DECEMBER-TEMPERATUREN IN DE DUBBELE CIJFERS!
OP JAARBASIS VAKER EEN LAGEDRUKGEBIED DAN EEN HOGEDRUKGEBIED!
BIJZONDERHEDEN 9 DECEMBER
Voor weer-info klik op onderstaande links:
KNMI WEERPLAZA WEERONLINE KMI-BELGIE WEER.NL WEERNIEUWS-VERWACHTING
Maandag 9 december was er weer geen hoofdrol voor de zon, bijna het hele land had een zonloze dag. De KNMI-stations Den Helder en Wilhelminadorp hadden nog 0,5 uur zon en de KNMI-stations Gilze-Rijen en Volkel 0,2 uur zon en de overige KNMI-stations bleven zonloos.
Ook Borculo moest maandag 9 december een zonloze dag noteren, de derde zonloze dag van deze maand december de wintermaand. Het aantal uren zon staat in Borculo nog maar op 13 uur deze maand. De somberste maand december had Borculo in 2023 met over de hele maand net geen 19 uur zon met 18,9 uur. De zonnigste december had Borculo in 2008 met net geen 85 uur zon.
Voor Borculo de laatste jaren de datum 9 december niet bepaald weggelegd voor veel zon. In 2015 scheen de zon in Borculo op 9 december nog bijna 7 uur, daarna in vier jaren een zonloze dag en twee jaren kwamen nog net aan 2 uur zon.
In 2023 op 9 december begon de temperatuur al op te lopen de avond daarvoor op 8 december, de hoogste temperatuur van het etmaal van 8 december werd in Borculo bereikt om middernacht van 8- op 9 december. Tot 19 uur op 8 december was in Borculo de hoogste temperatuur 7,1°C en na 19 uur liep de temperatuur verder op tot 7,8°C om middernacht. Dat was voor Borculo ook de hoogste temperatuur sinds 26 november daarvoor toen het 8,2°C werd. In het etmaal van 9 december 2023 liep de temperatuur in Borculo weer hoger op. Vanaf de minimum-temperatuur van 5,2°C rond half negen in de ochtend tot 19 uur in de avond 9,1°C en dat werd bereikt om 14 uur in de middag. In de avond van 9 december 2023 na 19 uur liep de temperatuur nog op tot 9,3°C. Daarmee de hoogste temperatuur sinds 23 november daarvoor toen het 12,7°C werd.
Landelijk in 2023 op 9 december tot 19 uur dubbele cijfers voor de maximum-temperatuur op veel KNMI-stations in het westen van het land met de hoogste temperatuur op het KNMI-station Westdorpe met 12,6°C.
Ondanks de hogere temperaturen op 9 december 2023 t.o.v. periode daarvoor ging dat wel gepaard met weinig tot geen zon. De zonnigste KNMI-stations waren Twente en Hoogeveen met respectievelijk 0,8- en 0,7 uur zon. Verder hadden de KNMI-stations Arcen, Heino, Herwijnen, Hupsel, Hoogeveen, Nieuw Beerta en Volkel nog wat zon en de rest van het land bleef zonloos.
In 2022 op 9 december hele andere temperaturen dan op 9 december in 2023 en dit jaar, in 2022 op 9 december de eerste ijsdag van het winterseizoen op het KNMI-station Eelde met -0,2°C als maximum-temperatuur. In 2023 hadden we de eerste ijsdag al op 30 november gehad met -0,4°C als maximum-temperatuur op het KNMI-station Nieuw Beerta. In het huidige naseizoen van 2024 nog geen ijsdag. Zelfs het KNMI-station Vlissingen kwam in 2022 tot de eerste vorstdag van 2022 op 9 december met -0,5°C als minimum-temperatuur, dat lukte ook in 2023 vroeger in Vlissingen en wel op 30 november met -0,6°C.
Onderstaande foto kon gemaakt worden in de eerste dagen van december 2023 in het noordoosten van het land. Hoe is onderstaande foto te verklaren dat de sneeuw op het teken van de rolstoel nog niet smolt?
De verklaring voor bovenstaande foto is dat dit te maken heeft met de opname van warmte en dat is niet voor alle kleuren hetzelfde. Zwart neemt veel meer warmte op dan wit, vandaar dat men in de warme landen meestal witte kleding draagt. Dit is ook de reden waarom een weerhut wit wordt geschilderd, een zwarte weerhut neemt teveel warmte op. Het teken in de stoeptegel van de rolstoel is wit en die neemt minder warmte op dan de donkere delen van de tegel, met als gevolg dat de sneeuw op het teken van de rolstoel nog niet smolt.
