DIT JAAR MET HET WEERBEELD WEL EEN GOMMARUSZOMERTJE!
VRIJDAG VOOR HET EERST WEER ONDER DE 15°C IN HET HELE LAND!
BIJZONDERHEDEN 11 OKTOBER
Voor weer-info klik op onderstaande links:
KNMI WEERPLAZA WEERONLINE KMI-BELGIE WEER.NL WEERNIEUWS-VERWACHTING
Een “zomers” weerbeeld op 11 oktober wordt ook wel een Gommaruszomertje genoemd in de Volksweerkunde, het weerbeeld dit jaar op vrijdag 11 oktober kwam zeker in de richting van een Gommaruszomertje. Wel met de kanttekening dat de temperatuur op vrijdag daar niet aan mee deed, de zon moest het wel goed maken. In Borculo werd het “slechts” 13,5°C met rond zes uur zon. Landelijk werd het 14,3°C op het KNMI-station Volkel en daarmee sinds 26 april voor het eerst in het hele land onder de 15°C. Op 26 april was landelijk de hoogste temperatuur 13,4°C op het KNMI-station Arcen. Aan neerslag viel op het KNMI-station Vlissingen vrijdag 11 oktober nog 5 millimeter vanaf middernacht.
Landelijk gezien was 11 oktober 2023 voor diverse regio’s wel meer een Gommaruszomertje, want na een nacht met de laagste temperatuur van 13,1°C op het KNMI-station Eindhoven werd het overdag nog 23,2°C op het KNMI-station Ell. Daarbij nog rond 8 uur zon in Zuid-Limburg. In Borculo met 13,8°C als laagste temperatuur en overdag met rugdekking van bijna een uur zon werd het 18,8°C. Neerslag op 11 oktober viel met name in het westen en noorden van het land, verder naar het oosten en zuidoosten toe van het land nog wel overwegend droog tot in de avond.
Het maximaal aantal uren zon voor deze tijd van het jaar ligt rond de 10-11 uur per dag. Dat aantal wordt niet vaak gehaald rond deze tijd. In 2018 op 10 oktober kwam Borculo tot 10,5 uur zon en daarmee samen met 10 oktober 2010 de zonnigste 10 oktober sinds het begin van de zonurenmeting in 1995. Verder was het de vierde keer sinds 1995 dat de zon tot over de 10 uur scheen op 10 oktober. Naast 2018 en 2010 was dat in 2005 en 2002. Nemen we nu als voorbeeld 11 oktober dan werd 10 uur of meer zonneschijn alleen gehaald in 2002, 2004, 2005, 2010, 2012 en in 2015. Ook in 2022 lukte dat niet op 11 oktober met 8,1 uur zon, in 2023 ook niet met 0,9 uur zon en dit jaar ook niet met rond zes uur zon. In 2011 bereikte Borculo op 16 oktober nog net 10,4 uur zon, een latere datum met 10,4 uur zon is in Borculo nooit voorgekomen. In 2015 op 11 oktober nog 10,7 uur zon. In 2017 in Borculo op 11 oktober de tweede zonloze dag van de maand en de vierde van de herfst.
Onderstaande foto maakte Dick Scheer in Woudenberg van de ondergaande zon.
In 2022 op 11 oktober in Borculo met 8,1 uur zon, droge condities en een maximum-temperatuur van 16,7°C konden we met recht wel spreken van een Gommaruszomertje. Wel kwam in Borculo in 2022 op 11 oktober het etmaalgemiddelde op deze dag van Sint Gommarus uit op 9,6°C en daarmee het eerste etmaal van het naseizoen van 2022 onder de 10°C. In 2021 op 7 oktober voor het eerst het etmaalgemiddelde onder de 10°C.
De meest vroege datum in Borculo voor het eerste etmaal met een gemiddelde etmaaltemperatuur van beneden de 10°C in het naseizoen is 1 september 1992 en de meest late datum is voor Borculo 1 november 2001. Gemiddeld komt in Borculo op 30 september het etmaalgemiddelde voor het eerst weer onder de 10°C. In 2023 het eerste etmaalgemiddelde onder de 10°C op 15 oktober en dit jaar op 29 september.
