NIET EERDER WAS HET OP 20 OKTOBER IN NEDERLAND ZO NAT ALS IN 2023!
IN SOMMIGE JAREN STIJGENDE TEMPERATUREN IN OKTOBER I.P.V. DE GEBRUIKELIJKE DALING!
BIJZONDERHEDEN 20 OKTOBER
Voor weer-info klik op onderstaande links:
KNMI WEERPLAZA WEERONLINE KMI-BELGIE WEER.NL WEERNIEUWS-VERWACHTING
Landelijk werd zondag 20 oktober de hoogste temperatuur bereikt zondagavond na 20 uur en wel op het KNMI-station Westdorpe met 18,8°C rond 22.45 uur. De hoogste temperatuur overdag tot 20 uur was 17,8°C van het KNMI-station Eindhoven.
Normaal voor de tweede decade van oktober ligt gemiddeld genomen de middagtemperatuur rond 15°C en voor de 20e oktober 14°C-15°C. Borculo zat in de tweede oktober-decade van 2024 boven de 15°C met een gemiddelde maximum-temperatuur van 16,1°C. Op vijf dagen werd de 15°C bereikt en overschreden met de topper op vrijdag 18 oktober met 22,0°C en dat was goed voor een nieuw datumrecord. Al met al was o.a. voor Borculo de afgelopen tweede oktober-decade niet eens zo bijzonder met de temperatuur. Het etmaalgemiddelde kwam uit op 11,9°C, normaal voor Borculo is 10,2°C en de warmste tweede oktober-decade had Borculo in 2018 met 16,1°C.
In 2023 op 19- en 20 oktober grote temperatuurverschillen overdag tussen het noorden en zuiden van het land, op 20 oktober van 7,7°C op de KNMI-stations Eelde, Lauwersoog en Nieuw Beerta tot 15,9°C op het KNMI-station Westdorpe. Daarmee een verschil van 8,2°C. De dag daarvoor op 19 oktober van 19,3°C op het KNMI-station Maastricht tot 8,7°C op het KNMI-station Nieuw Beerta en toen een verschil van 10,6°C.
In oktober 2023 veel regen tot records aan toe. Op 20 oktober 2023 kwam het KNMI-station Eindhoven tot 45,7 millimeter en daarmee een datumrecord voor Nederland. Het oude datumrecord voor de neerslag voor 20 oktober stond op 32,3 millimeter van het KNMI-station Rotterdam van 20 oktober 2021. Enkele andere neerslagcijfers van 20 oktober 2023 waren Wilhelminadorp 24 millimeter, Luttenberg 26 millimeter, Ell en Ysselsteyn (L) 30 millimeter, Terschelling 31 millimeter, Lauwersoog 36 millimter, Bladel 39 millimeter en Son en Breugel 43 millimeter.
In Borculo viel op 20 oktober 2023 18,2 millimeter en het datumrecord stond op 20 millimeter van 20 oktober 1986 en blijft daarmee staan.
Over de hele tweede decade van oktober 2023 viel op het KNMI-station De Bilt 125,6 millimeter en daarmee voor De Bilt niet eerder zo nat. Het landelijk record blijft nog stevig in handen van 2013 toen 208 millimeter in Goedereede naar beneden kwam.
Maar zoals zo vaak kunnen de verschillen ook groot zijn en dat ook op 20 oktober. In 2007 een koud etmaal van 20 oktober met de hoogste temperaturen op de KNMI-stations rond de 12ºC, o.a. in Den Helder. In Borculo steeg de temperatuur tot 10,6ºC, daarmee op twee jaren na de koudste 20e oktober, op 20 oktober 1983 en 1993 lag de temperatuur overdag nog lager in Borculo. In 1993 was het de koudste 20e oktober met overdag slechts 7,5ºC als maximum. Een groot verschil met 2006 en 2012, toen zouden de minima niet misstaan als maxima voor overdag. In het Limburgse Arcen daalde de temperatuur in 2006 in de nacht van 20 oktober niet verder dan tot 14,1ºC en in 2012 tot 14,7ºC.
Onderstaande foto maakte Leen de Koning uit Nieuwerkerk a/d IJssel, op rustige plekken zijn rond deze tijd de spinnenwebben ook zichtbaar. Rond deze tijd in 2023 in het noorden van het land veel moeilijker door de stevige wind, op 20 oktober 2023 werd zelfs windkracht 8 bereikt en dat is stormachtig en windstoten tot 86 kilometer per uur op de Waddeneilanden.
