WEER EEN MOEIZAME DAG VOOR ZONNESCHIJN!
DECEMBER KENT VAN JAAR TOT JAAR SOMS GROTE TEMPERATUURVERSCHILLEN!
BIJZONDERHEDEN 15 DECEMBER
Voor weer-info klik op onderstaande links:
KNMI WEERPLAZA WEERONLINE KMI-BELGIE WEER.NL WEERNIEUWS-VERWACHTING
Zondag 15 december voor het grootste deel van het land een grijze sombere dag, alleen de drie zuidelijke provincies kunnen terugkijken op een wat vriendelijker weer met zon. Ook het oosten van Groningen had nog wat zon. Voor Borculo werd zondag al weer het zevende etmaal op rij zonloos en dat is nu de somberste periode sinds januari 2013 toen Borculo ook tot zeven zonloze dagen op rij kwam. Voor 2024 werd zondag voor Borculo de 60e zonloze dag van het jaar. Gemiddeld telt Borculo 66 zonloze dagen over het hele jaar en dat aantal loopt uiteen van 50 in 2018 tot 121 in 1993. Nu in 2024 met 60 zonloze dagen al twee meer dan in 2023 in het hele jaar.
Borculo kwam zondag 15 december tot 18 uur tot 9,0°C als maximum-temperatuur en dat liep zondagavond nog op tot 10,3°C en daarmee de hoogste temperatuur sinds 2 december toen het 11,2°C werd. Landelijk tot 18 uur de hoogste temperatuur met 10,8°C op het KNMI-station Hoek van Holland, zondagavond liep dat nog op tot 11,4°C op de KNMI-stations Voorschoten, Westdorpe en Wilhelminadorp en daarmee de hoogste temperatuur sinds 2 december toen het KNMI-station Eindhoven tot 12,5°C kwam.
Onderstaande webcambeeld is van Weerstation Borculo van rond 4 uur in de nacht van zaterdag op zondag. Voor ondergetekende en voor ongetwijfeld meer hele vroege “vogels” toch een wat meer hoopvol beeld. Want ondergetekende heeft van zondag 8 december t/m zaterdag 14 december geen zon en ook geen maan gezien, de bewolking was al die tijd heer en meester en dat ook in de nachtelijke uren. De maan was weer zichtbaar en dan maar hopen dat de zon het voorbeeld volgt! Maar helaas, zondag overdag voor het grootste deel van het land wederom geen ruimte voor de zon. Alleen de drie zuidelijke provincies en het oosten van Groningen hadden wel zonneschijn, het KNMI-station Westdorpe was de zonnigste met 1,3 uur zon.
In 2023 op 15 december oplopende temperaturen en dat proces begon voor het grootste deel van het land al in de avond daarvoor op 14 december. De laagste temperatuur in de nacht naar 15 december werd ook in de avond van 14 december al bereikt met 2,2°C op het KNMI-station Twente. Doordat het breed opklaarde begin van de ochtend op 15 december 2023 daalde de temperatuur in Friesland nog tot 2,2°C op het KNMI-station Leeuwarden. Aan de grond ook de laagste temperaturen tijdens de opklaringen in de ochtend van 15 december met 0,9°C en 1,3°C op respectievelijk de KNMI-stations Leeuwarden en Eelde.
In 2023 op 15 december overdag werd in het midden en zuidwesten van het land de dubbele cijfers weer behaald met de maximum-temperatuur tot 10,3°C op de KNMI-stations Lelystad en Schiphol. In de oostelijke helft van het land lukte dat alleen op het KNMI-station Heino met 10,1°C.
Voor de zon werd het eentonig in 2023 rond deze tijd, voor het grootste deel van het land vrij schaars tot zonloos op 15 december 2023. De provincies Groningen en Friesland konden terugkijken op een vrij zonnige dag tot bijna 5 uur zonneschijn. Voor Borculo net geen zonloze dag met 0,4 uur zon, maar al wel het 13e etmaal van december 2023 met zonneschijn onder de één uur.
In 2009 op 15 december werd er ook geschaatst op natuurijs en wel op het ijs in Friesland van de Ryptsjerksterpolder bij Ryptsjerk. Deze polder staat er om bekend waar meestal al heel vroeg kan worden geschaatst. Ook de eerste kortebaanwedstrijd op natuurijs stond al gepland voor 17 december 2009 in de middag in Nyelamer.
Normaal rond midden december is een minimum-temperatuur van 1°C-2°C en voor overdag rond deze tijd is normaal gemiddeld 6°C. Daar zaten we in 2023 rond deze tijd al een aantal dagen ruimschoots onder, zowel in de nachten als overdag en dit jaar niet anders m.u.v. nu op zondag 15 december.
Borculo kon in 2020 op 15 december de 11e zonloze dag van de maand noteren, een jaar later in 2021 gingen we ook aardig die richting op met op 15 december de achtste zonloze dag in Borculo. In december 2022 over de eerste helft van december negen zonloze dagen, in december 2023 zes zonloze dagen en nu in december 2024 inmiddels negen zonloze dagen.
Op onderstaande foto een zonnestralingsmeter die het aantal uren zon meet.
