IN 2022 IN BORCULO DE ZONNIGSTE 6 OKTOBER!
ZES JAAR GELEDEN OP 6 OKTOBER NOG EEN ZOMERSE DAG!
BIJZONDERHEDEN 6 OKTOBER
Voor weer-info klik op onderstaande links:
KNMI WEERPLAZA WEERONLINE KMI-BELGIE WEER.NL WEERNIEUWS-VERWACHTING
In Borculo scheen in 2022 op 6 oktober de zon 10,2 uur en daarmee de zonnigste 6 oktober voor Borculo, het oude zonrecord voor 6 oktober was 9,3 uur zon in 2007. In 2023 op 6 oktober in Borculo 4,9 uur zon en dit jaar op zondag 6 oktober rond 8 uur zon.
Ondanks op 6 oktober 2023 met minder uren zon als in 2022 op 6 oktober liep de temperatuur in 2023 hoger op. Werd het in 2022 op 6 oktober in Borculo 17,6°C, in 2023 op 6 oktober 19,5°C. Ondanks dit jaar meer zon als een jaar geleden liep de temperatuur wel minder hoog op, nu op zondag 6 oktober in Borculo met rond 8 uur zon 15,6°C.
Een groot verschil in de nachtelijke minimum-temperaturen, in 2022 en 2023 op 6 oktober minimum-temperaturen in de dubbele cijfers in Borculo, in 2022 met 10,1°C en in 2023 met 11,0°C. Nu in 2024 op zondag 6 oktober 4,6°C.
Landelijk in 2023 op 6 oktober wel een groot verschil tussen de hoogste- en laagste minimum-temperatuur, het KNMI-station Ell had 8,6°C als minimum en het KNMI-station Wijk aan Zee had 16,7°C als minimum.
Met oktober de wijnmaand op de kalender kunnen de temperaturen ook nog wel extreme vormen aannemen, een mooi voorbeeld daarvan had Nederland in 2018!
We kunnen het deze maand tot nu toe nog niet voorstellen, maar in 2018 op 6 oktober een zomerse dag op het KNMI-station Arcen met 25,0°C! Dat is voor oktober niet uitzonderlijk, maar komt niet vaak voor. En er volgden rond midden oktober 2018 nog meer zomerse dagen, ook in Borculo! Zo was het in Borculo sinds het begin van de metingen in 1981 voor 2018 in oktober 1983 en oktober 2011 gelukt om een zomerse dag in de wacht te slepen. In oktober 1983 met precies 25°C en in oktober 2011 met 25,7°C, in oktober 2018 in Borculo op 13- en 14 oktober twee zomerse dagen met respectievelijk 27,5°C en 25,9°C.
In 2018 op 6 oktober in Borculo met 23,6°C een nieuw datumrecord en het oude datumrecord werd werkelijk verpulverd, dat stond op 20,5°C van 6 oktober 2005. Maar houden we ook rekening met het minimum van 6 oktober 2018 dan komt het etmaalgemiddelde uit op 15,4°C. Daarmee bij lange na niet het warmste etmaal. Want het warmste etmaal voor 6 oktober in Borculo was in 2010 met een etmaalgemiddelde van 17,3°C.
Maar het kan ook de andere kant op! Op 6 oktober 1992 werd het slechts 8°C in Borculo. In Borculo op 6 oktober 2019 met 10,7°C bijna 13°C lager dan in 2018 op 6 oktober met 23,6°C. Maar op het KNMI-station Arcen in 2018 op 6 oktober 25°C en in 2019 op 6 oktober slechts 9,7°C en dat is meer dan 15°C lager! Het KNMI-station De Bilt kwam 6 oktober 2019 niet hoger dan 9,5°C en dat werd een nieuw datumrecord. Het oude record was van 1936 met op 6 oktober 10,1°C. In 2019 kwam het KNMI-station Deelen ook niet boven de 10°C uit met 9,2°C.
Onderstaande foto maakte Peter Visser op Texel op 6 oktober 2023, toen trokken af en toe donkere luchten oostwaarts over het Waddengebied en noorden van het land. Daar hadden we nu in 2024 geen last van.
