NIET EERDER ZO NAT ALS DIT JAAR OP 5 DECEMBER!
TEMPERATUURVERSCHILLEN MET SINTERKLAAS UIT HET VERLEDEN VAN BIJNA 33°C!
HEKSENSNOT IN DRENTHE!
BIJZONDERHEDEN 5 DECEMBER
Voor weer-info klik op onderstaande links:
KNMI WEERPLAZA WEERONLINE KMI-BELGIE WEER.NL WEERNIEUWS-VERWACHTING
Donderdag 5 december werd landelijk de laagste temperatuur al voor middernacht bereikt op woensdagavond met 0,1°C op het KNMI-station Nieuw Beerta. Vanaf na middernacht de laagste temperatuur 1,0°C op het KNMI-station Nieuw Beerta. Tot grondvorst kwam het nergens, de laagste temperatuur aan de grond was 0,3°C op de KNMI-stations Eelde en Nieuw Beerta.
De maximum-temperaturen bleven tot 18 uur nog net onder de 10°C met 9,8°C als maximum op het KNMI-station Den Helder. Donderdagavond na 18 uur verder oplopende temperaturen tot landelijk de hoogste waarden van 12,4°C op de KNMI-stations Vlissingen en Westdorpe. Daarmee de warmste 5 december sinds 2007 toen het KNMI-station Ell tot 13,3°C kwam.
Voor de zon was weinig tot geen ruimte, alleen de KNMI-stations Maastricht, Nieuw Beerta en Twente hadden nog wat zon met de meeste zon voor Maastricht en Nieuw Beerta met 0,5 uur. Borculo kon donderdag de eerste zonloze dag van deze maand december noteren.
Neerslag donderdag 5 december tot in de dubbele cijfers! Tot 18 uur bijna 11 millimeter op de KNMI-stations Deelen en Stavoren en na 18 uur liep dat op tot de hoogste aftappingen van 25,8- en 25 millimeter op respectievelijk de KNMI-stations Wilhelminadorp en Stavoren. Met de 25,8 millimeter op het KNMI-station Wilhelminadorp een nieuw landelijk datumrecord voor de neerslag, het oude datumrecord stond op 21,6 millimeter van het KNMI-station Vlissingen van 5 december 1998.
Na 18 uur donderdagavond 5 december nam de wind ook flink toe, tot 18 uur in de kustgebieden tot windkracht 7 een harde wind en na 18 uur op het KNMI-station Vlissingen windkracht 9 en dat is stormkracht met de hoogste windstoot van 93 kilometer per uur.
Borculo kwam donderdag 5 december met 15,2 millimeter ook tot een nieuw datumrecord voor de neerslag, het oude datumrecord stond op 11,4 millimeter van 5 december 2009.
In 2023 op 5 december werd men in Drenthe wakker in een witte wereld met lokaal 5- tot 8 centimeter sneeuw en in Assen zelfs 10 centimeter en Bovensmilde 6-9 centimeter. Op het vliegveld van Eelde moesten sneeuwschuivers worden ingezet. In de Achterhoek viel in de avond en nacht naar 5 december 2023 meest regen vermengd met wat natte sneeuw.
In de nacht naar 5 december 2023 op vier KNMI-stations lichte vorst, teweten Eelde, Lauwersoog, Leeuwarden en Nieuw Beerta met de laagste temperatuur -0,6°C op het KNMI-station Nieuw Beerta.
In 2023 op 5 december op het KNMI-station Nieuw Beerta een ijsdag, de temperatuur kwam over het etmaal niet hoger dan -0,1°C. Daarmee voor het KNMI-station Nieuw Beerta de derde ijsdag van het naseizoen van 2023, de overige twee ijsdagen waren op 30 november en 1 december. Het KNMI-station Eelde kwam overdag ook niet hoger dan -0,1°C, maar daar geen ijsdag omdat de hoogste temperatuur in de nachtelijke uren na middernacht +0,3°C was.
Zuid-Limburg kwam in de loop van de nacht naar 5 december 2023 in vrij zachte lucht waarbij de temperatuur opliep tot 7,0°C rond 6 uur, daarna weer langzaam in dalende lijn tot onder de 5°C vanaf 12 uur. De hoogste temperatuur voor de dagperiode was op het KNMI-station Maastricht 6,9°C.