– In 2022 in de nacht naar 9 december tot in de ochtend de laagste minimum-temperaturen van -6,6°C en -4,1°C op respectievelijk de KNMI-stations Eelde en Den Helder. De KNMI-stations |Arcen, Hupsel, Terschelling en Vlissingen waren de enige KNMI-stations die in het etmaal van 9 december 2022 tot 19 uur in de avond geen vorst hadden. Aan de grond de laagste temperaturen van -10,3°C en -6,1°C op respectievelijk de KNMI-stations Eelde en Cabauw. De KNMI-stations Arcen en Vlissingen waren ook de enige KNMI-stations die ook geen grondvorst hadden tot 19 uur in de avond.
Overdag op 9 december 2022 de hoogste maximum-temperaturen van 5,2°C en 4,4°C op respectievelijk de KNMI-stations Vlieland en Hoek van Holland. De laagste maximum-temperaturen van -0,2°C en 0,8°C op respectievelijk de KNMI-stations Eelde en Nieuw Beerta. Het KNMI-station Eelde kwam daarmee als eerste KNMI-station tot een ijsdag in het naseizoen van 2022. Het KNMI-station Westdorpe kwam overdag op 9 december 2022 tot 19 uur ook niet boven het vriespunt uit met een maximum-temperatuur van -0,2°C, maar het werd geen ijsdag omdat in de nachtelijke uren na middernacht de hoogste temperatuur +1,2°C was.
Het KNMI-station Vlissingen had op 9 december 2022 met -0,5°C de eerste vorstdag van 2022 en uiteindelijk liep dat nog op voor Vlissingen tot acht vorstdagen.
In het verleden zijn er op het KNMI-station Vlissingen twee volkomen vorstloze jaren geweest en dat waren de jaren 1988 en 2020.
Onderstaande foto is gemaakt door ondergetekende van Borculo op de middag van 9 december 2017, een witte wereld.
– In 2021 in de nacht naar 9 december werden de laagste temperaturen na 7 uur in de ochtend bereikt. Tot 7 uur hadden de KNMI-stations Deelen en Hupsel precies 0,0°C. Na 7 uur werd het nog -0,5°C op het KNMI-station Hoogeveen, -0,3°C op het KNMI-station Nieuw Beerta en -0,1°C op het KNMI-station Heino. Aan de grond de laagste temperaturen op de KNMI-stations Twente, Heino en Hupsel met respectievelijk -1,8°C , -1,6°C en -1,5°C.
– In 2020 in de nacht naar 9 december lichte vorst met -5,8°C op het KNMI-station Woensdrecht en aan de grond -6,5°C. Het KNMI-station Voorschoten had -4,6°C als laagste temperatuur op waarnemingshoogte en aan de grond -5,6°C. Alleen de provincies Groningen, Drenthe, Zeeland, het Waddengebied, de kop van Noord-Holland en de Achterhoek hadden geen vorst. Het KNMI-station Hupsel bleef op waarnemingshoogte precies op 0,0°C steken en aan de grond -0,3°C. Het KNMI-station Twente -1,3°C op waarnemingshoogte en -2,3°C aan de grond. De -4,8°C op het KNMI-station Woensdrecht werd ook de laagste temperatuur van december 2020.
– In de nacht naar 9 december 2003 de laagste temperatuur van december 2003 met -9,1°C op het KNMI-station Twente. In Borculo werd het toen -7,7°C. Koud was het ook in december 2002, in de nacht naar 9 december 2002 op het KNMI-station Twente -8,5°C als minimum. In de nacht naar 9 december 1933 daalde de temperatuur op het inmiddels opgeheven KNMI-station Winterswijk tot -13,9°C. In 1879 op het KNMI-station De Bilt op 9 december een laagste temperatuur van -18,2°C.
– In 2002 in de nacht naar 9 december op het KNMI-station Twente -8,5°C als minimum en in die nacht kwam het tot vorst op alle KNMI-stations. Overdag op 9 december 2002 had IJsclub Nijelamer de primeur van de eerste schaatswedstrijd op natuurijs. In de avond om half acht werd een kortebaanwedstrijd voor mannen gehouden bij het karakteristieke clubgebouw aan de Kooiweg. Daarmee troefde Nijelamer de traditionele rivaal Ûlesprong wederom af.
Op onderstaande foto de korte baan van IJsclub Nijelamer.
