200.000 jaar oud onderzocht. De bodem van de Batagaika krater zit vol met ravijnen en geulen, er liggen restanten van mammoeten, muskusossen en hele oude boomstronken.
AQUARIDEN
Hieronder een plaatje van de Aquariden, zij spelen een rol aan de hemel vanaf half juli tot ongeveer midden augustus.
In de nachten van half juli tot midden augustus kunnen we Aquariden aanschouwen aan de hemel, dan moeten opklaringen ons natuurlijk wel een handje helpen. De Aquariden-zwerm vormen vanaf half juli tot midden augustus een fluctuerende activiteit aan de zuidelijke hemel. De “vallende sterren” lijken te komen uit het sterrenbeeld Waterman. Onder gunstige omstandigheden zijn er ongeveer 20 meteoren per uur te zien. Helaas komt het schouwspel in Nederland niet zo hoog boven de horizon, waardoor het aantal meteoren dat je daadwerkelijk kunt zien wat lager uitvalt.
We spreken meestal van “vallende sterren”, maar het zijn geen echte sterren. Het gaat hier om kleine gruisdeeltjes die met hoge snelheden van rond 50 kilometer per seconde de dampkring binnendringen en daar verbranden. Door de hoge snelheid en de wrijving van de lucht ontstaat een grote hitte die de omringende lucht en de verdampende meteoroïde ioniseert. Door dit ionisatieproces zien we langs de baan van de binnendringende meteoroïde een smalle lichtende lichtflits, die slechts even zichtbaar is. We zien dus niet de “vallende ster” zelf. De snel oplichtende flits wordt een meteoor genoemd. Het deeltje zelf noemt men een meteoroïde. Deze meteoroïden zijn veelal erg klein, gewoonlijk enkele millimeters tot enkele centimeters in doorsnede. Een deeltje van 12 gram en een doorsnede van een centimeter kan een meteoor met een helderheid als de planeet Venus weergeven. Betreft het nog helderder meteoren, dan spreekt men van vuurbollen. Erg grote en compacte deeltjes hoeven niet geheel te verbranden in de atmosfeer. Er kan dan een restant in de vorm van een meteoriet op aarde neerkomen. Veelal is de wrijvingsweerstand van de dampkring te groot en spat het deeltje nog boven de grond uit elkaar.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
– Op 10 juli 2013 op het KNMI-station Leeuwarden als maximum 16,1°C en dat werd het laagste maximum van de maand.
– Op 10 juli 2007 op het KNMI-station Twente op waarnemingshoogte 5,7°C en aan de grond 4,0°C en dat werd de laagste temperatuur van juli 2007.
– In 1989 op 10 juli in Borculo de start van een droge periode, van 10 juli t/m 30 juli viel in Borculo geen druppel regen in 21-dagen tijd.
In 1985 op 10 juli in de ochtend om 8 uur een 24-uursaftapping van 30 millimeter in Almelo en 31 millimeter in Hengelo-noord (OV).
In 1984 op 10- t/m 12 juli op veel plaatsen zwaar onweer.
– In 1977 vanaf 21 juni t/m 27 juli in Nederland in vijf weken geen enkele zomerse dag in Nederland. In 1975 op 10 juli zat het KNMI-station De Bilt ook in een periode van 57 dagen op rij met geen enkele zomerse dag.
– Op 10 juli 1977 werd in Athene 48°C gemeten, één van de hoogst gemeten temperaturen in Europa.
– Op 10 juli 1968 grote temperatuurverschillen in Nederland, in het noorden meest 14°C-15°C tot bijna 30°C in Maastricht.
– In de eerste decade van juli 1965 op het KNMI-station De Bilt slechts een gemiddelde middag-temperatuur van 16,7°C.
– Op 10 juli 1930 kwam op het KNMI-station De Bilt een eind aan een reeks van 32 warme dagen op rij.
RUIMTE-TELESCOOP
Hieronder ziet U een foto van de Gran Telescopio Canarias, deze is in gebruik sinds 2009.
Eind juli 2009 werd de Gran Telescopio Canarias voor het eerst in gebruik genomen en zoals uit de naam is op te maken staat deze op de Canarische Eilanden. Deze reuzentelescoop is vergelijkbaar met de Keck-telescopen die op Hawaï staan, alleen is de Gran Telescopio Canarias veel groter. Het gaat hier om een telescoop met een spiegeldiameter van 10,4 meter en daarmee is het de grootste telescoop ter wereld. Het was overigens eind juli 2009 ook 400 jaar geleden dat Galileo voor ‘t eerst de telescoop naar het heelal richtte. In totaal duurde de bouw van dit observatorium maar liefst zeven jaar. Deze supertelescoop wordt ook wel de Gran TeCan genoemd en ligt op een hoogte van 2400 meter op het eiland La Palma en dat is weer een eiland dat behoort tot de Canarische Eilanden. Het is allemaal wel een stuk techniek van de hoogste orde. Zo bestaat de hoofdspiegel uit 36 hexagonale segmenten, deze segmenten zijn zo glad geslepen dat met trots gesproken kan worden van de meest geavanceerde telescoop ter wereld. Er is geen tweede telescoop op aarde die zoveel vermogen heeft als de Gran Tecan. De telescoop is voor 90% eigendom van Spanje, drie Mexicaanse universiteiten en de universiteit van Florida nemen de overige 10 procent voor hun rekening.
Op onderstaande foto ziet U de Keck-telescoop op Hawaï.
Na lang beraad heeft de leiding van de TMT Observatory Corporation besloten om de eerste “reuzentelescoop” ter wereld op de hoge berg Mauna Kea op Hawaï neer te zetten. De bouw van deze telescoop die voorzien is van een 30 meter grote hoofdspiegel bestaat uit 492 afzonderlijke segmenten. In 2018 werd de Thirty Meter Telescope (TMT) officieel in gebruik genomen. De TMT kan negen keer zo veel licht opvangen dan de grootste telescopen die toen nog in gebruik waren. De TMT is een samenwerkingsproject van instituten in de VS, Canada en Japan. De bouwkosten van de telescoop bedroegen 300 miljoen dollar.