De meeste neerslag in het etmaal van 5 december 2023 viel in Limburg met op de KNMI-stations Maastricht en Ell respectievelijk 11,6- en 7,1 millimeter. In het Limburgse Schinnen viel op 4-5 december totaal 17 millimeter neerslag.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries in de omgeving Wilhelminaoord in Drenthe op 5 december 2023.
Het KNMI-station De Bilt had in 2016 op 5 december met -6,9°C zelfs de koudste 5 december sinds 1962 toen het afkoelde tot -9°C. Voor Borculo was in 2016 de nacht naar 5 december ruimschoots de koudste 5 december sinds 1981. Het oude record werd werkelijk verpulverd, dat stond op -4,9°C van 5 december 1997 en in 2016 werd het -8,5°C op 5 december. Het record voor de eerste decade van december sneuvelde niet in Borculo, dat blijft staan op -9,5°C van 8 december 1998.
In 2022 op 5 december noteerde Borculo de vijfde zonloze dag op rij en daarmee kwamen we in Borculo al in de buurt van de herfst van 2022 met over drie maanden acht zonloze dagen. Borculo had met acht zonloze dagen in de herfst van 2022 het laagste aantal zonloze dagen voor de herfst met de herfst van 1989, daarna volgt de herfst van 2006 met tien zonloze dagen.
Onderstaande foto is van Vaals in Zuid-Limburg op 5 december 2022 met centimeters sneeuw, o.a. in het Vijlenerbos sneeuwhoogtes van 5-10 centimeter. (bron foto: Carlos uit Vaals)
Onderstaande foto maakte Peter de Vries in de omgeving van Wilhelminaoord in Drenthe. Wat U ziet op de foto is geen restant gesmolten sneeuw maar “heksensnot”. De gelatine-achtige brij bestaat uit resten van een zwangere pad die door een roofdier is opgegeten. In de maag van het roofdier zwelt de niet verteerbare brij op, waarna de substantie wordt uitgebraakt. Ook als de brij niet wordt opgegeten, maar achterblijft, zal het opzwellen zodra het in aanraking komt met vocht uit de omgeving. De witte substantie wordt pas op het laatste moment uit speciale klieren aan de eitjes toegevoegd, daarom is het in het vroege voorjaar nog zonder de zwarte eitjes te vinden.
– In 2021 in de nacht naar 5 december een natte bedoeling in het zuidwesten van het land met 22,6 millimeter op het KNMI-station Hoek van Holland. De KNMI-stations Vlissingen en Voorschoten hadden ook nog respectievelijk 6,8- en 5,9 millimeter. Vanaf middernacht tot in de avond 19 uur viel de meeste neerslag op het KNMI-station Hoek van Holland met 10,1 millimeter.
– In 2020 op 5 december op het KNMI-station Ell landelijk de laagste temperatuur met -3,7°C gevolgd door het KNMI-station De Bilt met -3°C. Aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Volkel met -5,7°C en het KNMI-station Ell had -5,1°C. In het oosten van het land hadden de KNMI-stations Hupsel en Twente op waarnemingshoogte respectievelijk 0,5°C en 0,8°C en aan de grond -0,9°C en -0,3°C.
– In 2019 in de nacht naar 5 december de laagste temperatuur van -3,8°C op het KNMI-station Twente en aan de grond de laagste temperatuur -6,2°C. Het KNMI-station Hupsel in de Achterhoek had als laagste temperatuur -3,3°C en aan de grond -5,1°C. In Borculo daalde de temperatuur tot -3,4°C op waarnemingshoogte en aan de grond tot -3,9°C.
– In 2018 in de nacht naar 5 december de laagste temperatuur van -2,7°C op het KNMI-station Twente en aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Eelde met -5,8°C. Het KNMI-station Twente had aan de grond -4,1°C. Het KNMI-station Hupsel had op waarnemingshoogte -1,3°C en aan de grond -2,5°C. In Borculo daalde de temperatuur tot -0,5°C en aan de grond -1,1°C.
Onderstaande foto maakte door Arie Verrips uit het Utrechtse in de omgeving van Maarn op 5 december 2010, langlaufers op de Utrechtse Heuvelrug.
