NA TWEE JAAR OP RIJ STORM DIT JAAR BEGIN NOVEMBER “RUST”!
NOVEMBER IN HET LAND, DE VARKENS SCHREEUWEN MOORD EN BRAND!
BIJZONDERHEDEN 2 NOVEMBER
Voor weer-info klik op onderstaande links:
KNMI WEERPLAZA WEERONLINE KMI-BELGIE WEER.NL WEERNIEUWS-VERWACHTING
Dit jaar op 2 november geen vergelijk met de afgelopen twee jaar begin november, want zowel in 2022 als 2023 begon november de slachtmaand met storm aan de kust. Dit jaar op zaterdag 2 november was de hoogste reguliere windkracht vijf in het Waddengebied en op het IJsselmeer en dat is een vrij krachtige wind en de hoogste windstoot van 38 kilometer per uur op het KNMI-station Vlieland.
In 2022 op 2 november kwam Borculo tot 7,4 uur zon en daarmee een nieuw datumrecord voor het aantal uren zon. Het oude datumrecord stond op 6,8 uur zon van 2 november 2014. Daar kwamen we dit jaar bij lange na niet aan toe met 4,5 uur zon in Borculo en ook in 2023 op 2 november niet met 1,7 uur zon.
Bijzonder was in 2023 op 1/2 november wel dat het evenals in 2022 op 1 november tot storm kwam in de kustgebieden en op het IJsselmeer. In beide jaren begin november 2022 en 2023 kwam het KNMI-zeestation IJmuiden zelfs tijdelijk tot zware stormkracht 10, maar meest was het aan de kust stormkracht 9. In 2023 op 2 november werd code oranje afgegeven voor het westen en noordwesten van Nederland door de zuiderstorm van de stormdepressie Ciaran (Keeran).
Zeer opmerkelijk was ook de lage barometerstand op 2 november 2023, zo kwam het KNMI-station Vlieland rond 16 uur tot een barometerstand van 965,4 hectopascal en het KNMI-station Vlissingen rond 14 uur 967 hectopascal. In Borculo bereikte de barometerstand een laagste waarde van ruim 972 hectopascal.
De hoogste windstoten op 2 november 2023 werden bereikt in de kustgebieden met 116- en 112-kilometer per uur op respectievelijk de KNMI-stations IJmuiden en Hoek van Holland. Bijzonder landinwaarts was de windstoot van 100 kilometer per uur op het KNMI-station Eindhoven. De KNMI-stations Hupsel en Twente hadden een hoogste windstoot van 77 kilometer per uur.
Naast veel wind op 2 november 2023 ook neerslag tot in de dubbele cijfers met de hoogste aftapping van 15,5 millimeter op het KNMI-station Den Helder, bijzonder was wel dat het KNMI-station Maastricht als enige KNMI-station het nog droog hield tot 19 uur.
De datum 2 november is best een bijzondere datum! Na 2000 viel de hoogste temperatuur van november in een aantal jaren op de 2e november. In 2019 op 2 november de hoogste temperatuur van de maand met 15,7ºC op het KNMI-station Westdorpe. Op 2 november 2007 op het KNMI-station Schiphol met 15,1ºC de hoogste temperatuur van november 2007. Op 2 november 2002 op het KNMI-station Eindhoven met 16,2ºC de hoogste temperatuur van november 2002. Op 2 november 2001 op het KNMI-station De Bilt met 14,8ºC de hoogste temperatuur van november 2001. In 2014 niet de hoogste temperatuur van november op 2 november, maar wel weer een hoge temperatuur en een datumrecord voor het KNMI-station De Bilt met 17,4ºC. Vergeet niet dat het KNMI-station De Bilt de langste meetreeks kent van Nederland!
Maar vergeet niet dat er ook later in november nog wel hoge temperaturen mogelijk zijn. Een goed voorbeeld is 25 november 2006 met 17°C in Borculo en op het KNMI-station Maastricht werd het toen 18,9°C en dat is voor Nederland nog de hoogste temperatuur voor de derde decade van november.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries op Texel, in 2023 evenals in 2022 rond deze tijd veel wind. Op 2 november 2023 meest stormkracht 9 en de hoogste windstoot van 116 kilometer per uur op het KNMI-zeestation IJmuiden. In 2022 op 1-2 november tot windkracht 9 stormkracht met de hoogste windstoot op 1 november met 96 kilometer per uur op het KNMI-station Vlieland. De meest hoge windstoot oostwaarts het land in werd bereikt op het KNMI-station Deelen met 68 kilometer per uur.
