BORCULO NOG IN DE RACE VOOR HET NATSTE JAAR!
WEER EEN JAAR MET GEBREK AAN KOUDEPUNTEN!
BIJZONDERHEDEN 13 DECEMBER
Voor weer-info klik op onderstaande links:
KNMI WEERPLAZA WEERONLINE KMI-BELGIE WEER.NL WEERNIEUWS-VERWACHTING
Vrijdag 13 december temperaturen die evenals vorig jaar in 2023 op 13 december in geen vergelijk stonden met 2022 op 13 december. Nu op vrijdag 13 december de laagste minimum-temperatuur van -2,9°C op het KNMI-station Maastricht en in 2023 op 13 december de laagste minimum-temperatuur van 4,2°C op het KNMI-station Nieuw Beerta. In 2022 op 13 december de laagste temperatuur -9°C op het KNMI-station Twente. Ook Borculo zat veel hoger met nu op vrijdag 13 december de laagste temperatuur van 0,2°C en in 2023 ook veel hoger met 5,6°C. In 2022 op 13 december in Borculo -8,1°C als minimum-temperatuur.
Het KNMI-station Maastricht was vrijdag 13 december ook het enige KNMI-station met grondvorst tot -6,4°C, het KNMI-station Ell had -4,7°C aan de grond. Ook de maximum-temperaturen in het etmaal van vrijdag 13 december waren magertjes met 1,7°C op het KNMI-station Maastricht tot 4,2°C op het KNMI-station Vlieland. Maar deze maximum-temperaturen werden niet overdag bereikt! De maximum-temperaturen overdag liepen uiteen van 1,3°C op het KNMI-station Gilze-Rijen tot 3,5°C op het KNMI-station Den Helder.
Landelijk de laagste temperaturen in het etmaal van vrijdag 13 december werden op waarnemingshoogte en aan de grond vrijdagavond bereikt!
Voor de zon was vrijdag 13 december nagenoeg geen ruimte, alleen het KNMI-station Maastricht had nog wat zon met 0,2 uur. Borculo kon vrijdag de vijfde zonloze dag op rij noteren en dat was voor Borculo al weer de derde periode van dit jaar met vijf zonloze dagen op rij. De laatste keer hiervoor was begin november dit jaar en daarvoor in midden februari dit jaar. Ook kwam het dit jaar al drie keer tot een periode van vier zonloze dagen op rij.
Voor Borculo vrijdag al het derde etmaal van deze week met de hoogste temperatuur in de nachtelijke uren en het vierde etmaal van deze maand. Nu op vrijdag 13 december in Borculo even na middernacht 3,2°C en overdag in de middag rond 2°C.
Onderstaande satellietfoto is van vrijdagmiddag 13 december, opklaringen voor de Achterhoek, Twente en Zuid-Limburg heel dichtbij. Alleen Zuid-Limburg kreeg nog wat zon met 0,2 uur, voor de Achterhoek en Twente lukte dat niet.
In 2023 na vier etmalen van 9 december t/m 12 december de hoogste temperatuur op het KNMI-station Westdorpe lukte dat op 13 december niet meer, toen de hoogste temperatuur op het KNMI-station Ell met 10,4°C.
In 2023 op 13 december vrij grote verschillen in de neerslag en dat kwam mede doordat geruime tijd weinig stroming in de atmosfeer zat. Zo viel in Borculo vanaf middernacht tot 19 uur in de avond 1,2 millimeter, maar in de regio Winterswijk viel 6- tot 8 millimeter. Over het hele etmaal wederom neerslag tot in de dubbele cijfers met op de KNMI-stations Wijk aan Zee en Gilze-Rijen respectievelijk 13,6- en 10,4 millimeter.
