NOOIT EERDER OP 24 NOVEMBER ZO WARM ALS DIT JAAR!
DIT JAAR AL VEEL MEER KOUDEPUNTEN DAN IN 2023 T/M 24 NOVEMBER!
ZESTIEN JAAR GELEDEN PAK SNEEUW IN HET OOSTEN VAN NEDERLAND!
BIJZONDERHEDEN 24 NOVEMBER
Voor weer-info klik op onderstaande links:
KNMI WEERPLAZA WEERONLINE KMI-BELGIE WEER.NL WEERNIEUWS-VERWACHTING
Zondag 24 november sneuvelde op bijna alle KNMI-stations de bestaande datumrecords voor 24 november! Koploper was absoluut het KNMI-station Ell met 19,1°C, het oude datumrecord voor het KNMI-station Ell stond op 16,3°C van 24 november 2003. Een verschil van 2,8°C en dat is een uitzonderlijk verschil voor november. Een datumrecord scherper stellen met bijna 3°C is voor novemberbegrippen zeer uitzonderlijk en dat zeker als men bedenkt dat het KNMI-station Ell daarbij “slechts” rugdekking had van vier uur zon. De zon kan rond deze tijd nog wel bijna zeven uur schijnen. De 19,1°C is ook een nieuw record voor de derde en laatste decade van november, dat stond op 18,9°C van 25 november 2006.
Het KNMI-station De Bilt die als hoofdstation van het land wordt beschouwd en ook de langste meetreeks kent kwam ook met een duidelijke scherpstelling van het datumrecord. Dat stond op 14,4°C van 24 november 1980 en zondag 24 november kwam het KNMI-station De Bilt tot 17,1°C, een verbetering van 2,7°C.
Ook Borculo kwam tot een nieuw datumrecord voor 24 november, dat stond op 13,7°C in 2009 en zondag 24 november kwam Borculo tot 17,3°C. Voor Borculo ook een nieuw record voor de derde november-decade, dat stond op 17,0°C van 25 november 2006.
In 2023 op 24 november stroomde arctische lucht vanuit het noorden/noordwesten vanaf Groenland zuidwaarts richting West-Europa. Het was dat de Noordzee nog voor onze deur ligt, daarmee werd de arctische lucht over de Noordzee getransformeerd naar maritiem polaire lucht en was daarmee wat minder koud dan de arctische lucht. Maar de maritiem polaire lucht was koud genoeg voor talrijke buien en die vielen over het hele land, lokaal met onweer, hagel en natte sneeuw. Door blikseminslag vloog in Holwert een poldermolen uit 1855 in de brand.
De hoogste temperaturen waren al bereikt in de nachtelijke uren. Het KNMI-station Vlissingen had de hoogste temperatuur met 11,4°C en dat was even na middernacht en overdag niet hoger dan rond 9°C om 14.30 uur. In Borculo was de hoogste temperatuur even na middernacht 9,1°C en overdag 7°C rond 12.30 uur. Aan de grond kwam het tot grondvorst, op het KNMI-station Deelen -0,2°C en op het KNMI-station Twente -0,1°C.
Het KNMI-station Hoogeveen kwam met de neerslag in de dubbele cijfers met afgerond 12 millimeter. Op 24 november 2023 ook veel wind, in het Waddengebied werd enige tijd windkracht 9 bereikt, storm. In de regio Lauwersoog werd kort windkracht 10 bereikt en dat is zware stormkracht met een hoogste windstoot van 118 kilometer per uur. De KNMI-stations Stavoren, Hoek van Holland en Vlieland hadden een hoogste windstoot van respectievelijk 96-, 101- en 107 kilometer per uur. Gerekend vanaf 2019 was het de derde herfststorm.
In 2023 op 24 november de derde herfststorm van het naseizoen van 2023 en de vijfde storm van 2023. Het KNMI-zeestation IJmuiden kwam tussen 16.00 en 17.00 uur een uur lang tot windkracht 9 en daarmee is officieel voldaan aan het criterium voor storm. We moeten al weer terug naar de herfst van 2017 met drie keer een storm langs de kust.