In 2022 ook neerslag van betekenis met op 2 november 10 millimeter op het KNMI-station Terschelling en in 2023 15,5 millimeter op het KNMI-station Den Helder.
In 2019 en 2020 werd op 2 november de hoogste temperatuur van de maand bereikt, daarbij wel een groot temperatuurverschil! In 2020 op 2 november de hoogste temperatuur van de maand met 20,4°C op het KNMI-station Arcen en in 2019 de hoogste temperatuur van de maand met 15,7°C op het KNMI-station Westdorpe. De 20,7°C van 2 november 2020 is voor Nederland ook de warmste 2 november sinds 1901. De 15,7°C in 2019 op 2 november werd zelfs bereikt in de nachtelijke uren, overdag was toen het maximum 15,1°C op de KNMI-stations Hupsel en Maastricht.
In 2021 op 2 november wel een groot verschil met 2 november 2020 van bijna 9°C in de maximum-temperaturen. In 2020 op 2 november 20,4°C op het KNMI-station Arcen en in 2021 11,6°C op de KNMI-stations Vlissingen en Westdorpe.
Onderstaande foto maakte Corry van Hoogeloon, de blaadjes komen in Breda ook massaal naar beneden in diverse kleuren.
– In 2016 in de nacht naar 2 november 2016 de laagste temperatuur van 0,6°C op het KNMI-station Deelen en aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Gilze-Rijen met -0,7°C.
– In 2006 op 2 november op het KNMI-station Twente met -3,9°C de laagste temperatuur van november 2006 en de eerste lichte vorst van het naseizoen. Aan de grond had het KNMI-station Twente in die nacht -6,2ºC. In Borculo kwam het in de nacht van 2 november 2006 ook tot de eerste lichte vorst van het naseizoen van 2006 met een minimum van -1,1ºC en aan de grond -1,8ºC. In 1980 in de nacht naar 2 november op het KNMI-station Eelde matige vorst met -6,6ºC. In de nacht naar 2 november 1966 daalde de temperatuur op het inmiddels opgeheven KNMI-station Epen tot -6,8ºC en op 2 november 1955 tot -5,8ºC. Van 2 t/m 17 november 1919 kwam het op het KNMI-station De Bilt dagelijks tot lichte vorst en soms tot matige vorst. In de nacht van 16 op 17 november 1919 klaarde het op en werd op de inmiddels opgeheven KNMI-stations in Avereest en Winterswijk respectievelijk -11,5ºC en -11,4ºC gemeten.
– In 2000 kwam het op de tweede novemberdag tot een storm en dat lukte ook in 2010, 2022 en 2023.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries van een nijlgans.
BIJZONDERE DATUM 2 NOVEMBER
We moesten in 2020 op 2 november terug naar 2014 voor een vergelijkbare boterzachte start van november. Op 2 november 2014 landelijk maximum-temperaturen van 18,4°C op de KNMI-stations Arcen en Ell tot 14,3°C op het KNMI-station Terschelling. Daar gingen we in 2020 op 2 november overheen met maximum-temperaturen van 20,4°C op het KNMI-station Arcen tot 16,5°C op het KNMI-station Terschelling. In 2020 op 2 november nog extremer omdat in de nachtelijke uren de temperatuur al veel hoger uitkwam dan in 2014 op 2 november. Het KNMI-station Berkhout had in de nacht naar 2 november 2020 al 19,1°C op de thermometerbuis staan. Deze 19,1°C is geen landelijk datum-record want op 2 november 1934 kwam het KNMI-station Maastricht tot 20,3°C. Deze 20,3°C is overdag op 2 november 2020 ook gesneuveld door het nieuwe datum-record voor 2 november van 20,4°C op het KNMI-station Arcen. Het all-time november-record van 22,0°C op het KNMI-station Ell van 1 november 2014 kwam niet in gevaar. Naast het KNMI-station Arcen bereikten de KNMI-stations Eindhoven, Ell, Gilze-Rijen en Volkel ook de warme grens van 20°C.
Onderstaande twee foto’s maakte Anton Hilhorst uit Gelselaar op 2 november 2012, herfst in Berkelland waartoe ook Borculo behoort.