Bovenstaande zonnestralingsmeter was in een groot deel van het land in december 2017 vele dagen werkloos, in Borculo werd 15 december 2017 al de elfde zonloze dag van de maand. Het aantal zonloze dagen over de eerste helft van december loopt voor Borculo uit een van elf in december 2020 tot vier in december 2018.
Nu op zondag 15 december geen werk voor de zonnestralingsmeter in Borculo met een zonloze dag, dat was in 2023 op 15 december 0,4 uur zon en in 2022 op 15 december veel meer werk met 6,4 uur zon.
In 2022 in de nacht naar 15 december de laagste minimum-temperaturen van -10,3°C en -9,9°C op respectievelijk de KNMI-stations Twente en Deelen. Aan de grond de laagste temperaturen van -14,3°C en -13,2°C op respectievelijk de KNMI-stations Twente en Hupsel. Overdag op 15 december 2022 de hoogste maximum-temperaturen van 7,0°C en 6,6°C op respectievelijk de KNMI-stations Vlieland en Terschelling. De laagste maximum-temperaturen van -0,2°C en 0,0°C op respectievelijk de KNMI-stations Arcen en Hupsel. In de avond en nacht naar 15 december 2022 neerslag met name in de westelijke- en noordelijke kustprovincies met daarbij ook winterse neerslag. Zo kwam het op diverse plaatsen ook tot ijzelvorming.
Borculo had op 15 december 2022 een laagste temperatuur van -7,3°C en daarmee een datumrecord voor de minimum-temperatuur. Het oude datumrecord stond op -7,2°C van 15 december 2010.
Onderstaande foto maakte Natasja Sijmons.
TEMPERATUURVERSCHILLEN
Het verschil in de minimum-temperaturen in december kan van jaar tot jaar soms grote verschillen vertonen. December 2024 heeft in Borculo t/m zondag 15 december een gemiddeld minimum van 2,7°C, over dezelfde periode in 2023 1,9°C, in december 2022 -1,7°C, in december 2021 2,0°C, in december 2020 1,9°C, in december 2019 2,0°C, in december 2018 2,4°C, in december 2017 0,8°C en in december 2016 over dezelfde periode 1,3°C. In Borculo was het gemiddelde minimum in december 2010 over de eerste helft van de maand -4,3°C. Over dezelfde periode in december 2011 +3,1°C, in december 2012 -1,7°C, in december 2013 2,0°C, in december 2014 1,1°C en in december 2015 zelfs 5,5°C.
Ook in de gemiddelde maximum-temperaturen soms grote verschillen in december van jaar tot jaar. December 2024 heeft t/m zondag 15 december een gemiddeld maximum over de eerste helft van de maand van 7,3°C, dat was in 2023 6,2°C, in december 2022 2,8°C, in december 2021 6,6°C, in december 2020 6,3°C, in december 2019 6,4°C, in december 2018 7,9°C, in december 2017 4,6°C en in december 2016 6,9°C. Over de eerste helft van december 2010 een gemiddeld maximum in Borculo van 0,7°C, in december 2011 8,1°C, in december 2012 3,7°C, in december 2013 6,9°C, in december 2014 4,6°C en in december 2015 maar liefst 10,4°C.
In 2015 op 15 december had Roodeschool een maximum-temperatuur van 6,2°C en dat zou uiteindelijk landelijk het laagste maximum worden van december 2015! In december 2015 werd ook regelmatig gesproken over de decemberlente, onderstaande foto is daarvan ook wel een bewijs!
Onderstaande foto maakte Peter de Vries op 15 december 2015, in de tuin nog compleet voorjaar met bloeiende planten.
In Borculo steeg de temperatuur op 15 december 2010 tot 1,3°C en in de middag om 15 uur passeerde de temperatuur al weer het vriespunt in negatieve zin. Rond 15.30 uur was Borculo één van de koudste plekken van Nederland van de weeramateurs, zie onderstaand kaartje links.
Hieronder het satellietbeeld van 15 december 2010, duidelijk zichtbaar is de sneeuw in het oosten en deels noordoosten van het land.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
In 2020 landelijk de hoogste temperatuur van 11,6°C op het KNMI-station Wilhelminadorp en daar zaten we toen niet eens zover van het landelijk datumrecord van 13,1°C op het KNMI-station Maastricht uit het jaar 1929. In Borculo in 2020 op 15 december met 9,6°C wat verder verwijderd van het datumrecord van 12,2°C op 15 december 1998. Toch is het in Borculo op 15 december maar twee keer zachter geweest op 15 december, dat was in 1998 met 12,2°C en in 1982 met 11,5°C.
In 2019 op 15 december op het KNMI-station Vlieland in de ochtend tussen 8- en 9 uur windkracht negen en dat is storm, de eerste winterstorm van het seizoen en de eerste storm sinds 10 augustus 2019. Het KNMI-station Vlieland bereikte zelfs een windstoot van 101 kilometer per uur, in het binnenland kwam het KNMI-station Hoogeveen nog tot een windstoot van 80 kilometer per uur. Voor het oosten lag de hoogste windstoot rond 62-64 kilometer per uur.
