2024 OP WEG NAAR DE 1000 MILLIMETER NEERSLAG!
DE PERIODE VAN MAXIMUM-TEMPERATUREN IN DE DUBBELE CIJFERS KOMT TOT EEN EINDE!
BIJZONDERHEDEN 10 NOVEMBER
Voor weer-info klik op onderstaande links:
KNMI WEERPLAZA WEERONLINE KMI-BELGIE WEER.NL WEERNIEUWS-VERWACHTING
Borculo moest zondag 10 november op de valreep toch nog een zonloze dag noteren, al scheelde het niet veel voor wat zon. Voor zonregistratie moet de zon minimaal 120 Watt/M² leveren, bij minder zal de zonmeter niet registreren. Zondag 10 november lukte dat in Borculo net niet.
Zondag 10 november viel in Borculo nog 0,8 millimeter aan neerslag en daarmee kwam het jaartotaal uit op 975 millimeter. Daarmee is 2024 voor Borculo tot op heden op twee na het natste jaar, nog natter waren de jaren 1998 en 2023 met respectievelijk 1050- en 986 millimeter. De grens van 975 millimeter neerslag loopt voor Borculo uiteen van 30 oktober 1998 tot 30 december 2007. Er zijn voor Borculo nu zeven jaren die sinds 1981 tot 975 millimeter en meer aan neerslag zijn gekomen in het hele jaar.
De temperatuurverschillen voor 10 november lopen landelijk sterk uiteen! De laagste temperatuur voor de eerste decade van november staat altijd nog op naam van het inmiddels opgeheven KNMI-station Sittard met op 10 november 1908 strenge vorst met -10,1°C. Voor Nederland nog altijd de vroegste eerste strenge vorst. Op het KNMI-station De Bilt een minimum die nacht van -7,4°C en dat is voor De Bilt nog het dagrecord voor het minimum. Door de homogenisatie van data door het KNMI is dit minimum sinds 2016 herleid tot -8,0°C.
Maar op 10 november 1977 op het inmiddels opgeheven KNMI-station Epen in Limburg 18,7°C en in Groningen werd het die dag 16,6°C. De topper voor 10 november staat op 17,6°C en dat werd gemeten op het KNMI-station Eindhoven in 1977. Zo heel ver zaten we daar in 2015 op 10 november niet vanaf met 16,1°C als landelijk de hoogste temperatuur die dag op het KNMI-station Eelde.
Nu op zondag 10 november minimum-temperaturen van 4,5°C op het KNMI-station Voorschoten tot 8,8°C op het KNMI-station Vlissingen. De maximum-temperaturen liepen uiteen van 12,0°C op de KNMI-stations Den Helder en Eindhoven tot 9,1°C op het KNMI-station Eelde. Daarmee geen datumrecords.
Ook Borculo kwam zondag 10 november met 6,5°C als minimum en 10,3°C als maximum niet tot datumrecords.
In 2023 op 10 november aanzienlijk lagere temperaturen met geen enkele kans op een datumrecord. De minimum- en maximum-temperaturen op 10 november 2023 bleven voor de meeste stations onder de 10°C. In het etmaal van 10 november 2023 kwamen alleen de KNMI-stations Den Helder, Vlissingen en Wijk aan Zee nog boven de 10°C uit met 10,5°C als hoogste waarde op het KNMI-station Wijk aan Zee. Overdag bereikte alleen het KNMI-station Vlissingen nog de dubbele cijfers met 10,0°C als maximum-temperatuur.
Borculo kwam met 8,9°C als maximum-temperatuur op 10 november 2023 voor het eerst in dat naseizoen niet in de dubbele cijfers uit. Daarmee kwam er een eind aan 216 etmalen op rij met een maximum-temperatuur van 10°C en hoger. De langste periode met maximum-temperaturen van 10°C en hoger op rij had Borculo in 2017 met 243 etmalen op rij gevolgd door 2020 met 232 etmalen op rij. Nu in 2024 is Borculo dit seizoen al onder de 10°C uitgekomen met de maximum-temperatuur, het eerste etmaal was op 6 november met 7,0°C. Daarmee 189 etmalen op rij met een maximum-temperatuur van 10°C en hoger.
In 2022 op 10 november had Nederland voor 10 november ook boven normale temperaturen met als hoogste temperatuur 15,3°C op het KNMI-station Ell.
In Borculo op 10 november 2022 een hoogste temperatuur van 15,1°C en daarmee een nieuw datumrecord voor de maximum-temperatuur. Het oude datumrecord was 14,6°C van 10 november 2008.