HET WEER MET SINTERKLAAS
Op de dag van Sinterklaas 5 december mag de goed heiligman dan royaal zijn met strooigoed, maar zeker niet met zonneschijn de afgelopen jaren. Wat de zon betreft op 5 december moeten we terug naar 2016. Voor Borculo werd 5 december 2016 met 7,5 uur zon de zonnigste 5 december sinds het begin van de zonurenmeting in 1995. Hiervoor was dat 5 december 1999 met 5,5 uur zon. In 2017 na vijf decemberdagen in Borculo al drie zonloze dagen, in 2018 en 2019 over de eerste vijf decemberdagen één zonloze dag, in december 2020 en december 2021 t/m 5 december drie zonloze dagen, in december 2022 zelfs vijf zonloze dagen, in december 2023 drie zonloze dagen en inmiddels in december 2024 één zonloze dag.
Als het wat tegenvalt dan kan december soms heel somber uitpakken. Zo telde december 2006 in Borculo 19 zonloze dagen en december 2010 maar slechts 26 uur zon. Wat te denken van december 1912 met nog geen uur zonneschijn op het KNMI-station Den Helder! Ook recenter in december 1985 op het KNMI-station Twente 8,6 uur zon!
Onderstaande foto is van 5 december 1952 met van 5- t/m 9-december in Londen de catastrofale mist waarbij het zicht een aantal dagen niet meer was dan een meter! De oorzaak was een hardnekkige inversielaag op enige hoogte in combinatie met het stoken op steenkool en bruinkool, daarbij komt veel zwaveldioxide vrij (SO2). In totaal moesten zeker 150.000 mensen worden opgenomen in het ziekenhuis met ademhalingsmoeilijkheden, waarvan 4000 personen het moesten bekopen met de dood.
Het is overigens op 5 december in het verleden al wel eens veel kouder geweest. In de nacht naar 5 december 2012 de laagste temperatuur op het KNMI-station Eelde met -3,1°C en aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Heino met -5,4°C. In Borculo toen lichte vorst met -1,5°C in de weerhut en aan de grond -4°C. Op het KNMI-station De Bilt voor het laatst op 5 december een sneeuwdek in 2012 met twee centimeter.
In 1995 op 5 december de eerste ijsdag op Sinterklaas sinds 1943, in Borculo liepen de temperaturen toen uiteen van -4,5ºC als minimum en -2,5ºC als maximum. In 1925 ook koud in de Achterhoek met op het opgeheven KNMI-station Winterswijk -16,2ºC als laagste temperatuur met een sneeuwdek van zes centimeter. Op het opgeheven KNMI-station Sittard op 5 december 1925 een minimum-temperatuur van -18,3°C en in Akkrum -16,7°C. Overdag op 5 december 1925 ook koud, het KNMI-station Groningen (nu Eelde) had een maximum-temperatuur van -7,6°C.
Koud was het ook in de Achterhoek op 5 december 1921 met op het inmiddels opgeheven KNMI-station Warnsveld -16,2ºC. Op 5 december 1902 liep de temperatuur overdag op het opgeheven KNMI-station Winterswijk niet verder op dan tot -8,4ºC.
Voor het KNMI-station De Bilt die de langste meetreeks heeft van alle KNMI-stations is de koudste Sinterklaasdag op 5 december 1921 met -16,2ºC. Voor het KNMI-station De Bilt was het in december alleen op 31 december 1923 met -16,9ºC nog kouder.
Maar het kan ook totaal de andere kant op met Sinterklaas! Op 5 december 2006 had het KNMI-station Ell met 16ºC de hoogste temperatuur van de maand. Dat is wel bijna 33°C hoger dan op 5 december 1921! In Borculo werd het 5 december 2006 met 14,6ºC de warmste Sinterklaas sinds 1981. Sinterklaas heeft ook al eens de regenkleding nodig gehad, in 1965 op 5 december regende het ruim 11 uur op het KNMI-station De Bilt en dat leverde 18 millimeter op en daarmee de natste Sinterklaas sinds 1901. Naast regen toen ook veel wind met een hoogste windstoot in De Bilt van 85 kilometer per uur.