– In 2021 op 6 oktober vanaf middernacht tot 20 uur de meeste neerslag op het KNMI-station Voorschoten met 31,3 millimeter en op het KNMI-station Herwijnen net wat minder met 31,2 millimeter. Van de amateurstations had Zoetermeer bijna 56 millimeter vanaf middernacht.
– De buiencarrousel draaide rond deze dagen in 2020 op volle toeren en dat met name voor het noordwesten van het land. Zo viel o.a. in Uitgeest in Noord-Holland vanaf de middag van 5 oktober tot de volgende ochtend van 6 oktober 68 millimeter. In Wijk aan Zee viel in de nacht van 5- op 6 oktober 65 millimeter. Landelijk ook grote verschillen in de neerslaghoeveelheden in het etmaal van 5 oktober met 50 millimeter op het KNMI-station Wijk aan Zee en slechts 0,2 millimeter op het KNMI-station Nieuw Beerta.
In de nacht naar 6 oktober en overdag op 6 oktober 2020 ook weer de meeste neerslag in de kustprovincies, gerekend vanaf middernacht viel er ruim 13 millimeter op het KNMI-station Hoek van Holland. In het oosten van het land nog wel verschillen, zo viel in Luttenberg ook nog ruim 10 millimeter en in Borculo 2,4 millimeter en daarvan 0,8 millimeter overdag. Lokaal gingen de buien ook gepaard met onweer, o.a. in Borculo.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries op Texel op 6 oktober 2018.
(GROND)VORST
In 2016 in de nacht naar 6 oktober kwam het landelijk tot de eerste grondvorst van het naseizoen. De laagste temperatuur van 1,9°C op het KNMI-station Wijk aan Zee en aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Wijk aan Zee met -2,4°C. Dit is zeker geen vroege grondvorst, in 2018 op 1 september op het KNMI-station Twente al de eerste grondvorst met -0,4°C. In 2019 op 18 september de eerste grondvorst op het KNMI-station Gilze-Rijen met -0,9°C. In 2020 op 20 september met -1,3°C op het KNMI-station Twente de eerste grondvorst. In 2021 op 21 september de eerste grondvorst op het KNMI-station Woensdrecht met -0,2°C. In 2022 de eerste grondvorst op 21 september met -1,8°C op het KNMI-station Eelde. Dit jaar is het nog wachten op de eerste grondvorst van dit naseizoen.
In 2015 op 27 september de eerste grondvorst, toen kwam het KNMI-station Twente net onder het vriespunt op 10 centimeter boven het maaiveld met -0,1°C. Landelijk in 2012 de eerste grondvorst van het naseizoen op het KNMI-station Twente evenals in 2018 ook op 1 september met -0,4°C. In 2014 pas op 6 november de eerste grondvorst, toen op het KNMI-station Ell met -1,1°C.
In 2018 op 29 september met -0,8°C op het KNMI-station Twente landelijk de eerste vorstdag op waarnemingshoogte, in 2019 op 29 oktober met o.a. op het KNMI-station Twente met -0,5°C de eerste vorstdag, in 2020 op 17 oktober de eerste landelijke vorstdag met -0,7°C op het KNMI-station Twente. In 2021 op 16 oktober de eerste vorstdag en wel op het KNMI-station Twente met -0,5°C. In 2022 had Nederland de eerste vorstdag op waarnemingshoogte op 14 november met -1,1°C op het KNMI-station Ell en in 2023 op 6 november op het KNMI-station Eelde met -2,7°C. Dit jaar nog geen vorst op waarnemingshoogte.
Van de KNMI-stations had Heino in 2016 wel de primeur met de eerste grondvorst, daar kwam de temperatuur aan de grond om 1 uur in de nacht naar 6 oktober voor het eerst onder het vriespunt uit. Op het KNMI-station Wijk aan Zee lukte dat pas later in de nacht. Maar de avond daarvoor daalde de temperatuur op het amateurstation Eerbeek al tot -0,4°C op 10 centimeter boven het maaiveld. In 2017 grondvorst op 6 oktober op de KNMI-stations naast Wijk aan Zee ook Heino en Woensdrecht met -0,5°C, Westdorpe -0,3°C en Twente -0,1°C. Het KNMI-station Hupsel had in 2017 op 6 oktober geen grondvorst met +0,2°C als laagste grondtemperatuur.