In 2023 kwam op 13 december in Borculo het neerslagtotaal over het jaar uit op 1101 millimeter en daarmee nog slechts 43 millimeter verwijderd van het natste jaar 1998 met 1144 millimeter. Uiteindelijk zou 2023 het natste jaar worden met 1205 millimeter. Nu in 2024 staat de neerslagteller inmiddels op 1103 millimeter. In 2023 en ook nu in 2024 geen gebrek aan neerslagmillimeters, maar aan koudepunten des te meer.
Zoals bekend is worden koudepunten behaald door de som van het etmaalgemiddelde dat negatief is waarbij het minteken wordt weggelaten. Het jaar 2024 telt inmiddels in Borculo 18 koudepunten en in 2023 t/m 13 december ook nog maar 3,9 koudepunten, over dezelfde periode in 2022 12,3 koudepunten, in 2021 50 koudepunten, in 2020 1,9 koudepunten, in 2019 19,5 koudepunten, in 2018 43 koudepunten en in 2017 over dezelfde periode 42 koudepunten. In 2018 t/m 13 december tot dan het hoogste aantal koudepunten sinds 2013 die tot 74 koudepunten kwam over het hele jaar.
Het jaar 2016 kwam totaal tot 29 koudepunten, 2017 tot 43 koudepunten, 2018 tot 44 koudepunten, 2019 tot 20 koudepunten, 2020 tot slechts twee koudepunten, 2021 tot 58 koudepunten, 2022 tot 30 koudepunten en 2023 tot 4 koudepunten. Koploper is het jaar 1985 met maar liefst 233 koudepunten, het jaar 2020 sluit de rij met 2 koudepunten, daarna volgt 1982 en 2023 met 4 koudepunten en dan 2014 met 4,6 koudepunten.
DE BIJZONDERE DATUM 13 DECEMBER 2022
In 2022 in het etmaal van 13 december koud met de laagste minimum-temperaturen van -9,4°C en -8,8°C op respectievelijk de KNMI-stations Twente en Eelde. De hoogste minimum-temperaturen ook onder het vriespunt met -1,3°C en -2,1°C op respectievelijk de KNMI-stations Vlieland en Vlissingen. Aan de grond de laagste temperaturen van -12,6°C en -12,1°C op respectievelijk de KNMI-stations Twente en Eelde. Het KNMI-station Hupsel had op waarnemingshoogte als laagste temperatuur -8,4°C en aan de grond -11,1°C. Overdag op 13 december 2022 de hoogste maximum-temperaturen van 2,9°C en 2,5°C op respectievelijk de KNMI-stations Vlieland en Terschelling. De laagste maximum-temperaturen van -1,6°C op de KNMI-stations Gilze-Rijen en Woensdrecht en -1,4°C op het KNMI-station De Bilt.
Met temperaturen tot lokaal in Twente bijna tot de grens van strenge vorst konden we in 2022 op 13 december ook mooie winterplaatjes schieten. Zo maakte Peter de Vries in de regio Wilhelminaoord onderstaande foto, na een nacht met matige vorst in de middag even een temperatuur van rond het vriespunt in de volle zonneschijn en dan smeltende rijpaanslag.
De nacht naar 13 december 2022 was de koudste nacht van 2022 tot dan, dat was 7 maart met -6,6°C op het KNMI-station Deelen. Ook was de nacht naar 13 december 2022 al kouder dan de laagste temperatuur van de winter daarvoor van 2022 met op 26 december 2021 met -8,7°C op het KNMI-station Nieuw Beerta de laagste wintertemperatuur. Uiteindelijk is de nacht naar 13 december 2022 de koudste nacht geworden sinds 14 februari 2021 toen het KNMI-station Heino tot -12,3°C kwam. Overigens was de koudste nacht van februari 2021 en ook van de winter van 2020-2021 de nacht van 9 februari toen het KNMI-station Hupsel tot -16,2°C kwam. Maar voor december werd de nacht naar 13 december 2022 tot dan de koudste nacht sinds 8 december 2012 toen boven een vers sneeuwdek en onder een heldere hemel op het KNMI-station Deelen de -12,8°C werd aangetikt.