In 2021 op 20 oktober viel op het KNMI-station Rotterdam 32,3 millimeter neerslag en dat werd toen een nieuw datumrecord voor de neerslag voor Nederland. Inmiddels is dat achterhaald met de 45,6 millimeter op het KNMI-station Eindhoven op 18 oktober 2024. Tot 2021 was het oude neerslagrecord voor 20 oktober 31,8 millimeter op het KNMI-station Den Helder op 20 oktober 1981. In 2021 op 20 oktober viel de meeste neerslag vanaf middernacht tot in de avond 20 uur op het KNMI-station Twente met 18,4 millimeter. Lokaal gingen buien gepaard met onweer en hagel, o.a. in Twente.
Verder in 2021 op 20 oktober nam ook de wind flink toe tot stormachtig windkracht 8 in het noordwestelijk kustgebied. Het KNMI-station Den Helder kwam met een windstoot van 94 kilometer per uur als enige boven de 90 kilometer per uur.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries in de omgeving Wilhelminaoord.
– In 2018 in de nacht naar 20 oktober in het oosten en noordoosten van het land op uitgebreide schaal lichte vorst. Tot grondvorst kwam het in het grootste deel van het land, alleen in het zuidwesten en noordwesten in het algemeen geen grondvorst. In de nacht naar 20 oktober 2018 de laagste temperatuur van -1,3°C op het KNMI-station Hupsel en aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Twente met -3,9°C, op het KNMI-station Hupsel aan de grond -2,6°C. Het KNMI-duinstation Wijk aan Zee had ook grondvorst met -0,7°C.
– In 2018 kletsnat in Spanje vanaf de middag van 18 oktober tot de ochtend van 20 oktober in het noordelijk deel van de regio Valencia en het zuiden van Catalunya. In Torreblanca viel tot de avond van 19 oktober 21 uur 293 millimeter en in Vinaròs 375 millimeter. In Vinaròs viel in de avond van 19 oktober 2018 tussen 18 en 19 uur 159 millimeter en dat is een uurrecord voor Spanje.
– Op 20 oktober 2012 een zachte dag met in Borculo 19°C als hoogste temperatuur. Het KNMI-station Twente was op 20 oktober 2012 voor de tweede dag op rij de warmste plek van het land, op 20 oktober 2012 met 19°C.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries, deze paddenstoel krijgt het zwaarder als de herfst komt opdagen met het nattere weer en veel wind.
ETMAALGEMIDDELDE JAAR EN ZONUREN
Normaal daalt in de loop van oktober het etmaalgemiddelde van het jaar ook. Dat was in 2017 en 2018 niet het geval. In 2018 op 1 oktober stond het etmaalgemiddelde van 2018 in Borculo op 12,8°C en op 20 oktober op 12,9°C. In 2017 op 1 oktober had 2017 een etmaalgemiddelde van 12°C en dat was op 20 oktober gestegen tot 12,1°C. In 2019 op 1 oktober 12,5°C en op 20 oktober ook 12,5°C, vooralsnog geen stijging. Uiteindelijk aan het eind van de maand nog een lichte daling tot 12,4°C. In oktober 2020 op 1 oktober 12,6°C en t/m 20 oktober ook 12,6°C en eind van de maand 12,5°C. In 2021 op 1 oktober 11,6°C, t/m 20 oktober ook nog 11,6°C en op 31 oktober nog steeds 11,6°C. In 2022 op 1 oktober stond het etmaalgemiddelde van 2022 op 13,2°C en op 20 oktober op 13,1°C en op 31 oktober op 13,2°C. In 2023 op 1 oktober 13,2°C en t/m 20 oktober ook 13,2°C en eind van de maand ook 13,2°C. Nu in oktober 2024 stond het etmaalgemiddelde van 2024 op 1 oktober op 13,4°C en op 20 oktober op 13,3°C.
In tegenstelling tot 2018 had de zon het in oktober 2019 erg moeilijk. In Borculo had de zon in oktober 2019 t/m 20 oktober nog mar 39 uur geschenen. In oktober 2018 t/m 20 oktober al 144 uur, in 2017 over dezelfde periode 74 uur en in oktober 2020 t/m 20 oktober 34 uur zon. In oktober 2021 t/m 20 oktober 76 uur zon, dat was wel bijna 70 uur minder dan in oktober 2018 over dezelfde periode. In oktober 2022 t/m 20 oktober 116 uur zon, in oktober 2023 66 uur zon en nu in oktober 2024 inmiddels 87 uur zon.