Zeker zo bijzonder was de laagste temperatuur op de Veluwe op het amateurstation Vierhouten, daar werd het even voor 8 uur in de ochtend van 6 oktober 2017 -0,8°C op waarnemingshoogte in de weerhut!
In het verleden is op 6 oktober ook al dikwijls de eerste vorst gemeten op waarnemingshoogte! Op 6 oktober 1971 daalde de temperatuur op het inmiddels opgeheven KNMI-station Soesterberg tot -2°C. In 1936 op 6 oktober op het opgeheven KNMI-station Winterswijk -2,8°C als laagste temperatuur. Voor het KNMI-station De Bilt is de laagste temperatuur voor 6 oktober -2,3°C uit het jaar 1912. Door de homogenisatie van data door het KNMI is deze temperatuur sinds 2016 aangepast tot -3°C.
Onderstaande foto maakte Leen de Koning in Nieuwerkerk a/d IJssel, herfst!
NAZOMER IN OKTOBER
Thermisch zaten we in 2018 rond deze tijd op rozen en dat zou rond het midden van de maand nog veel fraaier worden! In 2019 verre van dat en we mochten al blij zijn als de temperatuur rond normaal uitkwam voor de tijd van het jaar, in 2020 al niet veel beter, in 2021 meest rond normaal en in 2022 evenals in 2023 rond deze tijd boven normale temperaturen. Nu in 2024 vanaf donderdag 3 oktober als we naar Borculo kijken werd zondag 6 oktober het vierde droge etmaal op rij met in het algemeen veel zon en temperaturen langzaam wat oplopend van onder- tot rond normaal.
In 2017 hield het rond deze tijd ook niet over, wat magertjes voor de tijd van het jaar. Dan over warme dagen van 20°C of meer maar te zwijgen. Daar konden we in 2016 begin oktober zeker over meepraten! We hadden begin oktober 2016 in feite geen tijd gehad om te wennen aan lagere temperaturen, want september was meer een zomermaand en in oktober duikelden we zo de koude polaire lucht in. Dat kan in oktober ook heel anders!
De gemiddelde maximum-temperatuur voor begin oktober ligt in Borculo op 15,5°C. In 2018 in Borculo over de eerste zes etmalen een gemiddeld maximum van 18,3°C en de hoogste temperatuur op 6 oktober met 23,6°C. In 2019 over de eerste zes etmalen in Borculo op 1 oktober 18,3°C als maximum en daarna verre van dat. In oktober 2020 over de eerste zes etmalen de hoogste temperatuur van 18,1°C op 2 oktober en het gemiddeld maximum stond over de eerste zes etmalen op 16°C in Borculo. In oktober 2021 over de eerste zes etmalen de hoogste temperatuur in Borculo op 1 oktober met 19,2°C en het gemiddeld maximum kwam uit op 17,6°C. In 2022 over de eerste zes oktober-etmalen de hoogste temperatuur op 5 oktober met 20,8°C en het gemiddeld maximum over de eerste 6 dagen kwam uit op 18,6°C. In oktober 2023 over de eerste zes etmalen de hoogste temperatuur op 2 oktober met 23,2°C en het gemiddelde maximum kwam uit op 20,1°C in Borculo. Nu in oktober 2024 is de hoogste temperatuur in Borculo nog 16,2°C van 4 oktober, het gemiddeld maximum staat nu op 14,9°C.