Voor Borculo werd de nacht naar 13 december 2022 ook de koudste nacht sinds 14 februari 2021 toen de temperatuur daalde tot -10,5°C. Overigens was de laagste temperatuur in februari 2021 in Borculo -13°C van 9 februari en dat was ook de laagste temperatuur van de winter van 2020-2021. Voor december werd het ook voor Borculo de laagste temperatuur sinds december 2012 toen de laagste temperatuur -9,1°C werd. De -8,1°C werd voor Borculo ook een datumrecord, het oude datumrecord stond op -7,5°C van 13 december 1983.
Veel stations bereikten op 13 december 2022 de tweede ijsdag van december 2022 en de winter van 2022-2023, dat lukte ook in Borculo. Twee ijsdagen in december lukte voor Borculo het laatst in december 2012.
Officieel kon men in 2022 op 13 december ook spreken van de eerste ijsdag van de winterperiode van 2022-2023 omdat het KNMI-station De Bilt de eerste ijsdag in de wacht kon slepen. De maximum-temperatuur op het KNMI-station De Bilt was -1,4°C.
Borculo passeerde in 2022 op 13 december met 5,9 uur zon de grens van 2100 uur zon in 2022 en dat was voor Borculo nog nooit eerder gelukt. Daarmee laat Borculo de oude recordhouder 2018 met over het hele jaar 2025,5 uur zon ver achter.
Met 5,9 uur zon op 13 december 2022 werd het ook de zonnigste 13 december voor Borculo, het oude record voor 13 december stond op 5,8 uur zon in 2013.
Het KNMI-station Vlissingen had als laagste temperatuur op 13 december 2022 -2,0ºC en daarmee pas de vierde vorstdag van 2022. Op 9 december 2022 werd met -0,5ºC de eerste vorstdag geregistreerd. In het verleden zijn er op het KNMI-station Vlissingen twee vorstloze jaren geweest en dat waren 1988 en 2020.
Onderstaande foto maakte Frans Sijmons, paddenstoeltjes op een dennenappel. Hoe klein kan Moeder Natuur het verzinnen.
GEMINIDEN
In de nachten van 7- t/m 17 december zijn er vallende sterren te zien, de zogenaamde Geminiden, het hoogtepunt is rond 13-15 december. Het maximum valt dit jaar op 13 december. Er kunnen dan meer dan 100 vallende sterren per uur verschijnen.
De meteoren van de Geminiden zijn traag, vaak helder en hebben korte sporen. De Geminiden is een relatief jonge meteorenzwerm, die pas voor het eerst werd waargenomen in 1860. Bij een heldere donkere hemel verschijnen er tot wel 120 meteoren per uur. De meeste verschijnen na middernacht, maar ook vóór middernacht is het zeker de moeite waard om te kijken.
Vallende sterren worden ook wel meteoren genoemd. In feite zijn het geen sterren maar stofdeeltjes of stukjes gruis uit de ruimte dat de dampkring van de aarde binnenkomt. Het botst met hoge snelheid tegen moleculen in de lucht die daardoor even oplichten, dat oplichten zien we als een lichtflits aan de hemel. Dit proces vindt plaats op een hoogte van 80 tot 100 kilometer.
Meteoren verschijnen overigens wel in de meeste nachten, maar rond midden december meer dan normaal. Dat komt omdat de aarde een baan van een komeet of planetoïde kruist. In die baan zitten veel stof- en gruisdeeltjes die de komeet of planetoïde heeft achtergelaten. Als de aarde door de baan trekt, komen de deeltjes in de atmosfeer van de aarde terecht en dan verschijnen de meteoren oftewel vallende sterren. In de eerste helft van december trekt de aarde door de baan van de uitgedoofde komeet Phaeton. Dan verschijnen er veel meteoren die uit het sterrenbeeld Tweelingen lijken te komen. Deze meteoren heten Geminiden naar de Latijnse naam voor Tweelingen.