Dat het etmaalgemiddelde in 2022 met 9,6°C in Borculo lager uitviel kwam met name door de koudere nacht. Landelijk in 2022 in de nacht naar 11 oktober de laagste minimum-temperaturen van 0,8°C en 1,0°C op respectievelijk de KNMI-stations Deelen en Eindhoven. Aan de grond de laagste temperaturen van -1,6°C en -1,0°C op respectievelijk de KNMI-stations Twente en Eindhoven. Het KNMI-station Deelen met de laagste temperatuur op waarnemingshoogte had aan de grond -0,3°C. De KNMI-stations Twente en Eindhoven met de laagste temperatuur aan de grond hadden op waarnemingshoogte respectievelijk 1,3°C en 1,0°C. Het KNMI-station Hupsel had op waarnemingshoogte de laagste temperatuur van 2,1°C en aan de grond -0,9°C.
In de nacht naar 11 oktober 2022 met 0,8°C op het KNMI-station Deelen de laagste temperatuur tot dan van het naseizoen van 2022 en het werd de laagste temperatuur van oktober 2022. Dat was nog 1,2°C van 29 september op de KNMI-stations Eelde en Twente en dat was ook de laagste temperatuur van september. Verder ook op 9 oktober werd het 1,2°C op het KNMI-station Woensdrecht. In de duinen in de nacht naar 11 oktober 2022 kwam het in Camperduin tot lichte vorst op waarnemingshoogte met -0,9°C.
Aan de grond in de nacht naar 11 oktober 2022 de laagste temperatuur van -1,6°C op het KNMI-station Twente en dat was niet de laagste temperatuur van het naseizoen van 2022 tot dan. De laagste temperatuur aan de grond t/m 11 oktober van het naseizoen van 2022 was nog -1,9°C van 9 oktober op het KNMI-station Twente. Voor Borculo was de 2,4°C in de nacht naar 11 oktober 2022 de laagste temperatuur van het naseizoen van 2022 tot dan. In het naseizoen van 2023 t/m 11 oktober was de laagste temperatuur in Borculo 8,8°C en dit jaar tot nu toe in het naseizoen 1,2°C.
Onderstaande foto’s maakte Peter de Vries.
– In 2021 in oktober over de eerste 11 etmalen liep de gevallen neerslag uiteen van 10 millimeter in Vaals tot 112 millimeter in Zoetermeer.
– In 2020 op 11 oktober de laagste temperaturen in het midden van het land met op het KNMI-station Herwijnen 2,7°C, gevolgd door de KNMI-stations Deelen en Eelde met 3,2°C. Aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Cabauw met 0,8°C gevolgd door het KNMI-station Gilze-Rijen met 1,3°C. Overdag op 11 oktober 2020 in de ochtend rond 10 millimeter aan neerslag op het KNMI-station Westdorpe en in de middag op het KNMI-station Lauwersoog al vrij snel tot 22 millimeter vanaf middernacht. Gerekend vanaf middernacht viel op het KNMI-station Lauwersoog 22,5 millimeter tegen slechts 0,1 millimeter op het KNMI-station Eindhoven.
– In de nacht naar 11 oktober 2012 in de weerhut net geen vorst, het KNMI-station Eelde had de laagste temperatuur met precies 0,0°C. Aan de grond koelde het af tot de laagste waarde van oktober 2012 tot dan en wel met -4,2°C op het KNMI-station Twente. Borculo had een laagste temperatuur in de nacht naar 11 oktober 2012 van 2,0°C en aan de grond -1,5°C.
– Voor Borculo in 2018 op 11 oktober met 23,3°C een nieuw datumrecord voor 11 oktober en een nieuw decade-record. Het oude datumrecord was 20,8°C van 11 oktober 2005 en het oude decade-record 23,2°C van 19 oktober 2014. Landelijk was de hoogste temperatuur 25,3°C op het KNMI-station Ell.