Onderstaande foto’s zijn van 10 november, hieronder in 2022 op 10 november en daaronder van 2023 op 10 november.
Met een rondje door de Achterhoek valt het gelijk op dat de beken en sloten in 2023 helemaal vol stonden, in 2022 in november meest kurkdroog. Ook kwamen in 2022 veel geluiden vanuit de Achterhoek en Twente dat het grondwaterpeil niet eerder zo laag had gestaan rond deze tijd van het jaar, een jaar later in 2023 totaal het tegenovergestelde. Voor Moeder Natuur was dit voor 2023 zondermeer goed nieuws!
Onderstaande foto’s zijn van 10 november 2023.
In 2023 hadden veel neerslagstations al neerslagrecords voor de eerste decade van november. Het landelijk neerslagrecord voor de eerste novemberdecade staat op 135,9 millimeter op het KNMI-station Hoek van Holland in 2000. Enkele andere neerslagcijfers over de eerste tien etmalen van november 2023 waren 140 millimeter in Purmerend, 142 millimeter in Assendelft en 144 millimeter in Hoogwoud.
De eerste novemberdecade van 2023 was een verlengstuk van een lange wisselvallige periode. Zo viel op het KNMI-station De Bilt over 30 dagen van 12 oktober-10 november 2023 maar liefst 280 millimeter en daarmee een record voor De Bilt over een periode van 30 dagen. Het oude record was 258 millimeter van het najaar van 1998. Dan te bedenken dat in mei-juni 2023 over 38 opeenvolgende dagen geen regen viel en dat was ook een record.
Het wisselvallige weer in het najaar van 2023 hielden verband met de zeer lage barometerstanden.
De gemiddelde barometerstand over de periode 21 oktober t/m 10 november 2023 kwam op het KNMI-station De Bilt uit op 995,0 hectopascal tegen normaal 1013,4 hectopascal. Zowel de derde decade van oktober 2023 als de eerste decade van november 2023 hadden met respectievelijk 997,8 hectopascal en 991,8 hectopascal zelfs een record. De oude records waren 1000,7 hectopascal in 1960 voor de derde oktoberdecade en 994,7 hectopascal voor de eerste novemberdecade.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries aan het strand in Zeeland, de drukte op de stranden is voorlopig weer verleden tijd.
– In 2021 in de nacht naar 10 november tot 7 uur de laagste temperatuur op het KNMI-station Volkel met -0,5°C, na 7 uur werd de laagste temperatuur bereikt op het KNMI-station Ell met -1,8°C. Tot lichte vorst op waarnemingshoogte kwam het alleen in Limburg en in het oosten van Brabant. Grondvorst in Brabant, Limburg, de Achterhoek en in Twente. De oostelijke KNMI-stations Hupsel en Twente hadden op waarnemingshoogte respectievelijk 1,1°C en 0,4°C en aan de grond -2,3°C en -1,9°C.
– In 2020 op 10 november de hoogste temperaturen op de KNMI-stations Ell, Eindhoven en Volkel met respectievelijk 17,3°C , 17,2°C en 17,0°C. De 17,3°C op het KNMI-station Ell was maar 0,4°C verwijderd van het bestaande datumrecord van 10 november 1977 op het KNMI-station Gilze-Rijen met 17,7°C.
– In 2019 in de nacht naar 10 november de laagste temperatuur van -2,9°C op het KNMI-station Woensdrecht en aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Volkel met -5,4°C gevolgd door de KNMI-stations Eindhoven en Gilze-Rijen met -5,1°C. De oostelijke KNMI-stations Hupsel en Twente hadden minima op waarnemingshoogte van respectievelijk -2,3°C en -2,1°C en aan de grond -4,7°C en -4,3°C. In Borculo daalde de temperatuur tot -1,8°C op waarnemingshoogte en aan de grond tot -2,3°C. Voor Borculo werd de nacht naar 10 november 2019 de op drie na de koudste nacht voor 10 november en nog kouder was het in de jaren 1981, 2001 en 1990. De koudste nacht toen in 1981 met -4,5°C.
– In Borculo in 2019 op 10 november met 8,7 uur zon de zonnigste 10 november sinds het begin van de volautomatische zonurenregistratie in 1995. Het oude record voor 10 november was 8,1 uur zon in 2001.