In de kustgebieden heeft de wind op diverse plaatsen schade aangericht, met name in Den Haag was de schade fors met zelfs grote omgewaaide bomen. In het oosten van het land en dan met name in Twente kwamen in de avond van 24 november 2023 diverse meldingen van natte sneeuw, in Zuid-Limburg op enkele plaatsen een witte wereld met een sneeuwdekje. Op enkele plaatsen kwam het landinwaarts ook tot een dun laagje korrelhagel waarbij de wereld ook wit werd, o.a. in Doetinchem in de avond een forse hagelbui vermengd met natte sneeuw. Door blikseminslag in Holwert vloog de poldermolen uit 1855 in brand.
In het naseizoen kunnen we ook de eerste koudepunten weer verwachten en die worden bereikt als het etmaalgemiddelde onder het vriespunt uitkomt, m.a.w. een negatief etmaalgemiddelde. In 2008 op 24 november kwam het etmaalgemiddelde in Borculo uit op -0,6°C en daarmee de eerste koudepunten van het naseizoen van 2008. Meestal in december in Borculo de eerste koudepunten, sinds 1981 gebeurde dat in 37 jaar in december, in november in 20 jaar en in twee jaren in oktober. Zo kwam in 2003 op 24 oktober in Borculo de eerste koudepunten tevoorschijn. In de novembermaanden van 2013 t/m 2015 en 2017 t/m 2019 en in november 2021 in Borculo geen koudepunten.
In 2022 had Borculo de eerste koudepunten in het naseizoen op 19 november, in 2023 de eerste koudepunten op 1 december. Maar er zijn ook jaren dat men moet wachten tot na de jaarwisseling voor de eerste koudepunten en dat was o.a. in de winter van 2015 met op 22 januari pas de eerste koudepunten in Borculo.
Het jaartotaal aan koudepunten vanaf 1 januari staat nu in Borculo op 18 koudepunten, dat was in 2023 t/m 24 november nog maar één koudepuntje en dat werd bereikt in drie etmalen in januari 2023. Over dezelfde periode in 2022 drie koudepunten en in 2021 50 koudepunten. Over het hele jaar is 1985 koploper met 233 koudepunten, maar in 2020 kwam Borculo niet verder dan 2 koudepunten.
In 2020 in de nacht naar 24 november net geen vorst op waarnemingshoogte met op het KNMI-station Hupsel de laagste temperatuur van 0,9°C en aan de grond -1,0°C.
Onderstaande foto maakte Nico van Dijk van de bloeiende jasmijn in zijn tuin op 24 november 2020.
– In 2021 in de nacht naar 24 november liepen de minimum-temperaturen uiteen van 1,8°C op het KNMI-station Berkhout tot 8,2°C op het KNMI-station Vlissingen. Aan de grond kwam het nog net tot grondvorst op de KNMI-stations Cabauw en Voorschoten met -0,1°C.
– In 2019 in de nacht naar 24 november lichte vorst op de KNMI-stations Volkel en Woensdrecht. Tot grondvorst kwam het m.u.v. de kustgebieden in de zuidelijke helft, midden en oosten van het land. In het oosten had het KNMI-station Twente geen grondvorst, wel het KNMI-station Heino. In de Achterhoek kwam het wel op uitgebreide schaal tot grondvorst. De laagste temperatuur tot 7 uur van -0,5°C op het KNMI-station Volkel en na 7 uur daalde de temperatuur op het KNMI-station Volkel nog naar -0,6°C. Aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Volkel met -2,1°C. Het KNMI-station Hupsel had aan de grond -1,3°C. In Borculo daalde de temperatuur tot 1°C en aan de grond tot -0,2°C.
– In 2018 in de nacht naar 24 november de laagste temperatuur van -0,8°C op het KNMI-station Volkel en aan de grond -1,5°C. In Borculo daalde de temperatuur tot +0,1°C en aan de grond tot -1,3°C. De oostelijke KNMI-stations Hupsel en Twente hadden als laagste temperatuur op waarnemingshoogte respectievelijk 0,2°C en 1,0°C en aan de grond -0,6°C en 0,9°C.
– In de nacht naar 24 november 1998 kwam het tot strenge vorst op het KNMI-station Woensdrecht met -10,2°C. De laagste temperatuur voor 24 november op het KNMI-station De Bilt werd ook gemeten in 1998 met -7,8°C.