Het KNMI-station De Bilt had in 2014 op 2 november een maximum-temperatuur van 17,4°C en daarmee toen een nieuw datumrecord voor 2 november, het oude record was 17°C van 2 november 1943. Maar door de homogenisatie van data door het KNMI is deze laatste temperatuur van 1943 sinds 2016 wel herleid tot 16,5°C. Op 2 november 2020 ging het KNMI-station De Bilt over het datumrecord van 2 november 2014 heen met 18,6°C aan het eind van de nacht/begin ochtend en overdag zelfs naar 19,3°C. Ook de KNMI-stations Hupsel en Twente kwamen tot nieuwe datumrecords met respectievelijk 19,8°C en 19,5°C. De oude datumrecords voor de KNMI-stations Hupsel en Twente stonden op respectievelijk 17,8°C van 2 november 2014 en 18,1°C van 2 november 1968.
In Borculo 2 november 2014 met 6,8 uur zon een maximum-temperatuur van 18,1°C. Voor Borculo was de 18,1°C op 2 november 2014 toen een nieuw datumrecord, het oude record werd werkelijk verpulverd en dat stond nog op 15,3°C van 2 november 2002. Eind van de nacht naar 2 november 2020 evenaarde Borculo al het bestaande datumrecord van 18,1°C uit 2014 en overdag ging Borculo daar ruim overheen in 2020 met 19,9°C.
Het bleef 2 november 2020 ondanks de hoge temperaturen niet droog. Door de passage van een koufront in de middag van 2 november 2020 viel in het zuidoosten van de Achterhoek in Winterswijk-Henxel 13,2 millimeter. Ook stond er veel wind, het KNMI-station Vlieland had nog een windstoot van 99 kilometer per uur. De reguliere wind in het Waddengebied en het IJsselmeergebied bereikte windkracht 8 en dat is een stormachtige wind.
NOVEMBER DE SLACHTMAAND
Onderstaande foto maakte Frans Sijmons uit Klausheide, “november in het land, de varkens schreeuwen moord en brand”. Maar waarom?
November de slachtmaand staat op de kalender. November is volgens de oude Romeinse kalender de negende maand van het jaar, novem betekent negen. Maar volgens de Juliaanse kalender is november echter de elfde maand van het jaar en dat is heden ten dage nog steeds zo. November wordt ook wel de slachtmaand genoemd. Van oudsher de maand waarin een varken werd geslacht om in de winter stevige kost op tafel te hebben. Huisslachters trokken dan langs de huizen om hun diensten aan te bieden. De buurvrouwen en de vrouwelijke familieleden kwamen dan ook helpen met de slacht. November was uiterst geschikt als slachtmaand omdat door de lage temperatuur het vlees niet zo snel bedierf. Door het vlees te pekelen en te roken werd de houdbaarheid verlengd en zodoende vormde het een heerlijke wintervoorraad. Maar tegenwoordig gaat dat niet meer op en is dat allemaal wel achterhaald.
In de volksweerkunde daarom een link naar november de slachtmaand en wel met de spreuk: “November in het land, de varkens schreeuwen moord en brand”.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
In de nacht naar 2 november 2015 de laagste temperatuur van -0,4°C op het KNMI-station Ell. Aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Eindhoven met -1,9°C. Het KNMI-station Twente had precies 0,0°C aan de grond en het KNMI-station Hupsel +0,4°C.
Onderstaande foto maakte Gerard Kiewiet uit Zuidhorn, een grijze kleine wereld daar op 2 november 2015.
Op 2 november 1948 viel in Sint Kruis 13 millimeter aan neerslag.
Van 2- t/m 16 november 1939 op het KNMI-station Maastricht een maximum-temperatuur van boven de 10°C. Op het KNMI-station De Bilt op 2 november 1939 een maximum van 9,2°C.
WARMTE IN NOVEMBER
En natuurlijk in november op uitgebreide schaal bladval, ook in Borculo zoals op onderstaande foto.
In november komen de serieuzere kenmerken van de herfst meestal pas echt goed tot uiting. Zoals regen en wind, maar ook herfststormen zijn mogelijk naast ook koud weer met winterse buien. Daarentegen is het nog best mogelijk dat de temperatuur in de tweede helft van november nog oploopt tot 15°C-20°C. Een goed voorbeeld is 25 november 2006 met 17°C in Borculo en op het KNMI-station Maastricht werd het toen 18,9°C en dat is voor Nederland nog de hoogste temperatuur voor de derde decade van november. Verder krijgt de zon het al behoorlijk moeilijk, gemiddeld schijnt de zon in november in Borculo 61 uur en voor oktober zijn dat er gemiddeld nog wel ruim over de 100 uren. Doordat de lucht doorgaans kouder en vochtiger wordt, kan men veel mist verwachten. En natuurlijk niet te vergeten komen de eerste nachten met serieuzere vorst ook in november voor, m.a.w. werk aan de winkel voor de tuin.