TEMPERATUREN IN DE DUBBELE CIJFERS
De temperatuur bleef op 11 oktober 2013 in Borculo voor het eerst in naseizoen onder de 10°C. Daarmee kwam in Borculo in 2013 een einde aan een periode van precies 140 etmalen op rij met een temperatuur van boven de 10°C en dat is een bijzonder korte reeks! In 2018 was 11 oktober voor Borculo het 189e etmaal op rij met een maximum van boven de 10°C en daar kwam pas een eind aan op 28 oktober. Daarmee een periode van 205 etmalen op rij een temperatuur van 10°C en hoger. De langste periode had Borculo in 2017 met 243 etmalen op rij, toen pas op 7 november weer onder de 10°C met de hoogste temperatuur. Voor 2017 was de langste reeks t/m 11 oktober 217 etmalen.
De kortste reeks met temperaturen boven de 10°C had Borculo in 1991 met slechts 136 etmalen op rij. In 2011 had Borculo ook nog 228 etmalen op rij boven de 10°C en toen pas op 10 november voor het eerst niet meer boven de 10°C.
In 2021 was de langste periode van maximum-temperaturen in de dubbele cijfers van 204 etmalen op rij en op 3 november weer onder de 10°C, in 2022 218 etmalen op rij en op 14 november weer onder de 10°C, in 2023 216 etmalen op rij en op 10 november weer onder de 10°C en dit jaar tot nu toe 164 etmalen op rij.
Een zomers weerbeeld op 11 oktober wordt wel een Gommaruszomertje genoemd in de Volksweerkunde, daarvan was dit jaar alleen sprake in Zuid-Limburg. Met name in het westen en noorden van het land bleef het ook niet droog. In 2007 een kleintje “Gommaruszomer” op 11 oktober, dat was o.a. in Borculo met 6 uur zon, 16,2°C en droog weer. Ook in 2008 op 11 oktober een “Gommaruszomertje” met 9 uur zon 19,1°C en droog in Borculo. Ook 2010 deed mee met een “Gommaruszomertje” in Borculo met 10 uur zon en 17,1°C en droog. In 2012 op 11 oktober wat het weerbeeld betreft met 10,3 uur zon en droog wel een Gommaruszomertje, maar met 14,6°C zeker geen thermische uitspatting. In 2013, 2014, 2016 en 2017 absoluut geen “Gommaruszomertje” door de regen en weinig zon en daar kunnen we 2019, 2020, 2021 en 2023 aan toevoegen!
Onderstaande foto maakte Frans Sijmons in de omgeving Klausheide. Op de bloeiende solidago nog een zweefvlieg en een akkerhommel.
In Borculo bleef de hoogste temperatuur op 11 oktober 2013 steken bij 8,2°C en daarmee veruit de koudste 11 oktober sinds het begin van de reguliere waarnemingen in 1981. Het oude record is werkelijk verpulverd en dat stond nog op 10,5°C van 11 oktober 1988.
Het KNMI-station De Bilt had 11 oktober 2013 met een maximum-temperatuur van 8,6°C een nieuw datumrecord, nog nooit was het sinds 1901 zo koud op 11 oktober overdag. Dan te bedenken dat voor de tweede decade van oktober middagtemperaturen van rond 14°C-15°C normaal is.
WINTER IN HET ALPENGEBIED
In de hogere delen van Duitsland en in het Alpengebied viel op 11 oktober 2013 de eerste sneeuw tot zelfs onder de 1000 meter. In de regio van Garmisch Partenkirchen viel een flink pak sneeuw van 16 centimeter met alle overlast van dien. Scholen bleven daar gesloten en het verkeer had er veel overlast van, het was weer even wennen.
Onderstaande foto is afkomstig uit Tirol in Oostenrijk, het eerste pak sneeuw van het seizoen in oktober 2013.
Onderstaande foto is ook van 11 oktober 2013 en wel in het Oostenrijkse Kleinwalsertal (Vorarlberg), dus moesten de koeien op stal. Op de Hohenpeißenberg lag in de ochtend 35 centimeter sneeuw, op de Zugspitze 60 centimeter. Zelfs op de Feldberg in het Erzgebergte lag al vier centimeter sneeuw.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
In 2017 kwam vanuit Duitsland het bericht dat t/m september al 716.259 bliksemontladingen waren geregistreerd. Dit was al meer dan in het hele jaar 2016. De meeste bliksemontladingen in 2017 werden geregistreerd op 22 juni.