– In de nacht naar 10 november 1928 op het inmiddels opgeheven KNMI-station Warnsveld matige vorst met -6,7°C.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries, tijdens het snoeien kwam hij een groep lieveheersbeestjes tegen. In de herfst moeten de jonge lieveheersbeestjes veel eten, zodat ze voldoende reserves hebben voor de winter. De oude kevers sterven meestal voor de winter. De tocht naar de overwinteringsgebieden wordt dan ingezet. Aangekomen in de overwinteringsgebieden kruipen de diertjes met enkelen bijeen. Sommige soorten kruipen in de grond weg, of zitten achter schors en in holle stengels. Enkele soorten overwinteren in schuren en kelders van huizen.
TEMPERATUURVERSCHILLEN IN DE EERSTE NOVEMBER-DECADE
De eerste decade van november 2015 kwam in Borculo uit op een etmaalgemiddelde van 12,1°C tegen in november 2024 6,4°C, in november 2023 10,1°C, in november 2022 11,8°C, in november 2021 7,7°C, in november 2020 9,4°C, in november 2019 7,7°C en in de eerste decade van november 2018 8,4°C. De koudste eerste november-decade had Borculo in 1988 met een etmaalgemiddelde van 2,8°C en de warmste in 2015 met 12,1°C.
Landelijk is de eerste decade van november 2015 de warmste geworden sinds het begin van de 20e eeuw. Het oude record werd daarbij echt verpulverd! Het KNMI-station De Bilt kwam uit op een etmaalgemiddelde van 12,2°C tegen normaal 8,3°C. Het oude record stond op 11,3°C van november 2005. Ook de tweede decade van november 2015 verliep niet eerder zo zacht sinds het begin van de 20e eeuw met een etmaalgemiddelde van 12,0°C. Het oude record voor de tweede decade van november stond op 11,1°C van 1994.
Bovenstaande is wel een bizar groot verschil met de eerste november-decades van 1919 en 1980 met respectievelijk 0,3°C en -0,4°C als etmaalgemiddelde. De novembermaand van 1919 is de op één na koudste november voor Nederland met een etmaalgemiddelde over de hele maand van 1,9°C. Alleen november 1921 verliep nog kouder met een etmaalgemiddelde van 1,3°C.
Op het KNMI-station De Bilt in november 1919 vanaf 2- t/m 17 november elke nacht vorst! Totaal kwam november 1919 in De Bilt uit op 19 vorstdagen en tien etmalen met sneeuw. De koudste nacht was van 16- op 17 november met -9,1°C. Op de inmiddels opgeheven KNMI-stations Winterswijk en Avereest kwam het in die nacht tot respectievelijk -11,4°C en -11,5°C. Overigens was de temperatuur van -9,1°C voor de homogenisatie door het KNMI in 2016 -8,4°C.
Maar de volksweerkunde kent de volgende spreuk: “Zwaait Koning winter in november al met zijn staf, zijn rijk vindt snel zijn graf”! Dat kwam ook helemaal uit, want de winter van 1920 stelde weinig voor.
In 2016 rond deze tijd was in het Duitse middelgebergte op veel plaatsen aardig wat sneeuw gevallen. Zo lag er in de ochtend van 10 november op de Kahlen Asten in het Sauerland 20 centimeter sneeuw. De Kahlen Asten ligt wel op een hoogte van 839 meter, maar ook in Winterberg zelf was de wereld wit zoals is te zien op onderstaande foto van 10 november 2016. In de Harz op de Brocken op een hoogte van 1134 meter lag ook 20 centimeter sneeuw.
Onderstaande foto is van de webcam van Winterberg op 10 november 2016.
Als de zon het rond deze tijd laat afweten dan kan het gebeuren dat de amplitude zeer klein is en dan hebben we het over de dagelijkse gang van de temperatuur. In 2017 en 2018 op 10 november was de dagelijkse gang van de temperatuur op veel locaties niet erg groot, in Borculo rond de 5°C. In 2019 op 19 november m.b.v. de zon aanzienlijk meer met 6,6°C. Dat was in 2016 op 10 november aanzienlijk minder met slechts 2,5°C in Borculo, van het minimum van 2,6°C naar 5,1°C als maximum. Het KNMI-station Vlieland had op 10 november 2016 een nog kleinere amplitude, van 1,9°C als minimum naar 3,3°C als maximum met 1,4°C.
SINT MAARTEN
Maandag 11 november is het de dag van Sint Maarten, rond 11 november spreekt men bij een thermische opleving wel van de Sint Maartenslente.
Weet U wat onderstaande foto met Sint Maarten te maken heeft?