SNEEUW
Onderstaande foto links is van 24 november 2019 in Winterberg, daar was de wereld wit geworden, veel sneeuw lag er nog niet overal. Onderstaande foto rechts is van 24 november 2017 in Baiersbronn in het Zwarte Woud, daar was de wereld 24 november 2018 nog groen en op 24 november 2019 meest groen.
In 2019 rond deze tijd viel het woord sneeuw weer en dan met name voor o.a. de Ardennen en de Eifel en zowaar wat natte sneeuw in de hogere delen van Limburg. Natuurlijk niet zo bijzonder voor november, er zijn jaren dat het in november al flink aan het sneeuwen is. Heel bijzonder was het wel eind november 2005! In Borculo vanaf 25 november t/m 3 december 2005 een gesloten sneeuwdek met op 26 november een sneeuwdek van 21 centimeter. In 2010 eind november lag er in Borculo bijna drie centimeter sneeuw. Op 24 november 2008 lag er in Borculo een sneeuwdek van zeven centimeter. Op de Veluwe in Eerbeek lag toen een sneeuwdek van 17 centimeter. Ook in 1993 op 24 november een fors sneeuwdek en wel op Vlieland met 15-20 centimeter. En wat te denken van 1973 met vanaf 24 november t/m 3 december elke dag wel ergens sneeuw in Nederland, eind november 1973 lag toen op enkele plaatsen een sneeuwdek van wel 15 centimeter.
In Borculo is in november sinds 1981 in 14 jaren sneeuw gevallen, koploper was wel november 1985 met op 15 dagen wel sneeuw of natte sneeuw. Wat sneeuwhoogte betreft is november 2005 absolute koploper met op 25 november een sneeuwdek van 21 centimeter. Voorlopig is november 2024 voor Borculo de laatste november-maand dat er sneeuw naar beneden kwam en dat was op 19- t/m 22 november, hiervoor was dat november 2023 met sneeuw op 27- t/m 29 november, daarvoor in november 2021 met op 27 november sneeuw. In november 2023 in Borculo op 28- en 29 november op beide dagen één centimeter sneeuw en daarmee ook een sneeuwdek van één centimeter. In Borculo in november 2021 was het niet meer dan wat natte sneeuw. Op de Veluwe lag op 27 november 2021 drie- tot vijf centimeter sneeuw. Het laatste jaar met een sneeuwdek in Borculo in november was in 2023 met één centimeter en daarvoor in 2010 met twee centimeter.
Onderstaande foto is van 24 november 2008 in Luttenberg, foto is gemaakt door Elly van Niekerk.
Bij onze oosterburen is de kans op sneeuw rond deze tijd aanzienlijk groter. Een mooi voorbeeld daarvan hadden we ook in 2008. In 2008 in het Duitse middelgebergte in het Sauerland in de ochtend van 24 november een pak sneeuw van 40 centimeter en in 2012 was het nog helemaal groen. In Nederland lag op 24 november 2008 ook sneeuw, zo lag er in Borculo zeven centimeter sneeuw en in Eerbeek 17 centimeter.
Onderstaande foto’s zijn vanuit het Duitse middelgebergte en wel uit het Sauerland op 24 november 2009, foto links is van Winterberg en de foto rechts is van Willingen. In november 2011 en ook in november 2012 zou men er jaloers op zijn.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
Op 24 november 2016 viel in Tokio sneeuw voor het eerst sinds 54 jaar. Normaal valt er wel sneeuw in januari, februari, voor november heel bijzonder.
In 2015 in de nacht naar 24 november de laagste temperatuur van 0,0°C op het KNMI-station Maastricht. Aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Arcen met -0,1°C. Overdag maximum-temperaturen van 9,1°C op het KNMI-station Den Helder tot 3°C op de KNMI-stations Hoogeveen en Maastricht. Daarbij overdag veel wind en neerslag in diverse soorten van regen, natte sneeuw en regionaal ook wat droge sneeuw en dat met name in de wat hogere delen van het land. Omdat de grondtemperaturen nog vrij hoog lagen, werd het geen witte wereld. Ook in Borculo viel natte sneeuw.
In de nacht naar 24 november 2014 minimum-temperaturen van 2°C op het KNMI-station Herwijnen tot 8,6°C op het KNMI-station Hoek van Holland. Aan de grond kwam het op een tweetal KNMI-stations tot grondvorst met -0,5°C op het KNMI-station Cabauw en -0,4°C op het KNMI-station Herwijnen.