Het is weer de tijd van de Geminiden, zie onderstaande foto.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
In 2020 in de nacht naar 13 december de laagste temperaturen voor de afwisseling eens uit een ongebruikelijke hoek en wel de noordwesthoek. De laagste temperaturen op de KNMI-stations Vlieland en Leeuwarden met op waarnemingshoogte respectievelijk 0,5°C en 0,6°C gevolgd door het KNMI-station Den Helder met 1,8°C. Op twee KNMI-stations ook grondvorst en wel op de KNMI-stations Vlieland en Den Helder met respectievelijk -0,7°C en -0,3°C.
In 2019 op 13 december was het meest opmerkelijke de barometerstand, door de depressie die over Nederland trok daalde de barometerstand in o.a. Borculo tot 975 hectopascal. Voor Borculo de laagste stand sinds december 2017 toen de barometer daalde tot 968 hectopascal. In de nacht naar 13 december 2019 lokaal natte sneeuw in o.a. De Lutte en in Marknesse.
In 2018 op 13 december scheen de zon op het KNMI-station De Bilt 6,2 uur en daarmee kwam De Bilt voor 2018 uit op 2025,7 uur zon! Dat was toen voor het KNMI-station De Bilt een nieuw record, het oude record was nog 2022 uur in 2003 over het hele jaar. Het jaar 2022 was voor het KNMI-station De Bilt al het zonnigste jaar met t/m 13 december 2175 uur zon.
In Borculo stond de teller in 2018 t/m 13 december op 2011 uur zon, daarmee toen nog 11 uur verwijderd van het zonnigste jaar 2003 met 2022 uur zon. Uiteindelijk zou 2018 voor Borculo toen nog het zonnigste jaar worden met 2025,5 uur. Daar heeft 2022 een stokje voor gestoken met t/m 13 december al 2103 uur zon. In 2019 veel minder zon, t/m 13 december stond de teller in Borculo op 1729 uur zon, in 2020 1760 uur, in 2021 1490 uur, in 2023 1729 uur zon en nu in 2024 1561 uur.
In Borculo was in december 2017 t/m 13 december al 78 millimeter neerslag gevallen, normaal voor de hele maand december is voor Borculo 86 millimeter. December 2017 was t/m 13 december voor Borculo al de natste sinds 2014 toen in december 99 millimeter naar beneden kwam. Totaal kwam december 2017 uit op 148 millimeter en daarmee de op één na natste decembermaand voor Borculo, alleen december 1993 verliep natter met 213 millimeter.
In december 2018 over de eerste 13 etmalen 61 millimeter in Borculo, in december 2019 over dezelfde periode 34 millimeter, in december 2020 23 millimeter, in 2021 30 millimeter, in december 2022 7 millimeter, in december 2023 30 millimeter en inmiddels in december 2024 41 millimeter.
Onderstaande foto maakte Leen de Koning.
In 2018 in de nacht naar 13 december de laagste temperatuur van -2,7°C op het KNMI-station Woensdrecht en aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Heino met -4,6°C en het KNMI-station Woensdrecht had -3,7°C.
De oostelijke KNMI-stations Hupsel en Twente hadden minimum-temperaturen van respectievelijk -1,5°C en -0,9°C en aan de grond van -2,6°C en -4,5°C. In Borculo daalde de temperatuur tot -1,3°C en aan de grond -2°C.
In 2017 in de nacht naar 13 december de laagste temperatuur voor middernacht op het KNMI-station Lelystad. Na middernacht hadden alleen de KNMI-stations Deelen en Ell nog net lichte vorst. De laagste temperatuur van -0,7°C op het KNMI-station Lelystad en aan de grond de laagste temperaturen op de KNMI-stations Ell en Volkel met -0,9°C. In Borculo daalde de temperatuur tot 0,4°C op waarnemingshoogte en tot -1,1°C aan de grond. Overdag op 13 december 2017 de passage van een storing met natte sneeuw die overging in regen. Het KNMI-station Deelen ving overdag de meeste neerslag op met 17 millimeter. Verder viel in Borculo overdag 17 millimeter en in Eerbeek viel 42 millimeter.