In 2016 op 11 oktober -1,4°C op het KNMI-station Twente. In Borculo in de weerhut net geen vorst met 0,2°C als minimum, aan de grond grondvorst met -1,1°C.
In 2011 in de nacht naar 11 oktober minimum-temperaturen die in de dubbele cijfers bleven. In Borculo een laagste temperatuur van 14,5°C en dat is voor overdag rond deze tijd nog rond normaal.
In 2011 viel in de nachtelijke uren naar 11 oktober de meeste neerslag in het noorden van het land met o.a. op het KNMI-station Lauwersoog 16 millimeter. Daarmee liep het neerslagtotaal voor oktober 2011 voor het noorden van het land flink op. Tot in de ochtend van 11 oktober 2011 was er in het noorden van Groningen op veel plaatsen al 70-75 millimeter gevallen in 24 uur tijd.
Op 11 oktober 2000 de op één na laagste barometerstand voor het KNMI-station De Bilt met 972,8 hectopascal. Die dag in Kampen nog een windhoos en in Egmond aan Zee viel nog 44 millimeter neerslag.
In 1990 vanaf 11- t/m 15 oktober op het KNMI-station Maastricht vijf warme dagen op rij tussen 21°C en 24°C.
Op 11 oktober 1981een ochtendaftapping over 24 uur in Kapelle van 30 millimeter, in Ginneken 27 millimeter en in Sevenum 26 millimeter.
Op 11 oktober 1970 op het KNMI-station De Bilt met 23,4°C een datumrecord voor 11 oktober.
In 1960 vanaf 11- t/m 14 oktober viel er in Vleuten 109 millimeter, in Purmerend 105 millimeter en in Leende 102 millimeter.
Op 11 oktober 1953 op het inmiddels opgeheven KNMI-station Buchten een minimum van 0,2°C en dat werd ook de laagste temperatuur van de maand.
In 1950 in de nacht van 10- op 11 oktober 21 millimeter neerslag in Drachten en Sneek en in Anna Paulowna 17 millimeter.
In 1937 op 11 oktober een ochtendaftapping over 24 uur van 9 millimeter in Schoorl en 10 millimeter in Ouddorp.
ZONNEPANELEN ALS AUTOWEGEN
Onderstaande foto laat zonnepanelen in de weg zien, een uitkomst voor de toekomst?
Het Amerikaanse bedrijf Solar Roadways heeft speciale zonnepanelen ontworpen die het asfalt op autowegen zouden kunnen vervangen. De zonnepanelen hebben een grootte van 3,5 bij 3,5 meter. De zonnepanelen kunnen ongeveer 7,6 kilowatt-uur (kWh) aan energie per dag leveren. De fabrikant denkt hiermee een steentje te kunnen bijdragen om de aardse opwarming wat af te remmen. De zonnepanelen zijn vervaardigd van zonnecellen en glas en bestaan uit drie lagen, de zonnecellen en de bijbehorende elektronica bevinden zich in de middelste laag. De panelen kunnen in elkaar worden geschoven zoals ook kliklaminaat wordt gemonteerd. De bovenste laag moet gezien worden als een slijtvaste laag met een doorzichtig antislip-oppervlak. De zonnepanelen kunnen ook voorzien worden van lichtgevende belijningen d.m.v. gemonteerde leds in de panelen. De opgewekte stroom in de zonnepanelen wordt via leidingen in de onderste laag naar de verbruikers gestuurd. Daarnaast zijn de leidingen in de onderste laag ook te gebruiken als signaalleidingen voor o.a. telefonie, kabel-tv of internet. Een bijkomend voordeel is dat de opgewekte energie ook om te zetten is in warmte, zodat er tijdens de winterperiode niet gestrooid behoeft te worden.
De levensduur wordt geschat op ruim 20 jaar en de prijs zou niet hoger zijn dan de traditionele asfaltwegen. Men heeft al becijferd dat als alle verharde Amerikaanse oppervlakken zoals wegen, opritten, parkeerplaatsen, etc. voorzien zouden worden van deze zonnepanelen en bij vier uur zon per dag, dan levert deze methode maar liefst 91% van het stroomverbruik in de hele wereld.