Onderstaande foto is van 5 december 2016, jawel er kon worden geschaatst op de ijsvloer in het Friese Ryptjserkerpolder. (bron foto: Leeuwarder Courant)
Hoor de wind waait door de bomen had Sinterklaas nog recent in 2013 met de passage van de stormdepressie “Xaver”! In de nacht naar 5 december 2013 nog wel vorst met -1,8ºC op het KNMI-station Volkel en aan de grond -3,3°C. Het wachten was op 5 december 2013 niet alleen op de komst van Sinterklaas met zijn cadeautjes. Nee, ene “Xaver” zou nog even langs komen en dat hebben we gemerkt! “Xaver” was de naam van de stormdepressie, de Duitse weerdienst had deze naam gegeven. Namen worden aan hoge- en lagedrukgebieden alleen gegeven als deze weerfenomenen echt van belang zijn. Nou, dat was “Xaver” zeker wel. Aan de kust kwam het tot een westerstorm en in het noordelijk kustgebied tot een zware storm. Er zijn windstoten gemeten van ver over de 100 kilometer per uur, de topper werd gemeten op het KNMI-station Stavoren met 137 kilometer per uur. Verder landinwaarts van storm geen sprake, want dan moet er windkracht negen worden bereikt, maar wel een stormachtige wind met windkracht acht. De noordwestelijke windrichting zorgde bovendien voor een flinke wateropzet, in Zeeland werd de hoogste waterstand bereikt sinds de watersnoodramp van 1953.
Op 5 december 2013 was de zonsopkomst in het oosten van het land voor velen nog het mooiste van de dag. Want wees nu eerlijk, niet iedereen zit te wachten op een storm met regen en zware windstoten! Onderstaande foto maakte Ans Prinsen uit Meddo bij Winterswijk in de ochtend van 5 december 2013 van de zonsopkomst aldaar, een prachtige foto!
In de ochtend van 5 december 2013 was er al een waarschuwing voor extreem weer afgegeven, later op de ochtend een weeralarm voor de noordelijke provincies. In de middag kwam ook het treinverkeer ten noorden van de lijn Amsterdam-Zwolle helemaal tot stilstand. De hoogste windstoot in Borculo was 71 kilometer per uur.
Niet alleen de wind was op 5 december 2013 iets om rekening mee te houden, zeker zo belangrijk was ook het waterpeil langs de kust. Deze werd door de storm flink opgestuwd. De Borkumrif ten noord-/noordoosten van Schiermonnikoog kwam al tot een golfhoogte van 11,80 meter en op het centrale deel van de Noordzee zelfs tot 14 meter hoogte! Voor de nacht naar 6 december 2013 was de verwachting voor de Belgische kust een zeespiegelstijging van zes meter en daar bovenop kwamen dan nog de golfhoogtes van ruim twee meter of meer. De zes meter zeespiegelstijging werd verkregen door de combinatie van de stormwind en het was springtij.
Het KNMI-Meetpunt Vlieland die berucht is om zijn vaak hoge windmetingen kwam tot een windstoot van meer dan 120 kilometer per uur. Het was daar lang zeer onstuimig weer. Van 10.30 uur tot 3.20 uur stond er een storm, dat is bijna 17 uur lang! Grote delen van het eiland liepen onder water.
In de nacht van 5 op 6 december 2013 werd in Delfzijl op een centimeter na de hoogste waterstand ooit gemeten. Van Schiermonnikoog was op dat moment niet veel meer over dan het binnendijkse stuk waar het dorpje zich bevindt. De rest van het vooral kwelderland stond onder water! Slechts hier en daar staken de wat hogere duinen er nog bovenuit, maar de rest was echt even verdwenen.
Onderstaande foto is een bijzondere foto voor de maand december 2013! Op onderstaande foto de Oosterscheldekering die in de avond van 5 december 2013 werd gesloten i.v.m. de Sinterklaasstorm en dat was voor het eerst sinds 2007.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
In 2017 in de nacht naar 5 december de laagste temperatuur van 1°C op het KNMI-station Eindhoven en aan de grond op de KNMI-stations Eindhoven en Woensdrecht grondvorst met respectievelijk -0,6°C en -0,4°C.
Onderstaande foto is van 4 december 2018, toepasselijk voor 5 december met zie de maan schijnt door de bomen!
In de nacht naar 5 december 2016 de laagste temperatuur tot 7 uur van -8,8°C op het KNMI-station Leeuwarden. Aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Twente met -11,9°C. Het KNMI-station Hupsel had -10,9°C aan de grond. In Borculo daalde de temperatuur tot -8,5°C in de weerhut en aan de grond tot -9°C. Overdag op 5 december 2016 een vrij grote temperatuurgang, m.a.w. amplitude. Zo had het KNMI-station Twente een temperatuursprong van 13,8°C en wel van een minimum van -8°C naar een maximum van 5,8°C.