DECEMBER-TEMPERATUREN IN DE DUBBELE CIJFERS
Na twee jaar op rij een zachte 9 december met op veel plaatsen temperaturen in de dubbele cijfers, was het in 2016 duidelijk anders. In 2016 op 9 december in Borculo net geen dubbele cijfers met 9,8°C als maximum-temperatuur. In 2015 op 9 december wel in de dubbele cijfers in Borculo met een maximum-temperatuur van 10,4°C en daarmee kwam Borculo ook nog aardig in de richting van de zachtste 9 december. De hoogste temperatuur in Borculo voor 9 december blijft staan op 10,8°C en dat werd bereikt in 2000. In 2017 kwamen we niet eens aan de helft daarvan met 2,8°C als maximum. Overigens is de temperatuur in Borculo sinds 1981 op 9 december vier keer uitgekomen in de dubbele cijfers en dat was naast 2000 ook in 2011, 2013 en 2015 en in 2018 met 9,1°C zaten we daar niet eens zover vanaf. In 2019 lukte dat niet met 8,2°C, in 2020 al helemaal niet met 1,7°C, in 2021 ook niet met 4,4°C, in 2022 met 2,9°C ook al helemaal niet, in 2023 met 9,1°C ook niet en dit jaar op maandag 9 december ook niet met 6,4°C.
In 2016 op 9 december met de maximum-temperatuur van 12,7°C op het KNMI-station Maastricht de hoogste temperatuur van de maand. Daar waren we in december 2018 al ruim bovenuit gekomen op 2 december met 14,5°C op het KNMI-station Westdorpe. In december 2019 t/m 9 december de hoogste temperatuur op 2 december met 11,9°C op het KNMI-station Cabauw, over dezelfde periode de hoogste temperatuur in december 2020 op 1 december op het KNMI-station Vlissingen met 10,8°C, in december 2021 11,4°C op 1 december op het KNMI-station Wijk aan Zee. In 2022 t/m 9 december de hoogste temperatuur van de KNMI-stations op 6- en 8 december met 8,8°C op het KNMI-station Vlieland. In 2023 t/m 9 december de hoogste december-temperatuur 12,6°C op het KNMI-station Westdorpe op 9 december. In de huidige decembermaand is de hoogste temperatuur tot nu toe 12,5°C en dat werd bereikt op 2 december op het KNMI-station Eindhoven.
In 2016 overigens wel grote verschillen in de eerste decemberweek tussen de gemiddelde minimum-temperaturen tussen het noordoosten en zuidwesten van het land. Het KNMI-station Eelde had een gemiddelde minimum-temperatuur van -3,6°C tegen +3,1°C op het KNMI-station Vlissingen. Voor Zeeland is Westdorpe vaak wel een uitzondering met daar wel lagere temperaturen. Het KNMI-station Westdorpe in Zeeland had in de eerste decemberweek van 2016 nog vier vorstdagen met als laagste temperatuur -3,8°C, daarentegen op het KNMI-station Vlissingen geen lagere temperatuur dan 0,7°C.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries op Schiphol, daar in 2017 extra werk met het ijsvrij maken van de vliegtuigen. Dit wordt de-icing genoemd en gebeurt met de stof glycol, op speciale de-icingplatformen vlakbij de startbanen. De de-icingvloeistof wordt over het vliegtuig heen gespoten. De glycol die van het vliegtuig druipt wordt daarna keurig opgevangen in een gesloten rioolsysteem en naar een reservoir gepompt.
Gemiddeld telt december vier etmalen met een temperatuur in de dubbele cijfers in Borculo. Koploper is december 2015 met 26 etmalen boven de 10°C, gevolgd door december 2000 met 13 etmalen met een temperatuur van 10°C en hoger. Maar er zijn ook acht decembermaanden in Borculo sinds 1981 met geen enkele dag van 10°C of hoger, de laatste keer was in 2010. In december 2018 zes etmalen van 10°C en hoger, in december 2019 vier etmalen, in december 2020 acht etmalen en in december 2021 zes etmalen. December 2022 kwam tot negen etmalen van 10°C en hoger en daarmee het hoogste aantal sinds december 2015. In december 2016 was op 9 december nog wachten op het eerste maximum in de dubbele cijfers in Borculo. Dat lukte uiteindelijk pas op beide kerstdagen en daarna ook niet meer. In december 2023 in Borculo elf etmalen van 10°C en hoger.