Normaal voor heel oktober is voor Borculo 112 uur zon. Oktober 2018 werd voor Borculo de op één na zonnigste oktobermaand met 176 uur zon, alleen oktober 2005 met 189 uur was zonniger. Oktober 2019 kwam in Borculo niet verder dan 93 uur zon en daarmee de somberste oktober sinds 2016 toen oktober niet verder kwam dan 87 uur. In oktober 2020 was het helemaal droevig met het aantal uren zon van 51 uur over de hele maand, alleen oktober 1998 was nog somberder met 47 uur zon. Oktober 2021 kwam tot 121 uur zon, oktober 2022 tot 157 uur en in oktober 2023 tot 86 uur zon.
In 2016 stond oktober in Borculo t/m 20 oktober op 59 uur zon en in 2015 68 uur zon. Het kan veel slechter, over dezelfde periode in 1998 ook slechts 37 uur zon. Oktober 1998 is ook de somberste oktober voor Borculo met over de hele maand slechts 47 uur zon. Tot en met 20 oktober is oktober 2018 voor Borculo de zonnigste oktobermaand met 144 uur, gevolgd door oktober 2005 met 140 uur zon t/m 20 oktober.
Het jaartotaal voor 2024 staat inmiddels in Borculo t/m zondag 20 oktober op 1443 uur zon, over dezelfde periode in 2023 1654 uur, in 2022 1932 uur, in 2021 1366 uur zon, in 2020 over dezelfde periode 1639 uur, in 2019 1596 uur, in 2018 1859 uur zon, in 2017 1400 uur zon, in 2016 1491 uur zon en in 2015 1512 uur zon. Tot 2022 was t/m 20 oktober 2018 het zonnigste jaar gevolgd door 2003 die t/m 20 oktober 1837 uur zon had. Het jaar 2018 werd tot dan voor Borculo ook het zonnigste jaar met 2026 uur zon gevolgd door 2003 met 2022 uur zon. Maar inmiddels is dat zonrecord van 2018 gesneuveld door 2022 met 2131 uur zon. Wat een verschil met 1998 met totaal 1138 uur zon.
Onderstaande foto maakte Frans Sijmons, herfst in Noorwegen.
GEUR VAN REGEN
Heeft U zich ook wel eens afgevraagd waar de geur van regen vandaan komt? Na een regenbui ruikt het vaak heerlijk fris, dit staat ook bekend onder de naam petrichor. In 1964 deden Australische wetenschappers al onderzoek naar de herkomst van deze frisse geur. De bron van deze geur is afkomstig uit een mengsel van oliën die worden afgescheiden door sommige planten tijdens droge perioden. Na een lange vrij droge en warme periode droogt de grond flink uit en sommige bacteriën in de grond laten dan sporen achter om te overleven. Het gaat hier om de bacterie de Actinobacteria of straalzwammen, een groep bacteriën die goed gedijt in vochtige en warme grond.
Als het dan na verloop van tijd weer gaat regenen worden de sporen door het verdampende vocht en de kracht van de vallende regen de lucht in gebracht en dat is nu juist de geur die men ruikt. Verder speelt ozon hierin ook een rol en dat met name na een onweersbui. De elektrische lading van de bliksem splitst daarbij zuurstof- en stikstofmoleculen in de lucht en daarmee wordt er stikstofmonoxide gevormd. Deze stikstofmonoxide reageert vervolgens weer met andere chemicaliën in de atmosfeer wat ozon produceert en dat kun je soms ook ruiken. Een hoge concentratie ozon kunt je ruiken, waarbij je moet denken aan een chloorlucht.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
Op 20 oktober 2014 berichten dat de ijsvorming in het Noordpoolgebied Nova-Zembla had bereikt, zo vroeg was dat sinds 2002 niet meer voorgekomen. Sinds 2002 was dat m.u.v. 2006 pas in de tweede helft van november.
Onderstaande foto maakte Gerard Kiewiet uit Zuidhorn in de ochtend van 20 oktober 2014. “Een kring om de zon brengt water in de ton”, dat kwam wel uit, want de meeste buien vielen wel in het noorden van het land.