Het was voor de zuidelijke helft van het land en het oosten haast niet voor te stellen, maar onderstaande foto was echt van het noorden van het land op 13 december 2014! Daar was het geruime tijd strakblauw met veel zon, foto is gemaakt door Gerard Kiewiet uit Zuidhorn.
In de nacht naar 13 december 2013 landelijk de laagste temperaturen voor de derde nacht op rij in het zuiden van het land. In de nacht naar 13 december 2013 de laagste temperatuur op het KNMI-station Eindhoven met -3,5°C. Aan de grond had het KNMI-station Eindhoven -6,5°C. In Zuid-Limburg in Hoensbroek een laagste temperatuur van -4,9°C en dat is bijna matige vorst. In Borculo kwam het net tot lichte vorst met -0,1°C in de weerhut en aan de grond -2,5°C.
In 2009 in het Duitse middelgebergte op diverse plaatsen sneeuw van betekenis en koud, daar daalde de temperatuur flink in de nacht naar 13 december 2009. Zo werd het in het Zwarte Woud op de Feldberg -9,7°C en op de Wendelstein -11,1°C. Op Duitslands hoogste berg de Zugspitze werd het zelfs -18,5°C.
Op onderstaande foto ondergelopen weilanden als gevolg van het buiten zijn oevers getreden Dinkel in Twente in december 2009. Foto is afkomstig van Johan Effing uit Losser.
Op 13 december 2003 werd op het KNMI-station Westdorpe de hoogste temperatuur van de maand gemeten met 13,1°C.
In 2002 in de nacht naar 13 december bijna strenge vorst op het KNMI-station Nieuw Beerta met -9,7°C. Ook in december 1968 een koude nacht naar 13 december met zelfs -14°C op het inmiddels opgeheven KNMI-station Soesterberg. Op veel plaatsen kon men toen al schaatsen op natuurijs.
Op 13 december 1998 op het opgeheven KNMI-station Oost-Maarland een hoogste temperatuur van 14,8°C. Op deze dag langs de kust storm en in het Ruurlosebroek nog een hoogste windstoot van 98 kilometer per uur.
Op 13 december 1996 kwam er een einde aan een opmerkelijke periode. Zo was het in 1996 vanaf 8 december t/m 13 december zonloos en de temperatuur schommelde toen in Borculo in deze periode tussen de +1,5°C en de -1,5°C.
De laagste temperatuur voor 13 december sinds 1901 op het KNMI-station De Bilt is -11,1°C in 1968 en het hoogste minimum voor 13 december voor De Bilt is 9,3°C uit het jaar 1918. Door de homogenisatie van data in 2016 door het KNMI is de -11,1°C niet herleid en de 9,3°C wel tot 9,0°C.
Op 13 december 1899 in Assen een minimum-temperatuur van -17°C.
WEERSTATION WEISSENSEE
Onderstaande foto is van de Weissensee in Oostenrijk, daar lag op 13 december 2013 al een dikke ijsvloer.
De Weissensee is meestal het eerste open water met een ijsvloer in Europa, maar in 2013 wel heel erg vroeg en dat was toen in 30 jaar nog niet eerder voorgekomen. De weersomstandigheden waren in 2013 zeer gunstig voor een ijsvloer van 15 centimeter dik begin december en dat voor een oppervlakte van 6,5 vierkante kilometer. Op de Weissensee wordt jaarlijks de alternatieve Elfstedentocht verreden.
Begin december 2013 was er ook een officieel weerstation op de Weissensee geplaatst, deze was geplaatst door Zentralanstalt für Meteorologie und Geodynamik (ZAMG).