Overigens telde het jaar 2013 in Borculo t/m 9 december 228 etmalen van 10°C en hoger en dat was tot dan nog het laagste aantal sinds het koude jaar 1996 met 221 dagen van 10°C en hoger over het hele jaar. In 2007 kwam Borculo tot 267 dagen van 10°C en hoger, tot 2014 het record. In 2014 sneuvelde het record van 2007, want 2014 kwam tot 277 etmalen van boven de 10°C en dat record hield stand tot 2020. Het jaar 1992 staat onderaan de lijst met slechts 200 etmalen van boven de 10°C.
In 2015 in Borculo over het hele jaar 269 etmalen van 10°C en hoger, in 2016 241 etmalen, in 2017 262 etmalen, in 2018 250 etmalen, in 2019 265 etmalen, in 2020 283 etmalen en dat is het record voor Borculo, in 2021 254 etmalen van 10°C en hoger, in 2022 280 etmalen en in 2023 278 etmalen van 10°C en hoger. Het huidige jaar 2024 staat tot nu toe op 282 etmalen van 10°C en hoger.
NAMEN VOOR HOGE- EN LAGE-DRUKGEBIEDEN
Onderstaande weerkaart van de Duitse weerdienst is voor dinsdag 10 december.
Zoals bekend mocht de Duitse weerdienst jarenlang als enige weerdienst weersbepalende hoge- en lagedruksystemen namen geven. Jaarlijks wisselt dit voor meisjes- en jongensnamen voor hoge- en lagedrukgebieden. Dit jaar voor depressies meisjesnamen en voor hogedrukgebieden jongensnamen. Volgend jaar weer andersom. Eenieder kan een naam opgeven voor een depressie of hogedrukgebied en als deze door de weerdienst wordt toegekend kost dat 199 euro voor een depressie en 299 euro voor een hogedrukgebied. De opbrengst is voor de studentenopleiding op het weerstation Berlijn-Dahlem. Gemiddeld worden er jaarlijks 50-60 namen voor hogedrukgebieden uitgegeven en 130-150 namen voor depressies. De reden dat depressie-namen goedkoper zijn komt door het gegeven dat er veel meer depressie-namen worden toegekend dan namen voor hogedrukgebieden.
Als men het alfabet heeft doorlopen en het jaar is nog niet om, dan wordt er weer vooraan begonnen. Gemiddeld doorloopt de naamgeving van depressies vier- tot vijfmaal het alfabet in een jaar, voor hogedrukgebieden is dat meest tweemaal per jaar.
Sinds enige jaren geven meer West-Europese Landen namen aan depressies die echt weersbepalend zijn met grote invloed op het dagelijkse leven. Daarbij is wel onderling overleg, maar kan soms verwarrend overkomen omdat de Duitse weerdienst haar eigen weg daar in gaat zoals men jarenlang heeft gedaan.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
Onderstaande weerkaart is van 9 december 2015 met het hogedrukgebied Zitah die ons een mooie 9 december bezorgde. Verder boven Scandinavië de stormdepressie Uwe die voor beestachtig weer verantwoordelijk was boven IJsland met daar op 8 december 2015 een windstoot van 263 kilometer per uur en verder ook veel sneeuw. In het weekend van 5- en 6 december 2015 lag er in het noorden van IJsland lokaal 70 centimeter sneeuw.
In de nacht naar 9 december 2014 kwam het op uitgebreide schaal tot vorst m.u.v. de Achterhoek, Twente en het zuidoosten en zuidwesten van het land. In de nacht naar 9 december 2014 een laagste temperatuur van -3,1°C op het KNMI-station Eelde. Aan de grond had het KNMI-station Eelde ook de laagste temperatuur met -5,2°C. Aan de grond had het KNMI-station Hupsel -1,5°C en het KNMI-station Twente +1°C. In Borculo daalde de temperatuur tot 0,5°C in de weerhut en aan de grond -0,2°C.
Onderstaande foto is van Monschau-Mützenich in de Ardennen op 9 december 2014, een sneeuwdek.
De hoogste temperaturen op 9- en 10 december 2002 op het KNMI-station Twente met respectievelijk -4,6°C en -4,8°C, zijn voor de eerste helft van december de laagste maximum-temperaturen vanaf 1951 toen de meetreeks daar begon.
In 1996 vanaf 9 december de start van een opmerkelijke periode! Zo was het in 1996 vanaf 9 december t/m 13 december zonloos en de temperatuur schommelde toen in Borculo vanaf 8 december om 16 uur t/m 13 december om 15 uur tussen de +1,5°C en de -1,5°C.