In het zuiden wordt de feestdag van Sint Maarten in sommige steden ook jaarlijks nog nagespeeld, zoals op bovenstaande foto vanuit Eindhoven.
Weet U overigens hoe het allemaal rond Sint Maarten is ontstaan? Sint Maarten is gebaseerd op een legende. Sint Maarten is geboren als Martinus in het jaar 316 in het huidige Hongarije. Hij werd door de keizer tot ridder geslagen. Op een zeer koude dag in de winter zag Martinus een arme man zonder jas in de sneeuw zitten. Hij stapte van zijn paard af en sneed met zijn zwaard zijn eigen mantel doormidden en gaf de arme man de helft van zijn mantel voor de kou. Als Martinus weer terug keert naar zijn “basiskamp” wordt hij gestraft voor zijn liefdadige bedoeling. Hij werd naakt aan een boom gebonden om gegeseld te worden. Hij kreeg het toen erg koud en de goede God had wel medelijden met hem en zond toen richting Martinus warme zonnestralen. De verwachting was dat sindsdien ieder jaar rond 11 november het weer een thermische opleving zou kennen.
Maar de realiteit leert ons dat Sint Maarten ons niet elk jaar begroet met warme zonnestralen. Hier is wel eens onderzoek naar gedaan en het schijnt dan om de negen jaar er enkele warme dagen voorkomen tussen 8 en 14 november.
Martinus overleed op 11 november 397 en op de feestdag van deze heilige werd het gebruikelijk om kinderen iets te geven. De kinderen gaan dan ook met Sint Maarten s’ avonds met lampionnen op pad langs de deuren voor snoep.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
Landelijk liepen de maximum-temperaturen op 10 november 2016 uiteen van 10,1°C op het KNMI-station Vlissingen tot 3,3°C op het KNMI-station Vlieland.
In Borculo op 10 november 2014 totaal 4,6 uur zon en daarmee liep de temperatuur op tot 13,1°C. Daarmee voor Borculo de op drie na warmste 10 november sinds 1981. Nog warmer was het in Borculo op 10 november 2008 met 14,6°C en op 10 november 2003 met 13,5°C en de warmste 10 november in 2022 met 15,1°C.
De eerste decade van november 2013 bracht in Hamersveld 128 millimeter regen en in Doorn 123 millimeter. Alleen in de eerste decade van november 2000 was toen nog natter met 137 millimeter in De Koog op Texel. Het KNMI-station De Bilt had in de eerste decade van november 2013 99 millimeter en in De Bilt was deze alleen natter in 1998 met 107 millimeter.
In 2012 op 10 november voor Borculo de derde zonloze dag op rij en de vierde van die week. Drie zonloze dagen op rij had Borculo daarvoor sinds eind februari 2012 niet meer gehad.
Op 10 november 2000 noteerde het Noord-Hollandse Kudelstaart 57 millimeter neerslag.
Onderstaande foto maakte Frans Sijmons uit Klausheide in november 2011, op de foto een witte dovenetel. Aan de rand van een weg stonden in november 2011 nog verschillende in bloei staande witte dovenetels. Meestal bloem dragend tot in september, maar met de hoge temperaturen van de herfst van 2011 had de witte dovenetel het nog goed naar zijn zin.
In de hogere delen van Duitsland viel op 10 november 2013 sneeuw en ook in de Ardennen viel wat sneeuw. Onderstaande foto links is van Ruhestein in het Zwarte Woud en dat ligt in de buurt van Baiersbronn. De foto rechtsonder is van de Hoge Venen in de Ardennen in België in de buurt van Jalhay.
In 1985 op 10 november viel op de KNMI-stations Leeuwarden en Terschelling respectievelijk 34- en 37 millimeter aan neerslag, in Harlingen viel 46 millimeter. In november 1985 viel vanaf 10 november tot eind van de maand op 18 KNMI-stations van de 21 dagen op 18 dagen wel ergens sneeuw, op de VWK-stations op 20- van de 21 dagen sneeuw, alleen op 17 november viel nergens sneeuw.
TEMPUS PROFUNDIS
Doorgaans is het in deze tijd van het jaar vaak het slechtste weer en dat wisten onze voorouders ook al. Men noemde deze periode vroeger “tempus profundis”, oftewel tijd der diepten. Maar het kan ook nog lang zacht blijven en dan reageert de natuur daar ook op, een voorbeeld daarvan had Nederland in 2005. Op 10 november 2005 waren namelijk nog essen en eiken die helemaal groen waren van het blad. Normaal rond 10 november is de natuur al helemaal kaal.