Onderstaande foto maakte Leen de Koning uit Nieuwerkerk a/d IJssel, op 20 oktober 2014 was er met name in de middag ook ruimte voor vriendelijkheid.
Rond 20 oktober 2013 zeer onrustig weer in de regio van Japan. In het Caribisch gebied was het nog vrij rustig met de tropische cyclonen, maar in de Pacific Oceaan was het heel wat rumoeriger. Voor de kust van Japan was de wervelstorm Francisco actief en had op 19 oktober 2013 al de hoogste categorie van 5 bereikt. Daarmee was deze wervelstorm al de derde van deze categorie in 2013. Japan had in een week tijd twee zware tropische stormen van de zwaarste categorie voor de kiezen gehad.
In 2006 op 20 oktober kwam het minimum op het KNMI-station Arcen niet lager uit dan 14,1°C. In Borculo in die nacht van 20 oktober 2006 een minimum van 13,2°C en dat is ook precies het gemiddelde maximum voor de 20e oktober in Borculo. De nacht van 20 oktober 2006 was tot 2012 voor Borculo de zachtste nacht voor een 20e oktober. Dit record sneuvelde in 2012 op 20 oktober met 14,7°C.
Ook overdag op 20 oktober 2006 hoge maximum-temperaturen met op het KNMI-station Ell een maximum van 18,5ºC. In Borculo werd het toen 17,2ºC en in slechts één jaar werd het nog warmer op de 20e oktober en wel in 2001 met 22ºC.
Deze 20e oktober van 2001 was tot 2005 de meest late datum in het jaar voor Borculo dat de 20ºC werd overschreden. Voor 2001 was dat 15 oktober 1990 en in 2005 werd dat 31 oktober met 20,8ºC.
In 1986 op 20 oktober storm aan de kust en op het KNMI-station De Bilt viel 19,1 millimeter aan neerslag en dat is nog het datumrecord voor De Bilt.
In 1983 viel vanaf 20 oktober t/m 24 november in Oss slechts 2,8 millimeter.
Op 20 oktober 1981 een ochtendaftapping over 24 uur in Ezumazijl van 32 millimeter, in De Koog 30 millimeter en in Castricum 29 millimeter.
Op 20 oktober 1969 op het KNMI-station De Bilt met 20,3°C een datumrecord. Op het KNMI-station Twente een minimum in de nacht daarvoor van 0,1°C. In Schettens in de middag nog mist met een zicht van onder de 20 meter.
Onderstaande foto links is van de Feldberg op 20 oktober 2010 in de sneeuw en rechtsonder van 2011 op 20 oktober.
Onderstaande foto is van 20 oktober 2012 van de Feldberg, hetzelfde beeld was er op 20 oktober 2013 en ook op 20 oktober 2014.
MOUNT EVEREST
We hebben altijd geleerd dat het hoogste punt van de aarde de Mount Everest is met een hoogte van 8844,43 meter. Deze berg werd voor het eerst beklommen door Sir Edmund Hillary in 1953. Zo is lange tijd ook wel beweerd dat de Mauna Kea de hoogste berg is, deze begint op de bodem van de Grote Oceaan en komt dan tot een totale hoogte van 10.203 meter. Toch zijn bovengenoemde twee bergen niet het hoogste punt van de aarde. Wat is dan wel het hoogste punt van de aarde? Men heeft ontdekt dat dit de Chimborazo is, een dode vulkaan in Ecuador. Maar hier is wel enig uitleg bij nodig. Je kunt het begrip hoogte ook opvatten als bijvoorbeeld dichter bij de maan of sterren.
De aarde is niet exact rond en is door de aardrotatie aan de polen afgeplat en aan de evenaar dijt de aarde juist uit. Hierdoor is de straal gericht naar de polen 21.000 meter korter dan op de evenaar. De dode vulkaan Chimborazo ligt op de evenaar en ligt daardoor 6384 kilometer vanaf het middelpunt van de aarde. De Mount Everest ligt 6382 kilometer vanaf het middelpunt van de aarde. Een snel rekensommetje leert dat de Chimborazo 2000 meter verder ligt vanaf het middelpunt van de aarde dan de Mount Everest.
Onderstaande foto is van de Chimborazo-berg en ligt in Ecuador.