Op 9 december 1993 een zware storm op het KNMI-station Vlissingen met een windstoot van 126 kilometer per uur.
In 1981 van 9- t/m 28 december op veel plaatsen een sneeuwdek, zo lag er op 9 december 1981 in Schaarsbergen 18 centimeter sneeuw.
In 1979 op 9 december op het KNMI-station Den Helder in de avond een uurgemiddelde windsnelheid van ruim 81 kilometer per uur met windstoten tot 101 kilometer per uur. Enige tijd stond er stormkracht windkracht 9.
In 1932 op 9 december had het KNMI-station Maastricht een ijsdag, na een nacht met -4,4°C kwam de temperatuur overdag niet hoger dan -0,4°C.
Op 9 december 1950 op het KNMI-station Eelde een maximum-temperatuur -1,9°C. Op het opgeheven KNMI-station Winterswijk een minimum-temperatuur van -10,9°C en op het KNMI-station De Bilt -7,4°C.
In 1914 op 9 december werd het 17,4°C op het inmiddels opgeheven KNMI-station Sittard.
Op 9 december 1879 op het KNMI-station De Bilt een minimum-temperatuur van -18,2°C.
IJSBERGEN
In 2009 werden ijsbergen ontdekt in de buurt van Nieuw Zeeland a.d.h.v. satellietbeelden, één ijsberg was op weg richting Australië. De ijsbergen in de buurt van Nieuw Zeeland waren een paar honderd meter lang. De ijsberg die op weg was naar Australië was wel rond 19 kilometer lang met een oppervlakte van wel 140 vierkante kilometer. Het bijzondere was dat de ijsberg Australië al genaderd was op zo’n 1700 kilometer en dat is zeer uniek. Men kon zich niet heugen dat een ijsberg in de afgelopen 100 jaar zo dichtbij was gekomen. Wetenschappers denken dat de ijsberg rond 1999 afgebroken moest zijn van de Zuidpool.
IJsbergen zijn een groot gevaar voor de scheepvaart, omdat ijs 10% lichter is dan water ligt 90% van een ijsberg onder water. Dit is globaal, omdat dit afhankelijk is van de hoeveelheid zuurstof dat in het ijs zit opgeslagen. Dat betekent niet, dat een ijsberg van 10 meter hoog, tot 90 meter onder water zit, zoals wel eens beweerd wordt. Van een ijsberg zie je immers de puntige delen, terwijl de brede basis tot maar drie keer de hoogte onder water ligt.
Op onderstaande foto een ijsberg, duidelijk zichtbaar is de verhouding van wat boven en onder water zit.
Het bovenstaande heeft zeker te maken met de opwarming van de aarde. Zo werd in 2009 zelfs het warmste decennium afgesloten sinds 160 jaar. Wereldwijd staat het jaar 2009 in de top 5 van warmste jaren. Wereldwijd was de warmte van 2009 mede te danken aan het fenomeen El Nino. Opmerkelijk is wel dat maar liefst negen jaren van deze nieuwe eeuw in de top 10 staan van warmste jaren. De wereldgemiddelde temperatuur is nu al 30 jaar hoger dan normaal. Vooral de laatste jaren is het snel warmer geworden, de periode 2000-2009 was het warmste sinds het begin van de registraties in 1850. Deze periode was warmer dan de jaren negentig (1990-1999) van de 20e eeuw en deze laatste was weer warmer dan de jaren tachtig (1980-1989).
Het jaar 2010 kwam in de top drie van warmste jaren sinds de reguliere metingen in 1850 begonnen. Dat ging niet voor West Europa op, zo is 2010 voor Nederland het meest koele jaar sinds 1996!
Toch worden er wel successen geboekt, zo is men al eens geworden dat er een onderlinge koppeling wordt gemaakt van alle windparken op de Noordzee. Dit akkoord maakt het mogelijk dat negen lidstaten van de Europese Unie gegarandeerd zijn van windenergie. Maar er moet nog wel wat gebeuren wil men de beoogde capaciteit behalen van 150 gigawatt d.m.v. windenergie.
Over ijsbergen gesproken, onderstaande foto is van de kust van Ferryland in Canada. Daar dreef een ijsberg langszij en wat voor één, zo groot hadden ze nog nooit gezien! Het verschil met de huizen op het land is dan ook erg groot. Ze zijn daar overigens wel wat gewend, want vanaf de lente tot september drijven er regelmatig grote brokken ijs langszij afkomstig van het noordpoolgebied. Het worden er elk jaar wel meer, dit jaar al rond 600 keer!