In 2011 t/m 6 oktober werd de normale temperatuur voor de tijd van het jaar op alle dagen nog ruim gehaald in Borculo. Oktober 2011 had zelfs een zomerse start op 1 oktober met in Borculo 25,7°C en daarna op 2- en 3 oktober net geen zomerse dagen met ruim 24°C. In oktober 2010 ook een zeer aangename start, over de eerste zes dagen ook drie dagen van boven de 20°C. Dat lukte niet in de oktobermaanden van 2008 en 2009 en in oktober 2012 waren we nog niet hoger gekomen dan 18,3°C in Borculo evenals in 2019. In oktober 2013 kwam Borculo over de eerste zes etmalen niet boven de 20°C, in oktober 2014 kwam Borculo op 2- t/m 4 oktober wel boven de 20°C uit met als topper 22,5°C op 3 oktober. In oktober 2015 t/m 6 oktober in Borculo geen warme dag met als hoogste temperatuur 19°C, in oktober 2016 was de hoogste temperatuur over de eerste zes etmalen 18,8°C in Borculo en in oktober 2017 was dat 19,1°C.
Landelijk lukte het op 2- t/m 4 oktober 2013 wel boven de 20°C uit te komen met als topper op 4 oktober 22,2°C op de KNMI-stations Eindhoven en Hoek van Holland. En landelijk in begin oktober 2014 over de eerste vier etmalen ruim boven de 20°C met als topper 23,2°C op 3 oktober op de KNMI-stations Eindhoven en Ell. In oktober 2015 over de eerste zes etmalen landelijk de hoogste temperatuur 19,5°C op het KNMI-station Eindhoven op 3 oktober, in oktober 2016 ook 19,5°C op het KNMI-station Vlissingen, in oktober 2017 t/m 6 oktober landelijk de hoogste temperatuur 19,7°C op 2 oktober.
Op 6 oktober 1951 het eerste weerpraatje op tv. Op de foto Joop den Tonkelaar in actie zoals het vroeger ging met zwart-wit televisie. Bijna niet meer voor te stellen tegenwoordig, de foto is van het KNMI-archief Stichting Beeld en Geluid.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
Op 6 oktober 2017 aanzienlijke verschillen in neerslag in de Achterhoek, vanaf middernacht van 5- op 6 oktober viel in Borculo 6,6 millimeter, maar in Meddo bij Winterswijk 13,6 millimeter. Daarmee was Meddo het natste plekje van het land.
Op onderstaande foto een onstuimige Oostzee begin oktober 2016.
Op 6 oktober 2016 door de sterke noordoostelijke wind was het waterpeil van de Oostzee ten noorden van Duitsland ook flink opgestuwd en gold er een waarschuwing voor extreem hoogwater. Het waterpeil was op 6 oktober 2016 al 80- tot 110 centimeter hoger dan normaal bij hoogwater. Bij de Greifswalder Bodden was het zelfs 125 centimeter hoger dan normaal bij hoogwater. Ook de golven bereikten daar hoogtes die twee tot drie meter hoger waren dan normaal bij hoogwater.
In Borculo zat in de avond van 6 oktober 2015 om 20 uur 6,6 millimeter in de regenmeter, daarmee kwam er een eind aan tien droge etmalen en dat was de droogste periode sinds april 2015 met 13 droge etmalen op rij.
In 2011 in de nacht naar 6 oktober vrij hoge temperaturen, in Borculo geen lager minimum dan 15,7°C. Het minimum van het etmaal van 6 oktober 2011 werd in Borculo bereikt om 20 uur met 10,3°C.
In 1950 op 6 oktober in het hele land een warme dag en daarvan spreken we als de temperatuur de 20°C bereikt of hoger. Op het KNMI-station De Bilt werd het 21,1°C en op de Universiteit van Wageningen 23,5°C.
In 1941 op 6 oktober op het KNMI-station Maastricht 24,6°C en dat is sinds 2016 door de homogenisatie van data door het KNMI herleid tot 23,6°C.
In 1936 op het KNMI-station De Bilt geen hoger maximum dan 9,9°C en dat is voor De Bilt het laagste maximum voor 6 oktober sinds 1901. Door de homogenisatie van data door het KNMI is deze temperatuur sinds 2016 aangepast tot 10,1°C.
In 1917 op 6 oktober op het KNMI-station Maastricht een maximum-temperatuur van 8,2°C. In de Ardennen lag toen drie centimeter sneeuw. Door de homogenisatie van data door het KNMI is deze temperatuur vanaf 2016 van Maastricht aangepast tot 7,4°C.