Onderstaande foto maakte Clemens van Rijthoven uit Wijk en Aalburg in de ochtend van 24 november 2014.
In 2012 in de nacht naar 24 november lichte vorst op 11 van de 34 KNMI-stations, het KNMI-station Nieuw Beerta was de koudste met -0,9°C. Aan de grond op het KNMI-station Eelde met -1,5°C de koudste plek.
In 2009 op 24 november in de namiddag en begin van de avond nog behoorlijk onstuimig met op het KNMI-station Twente een windstoot van 79 kilometer per uur en op het KNMI-station Maastricht 83 kilometer per uur.
Op 24 november 1984 op de Brocken in Duitsland een windstoot van 284 kilometer per uur.
In 1981 op 24 november stond er storm langs de Nederlandse kust.
Op 24 november 1970 werd het nog 17,2°C op het KNMI-station Maastricht.
Op 24 november 1851 viel in Utrecht 27 millimeter neerslag van 23-25 november met een sneeuwdek van 20 centimeter op 25 november.
Onderstaande foto maakte Frans Sijmons uit Klausheide, een blad dat zweeft in de ruimte en bij nader inzien aan een heel dun draadje hangt. Dat was eind november 2011 mogelijk omdat de wind niet veel voorstelde.
OPWARMING KLIMAAT EN LEDVERLICHTING
Onderstaande foto heeft te maken met het idee van een wetenschapper uit Peru, die heeft het idee om gletsjers te beschermen tegen de opwarming door ze wit te schilderen.
Daar zit natuurlijk wel wat in, in tropische landen wordt ook veel witte kleding gedragen omdat wit warmte veel minder absorbeert dan donkere kleuren. Het is ook bekend dat gletsjers door de jaren heen donkerder worden en daarmee nemen ze ook meer warmte op. De wetenschapper uit Peru denkt dat de lokale bevolking in staat moet zijn om de bergtoppen wit te schilderen en dat is dan gelijk werkgelegenheid.
Nieuw is het idee zeker niet, in Amerika zijn van een aantal grote gebouwen de daken ook wit uitgevoerd om zoveel mogelijk warmte af te stoten. Zo is bekend dat het temperatuurverschil op een gevel op de zuid waarop de zon lange tijd schijnt tussen een zwarte en witte uitvoering wel kan oplopen tot 40°C.
Over opwarming van het klimaat gesproken, zelfs dieren komen er mee in de war. Zo vlogen roze pelikanen in november 2009 de verkeerde richting op. In plaats van richting Noord-Afrika kwamen ze aan in Altaj, een regio in het zuiden van Siberië. Daar is het wel wat kouder in de overwinteringsperiode. Totaal uitgeput kwamen ze daar aan, maar na een goede verzorging werden ze alsnog richting Noord-Afrika gestuurd.
Onderstaande foto geeft de lichtvervuiling boven een deel van West-Europa weer.
Met het eventueel wit maken van de gletsjers, zullen deze ook vanuit de ruimte meer opvallen. Maar vanuit diezelfde ruimte komt nu ook een negatief beeld van ledverlichting. Het schijnt dat ledverlichting niet alleen maar positieve klanken teweeg brengt m.b.t. energie besparen. Ledverlichting is zeker kosten besparend, maar de praktijk leert ons dat er veel meer en fellere lampen worden geplaatst, daarmee wordt de kostenbesparing zeker deels weer teniet gedaan. In de periode 2012-2016 is wereldwijd de helderheid van kunstverlichting jaarlijks met 2% toeneemt. Dit heeft men vast kunnen stellen a.d.h.v. metingen vanuit de NOAA-satelliet Suomi-NPP. Deze satelliet draait sinds oktober 2011 om de aarde. De toename van de kunstverlichting wereldwijd lijkt synchroon te lopen met de toename van de welvaart en dat met name momenteel in de ontwikkelingsladen. De metingen vanuit de satelliet laten nu al regio’s in de ontwikkelingslanden zien waar veel kunstverlichting aanwezig is en dat was voorheen totaal niet aan de orde. Dat veroorzaakt een lagere kostenbesparing dan verwacht en het probleem van de lichtvervuiling neemt fors toe.