Onderstaande foto maakte Onno Hungerink van de ondergaande zon in de namiddag van 5 december 2016.
Op 5 december 2012 viel er op diverse plaatsen sneeuw tot lokaal twee centimeter, in Borculo bleef het bij natte sneeuw. Het KNMI-station Vlieland kwam nog tot een windstoot van 80 kilometer per uur.
In 1979 een zachte Sinterklaas voor de meeste plaatsen, in Schoondijke werd het 14,7ºC.
Op 5 december 1965 stond er een stormachtige wind met op het KNMI-station De Bilt een hoogste windstoot van 85 kilometer per uur. Het KNMI-station De Bilt kwam die dag tot 12,2ºC en het regende die dag in De Bilt 11,1 uur.
Op 5 december 1962 in de ochtend om 7 uur bijna -10ºC op het KNMI-station De Bilt. Op hetzelfde moment was het op de top van de Domtoren +5ºC. Over een afstand van 100 meter een temperatuurverschil van 15ºC! De maximum-temperatuur overdag op het KNMI-station Rotterdam was toen -3,7ºC. Op diverse plaatsen extreem dichte mist met op veel plaatsen 20-25 meter zicht, grote verkeersinfarct, taxii’s reden ook niet meer. Het advies was om het Sinterklaasfeest even uit te stellen. De laagste temperatuur in Kapellebrug was -11,6ºC. De ijsbaan in IJsselmonde opende de poort, schaatsen.
Op 5 december 1950 op het KNMI-station Maastricht een ijsdag met een maximum-temperatuur van -0,7ºC. Op het meetveld van het KNMI-station De Bilt viel wat sneeuw, de eerst volgende Sinterklaas met sneeuw zou pas op 5 december 1998 zijn.
In 1925 op 5 december op het opgeheven KNMI-station Winterswijk temperaturen van -16,2ºC als minimum en het maximum was -5,5ºC en dat boven een sneeuwdek van zes centimeter. Op het ook opgeheven KNMI-station Sittard een minimum-temperatuur van -18,3ºC. Het KNMI-station De Bilt had temperaturen van -5,3ºC als maximum, -15,3ºC als minimum en het etmaalgemiddelde was -10,7ºC. Na homogenisatie werd de -15,3ºC op het KNMI-station De Bilt bijgesteld tot -15,0ºC. Het KNMI-station Eelde had temperaturen van -13,1ºC als minimum en -7,8ºC als maximum. In Akkrum werd nog een laagste temperatuur gemeten van -16,7ºC en in Groningen een maximum-temperatuur van -7,6ºC.
Op 5 december 1916 een ochtendaftapping over 24 uur van 24 millimeter in Axel en Brouwershaven en in Ossenisse 22 millimeter.
Niet alleen sneeuw in Nederland, ook in het Duitse middelgebergte lag sneeuw op 5 december 2012. Op de Fichtelberg lag al een halve meter sneeuw en op de Brocken 30 centimeter. Maar ook dichter bij huis in de Ardennen lag op de hoogste punten 15 centimeter sneeuw. Onderstaande foto is van 5 december 2012 in Sneek.
In 1867 lag er op 5- en 6 december in Nederland lokaal 10 centimeter sneeuw.
SILENE STENOPHYLLA
Op onderstaande foto ziet U een plant van de soort silene stenophylla, die deel uitmaakt van de anjerfamilie. Wat is er zo bijzonder aan deze plant?
Russische biologen hebben 30.000 jaar oude planten in bloei weten te krijgen, zie bovenstaande foto. De planten zijn goed bewaard gebleven door de Siberische permafrost, die ervoor zorgt dat de ondergrond nooit helemaal dooit. Het gaat om planten van de soort silene stenophylla, die deel uitmaakt van de anjerfamilie. De biologen onder leiding van Svetlana Yasjina van de Russische Academie van Wetenschappen schreven over hun bevindingen in de Proceedings van de Amerikaanse Academie van Wetenschappen. Volgens hen toont het succes van hun onderzoek aan hoe belangrijk de permafrostbodem is als bewaarplaats van planten die al eeuwen van de aardbodem verdwenen leken.
Het plantmateriaal is gevonden in ondergrondse holen die eekhoorns ongeveer 31.000 jaar geleden hebben gegraven voor de opslag van voedsel. Zij liggen ongeveer 38 meter onder het aardoppervlak.