RAMPDATUM 6 OKTOBER 1981
De datum 6 oktober 1981 is voor de Nederlandse Luchtvaart een hele zwarte dag, een regelrechte rampdag voor de luchtvaart in Nederland. Een windhoos die aan de grond nagenoeg geen schade aanrichtte maar wel een vliegtuig naar beneden haalde, dat gebeurde op 6 oktober 1981. Op die 6e oktober 1981 kwam tijdens de passage van een actief koufront een windhoos voor bij Moerdijk. Een KLM-Fellowship van de NLM kwam boven Rotterdam tijdens slecht weer in sterke daalstromen in het front terecht en verongelukte, waarbij 17 mensen om het leven kwamen.
Hieronder een foto van het vliegtuig, de Fellowship.
Tijdens het slechte weer op die 6e oktober 1981 ontstond er een windhoos/tornado waarbij enorme krachten zijn vrijgekomen. De start van de vlucht was om 17.04 uur. De weerkaart die de gezagvoerder meekreeg was van 16 uur en vertoonde op dat moment een uitgebreid onweersgebied ter hoogte van Vlissingen. Voor de start was de bemanning nog gewaarschuwd dat dit onweersgebied zich op dat moment al ten zuidoosten van Rotterdam bevond. Omdat er geen sprake was van abnormale weersverschijnselen, was er geen reden om de start uit te stellen. Om 17.09 uur zag de bemanning op hun schermen een intensieve buienactiviteit in het onweersfront. In overleg met de verkeersleiding werd daarop de koers in iets zuidelijker richting verlegd. Daarmee zou het vliegtuig tussen twee zware buien doorvliegen door een relatief minder actief gebied. Om 17.12 uur ging het mis boven het Hollands Diep, de F-28 kwam plotseling in een actieve windhoos terecht. Direct daarna brak de rechtervleugel af die niet berekend was op zulke uitzonderlijke krachten.
Een windhoos heeft in de slurf zeer sterke luchtstijgingen en net buiten de slurf ook zeer sterke dalende luchtbewegingen. De opwaartse stijgsnelheden lopen wel op tot 100 meter per seconde (rond 360 kilometer per uur) en vlak daar buiten zeer sterke daalstromen. Op het grensvlak van de dalende en stijgende luchtstromen komen zeer grote krachten vrij tot bijna 7g, waarbij g de zwaartekrachtversnelling is en dat is 9,81 m/s² (meter per secondekwadraat). De vluchtrecorder registreerde die middag van de 6e oktober 1981 krachten die opliepen van -2,5g tot +6,8g. Het toestel raakte vleugellam en stortte neer bij het industrieterrein Moerdijk. Achteraf nog een geluk bij een ongeluk als men bedenkt dat het vliegtuig met 10.000 liter kerosine ook 3 kilometer verderop had kunnen neerstorten op het terrein van de Shell! Het vliegtuig kwam ondersteboven terecht op het talud van het goederenspoor op het industrieterrein. Daarbij boorde de neus zich anderhalve meter in de grond en viel het vliegtuig in ontelbaar aantal stukken uiteen. Alle 17 inzittenden waren op slag dood. Ook een brandweerman die het vliegtuig zag neerstorten moest het met de dood bekopen omdat hij ter plekke een hartstilstand kreeg. Deze brandweerman was uiteindelijk het 18e dodelijke slachtoffer van deze ramp.
Hieronder een tweetal foto’s van de ramp, linksonder de slurf van de tornado en rechtsonder hulpverleners aan het werk.
Inmiddels is er een herdenkingsplaquette in de buurt van de ramp met de Nederlandse, Duitse, Britse en Amerikaanse vlaggen die de nationaliteit van de slachtoffers van de vliegramp bij Moerdijk representeren. Hieronder een foto van de herdenkingsplaquette.
Ook waren er nog vier niet geïdentificeerde slachtoffers, daarvan staat er op de Oosterbegraafplaats in Amsterdam een herdenkingsmonument, zie foto hieronder.