In 2018 in de nacht naar 15 december de laagste temperatuur van -3°C op het KNMI-station Stavoren en aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Stavoren met -4,1°C. In Borculo daalde de temperatuur tot -0,5°C en aan de grond tot -0,6°C.
In 1963 op 15 december op het inmiddels opgeheven KNMI-station Epen -16,5°C. Op het inmiddels opgeheven KNMI-station Winterswijk daalde in die nacht de temperatuur ook nog tot -14,6°C. Voor het KNMI-station De Bilt staat het dagrecord voor de minimum-temperatuur voor 15 december 1963 op -12°C!
In 2017 in de nacht naar 15 december de laagste temperatuur van 0,1°C op het KNMI-station Herwijnen en aan de grond -0,9°C.
In 2016 in de nacht naar 15 december de laagste temperatuur van 0,9°C op het KNMI-station Woensdrecht en aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Westdorpe met -2,2°C.
De Dinkelweiden stonden op 15 december 2014 al weer onder water in Twente in de regio Losser. Onderstaande foto maakte Johan Effing uit Losser.
In 2005 in de nacht naar 15 december op het KNMI-station Hoek van Holland de hoogste temperatuur van die maand met 10,5°C.
Op 15 december 2000 viel in Den Haag 18 millimeter neerslag. In Eelde viel in de avond de eerste sneeuw van het seizoen, wel meest natte sneeuw. In Wijchen stond nog een bloeiende perenboom. Landelijk kwam het lokaal nog tot onweer.
In 1979 op 15 december viel in Heiloo 25 millimeter aan neerslag, in Makken en Nes 22 millimeter en in Bergen 23 millimeter. Op het KNMI-station De Bilt kwam het tot een windstoot van 101 kilometer per uur. Het KNMI-station Vlissingen bereikte windkracht 9 stormkracht met windstoten tot 104 kilometer per uur. Op de meetpaal in Cadzand een windstoot van 130 kilometer per uur.
Voor Siberië is de hoogste luchtdruk ooit gemeten in Agata en wel op 31 december 1968 wees de barometer daar 1083,8 hectopascal. De laagste luchtdruk ooit werd op 15 december 1986 in het zeegebied ten zuiden van IJsland gemeten. Volgens het KNMI moet de luchtdruk daar die dag tot ongeveer 915 hectopascal zijn gedaald.
Op 15 december 1966 op het KNMI-station Eelde lichte vorst met -2,1°C.
In 1963 op 15 december op het inmiddels opgeheven KNMI-station Epen -16,5°C. Op het inmiddels opgeheven KNMI-station Winterswijk daalde in die nacht de temperatuur ook nog tot -14,6°C. Voor het KNMI-station De Bilt staat het dagrecord voor de minimum-temperatuur voor 15 december 1963 op -12°C! Op 15 december 1963 op het opgeheven KNMI-station Epen een minimum-temperatuur van -16,5°C.
Op 15 december 1950 de passage van een sneeuwstoring over Nederland en die leverde een sneeuwdek op van 3 centimeter in Groningen tot ruim 15 centimeter in het zuiden van het land.
Op 15 december 1946 op het KNMI-station De Bilt diverse records! De temperaturen waren die dag -3,2°C als maximumn, -10,1°C als minimum en het etmaalgemiddelde was -6,7°C. Daarvan is het etmaalgemiddelde het datumrecord. Na de homogenisatie van data door het KNMI zijn deze temperaturen sinds 2016 herleid in -3°C als maximum, -10,4°C als minimum en -6,8°C als etmaalgemiddelde. Ook de gemiddelde luchtdruk over 24 uur van 1041,3 hectopascal is voor De Bilt een datumrecord, de hoogste luchtdruk die dag kwam uit op 1043 hectopascal. Vanaf 15 december 1946 op veel plaatsen negen ijsdagen op rij.
Onderstaande foto’s maakte Johan Effing uit Losser van de Dinkel in Twente die buiten zijn oevers was getreden in december 2010, voor de Dinkel niets bijzonders. De foto linksonder is van 15 december 2010 in combinatie met matige vorst en dat leverde ijsvorming op en dat was voor december wel bijzonder. De foto rechtsonder is van 15 december 2011, alleen maar water zonder ijsvorming.
IJSHAAR OP 15 DECEMBER 2013
Op onderstaande foto ziet U ijshaar, dat werd onlangs gevonden in het noordoosten van het land. Maar wat is nu ijshaar precies?
IJshaar is een verzameling hele dunne, zijdeachtig glanzende, lange ijsdraadjes die in zo’n grote hoeveelheid uit stukken hout en takken komen dat het op een afstand haast lijkt of het wol is. Wat opvalt is dat je ijshaar vooral kunt vinden bij een hoge luchtvochtigheid als het net een paar graden vriest en er geen sneeuw ligt. Vaak groeit het ijshaar tot vele centimeters lang uit. Het fenomeen ijshaar is al lange tijd bekend, toch is er pas in 2010 wat meer onderzoek naar gedaan. Eerder bestond al het vermoeden dat schimmels er voor verantwoordelijk zouden zijn. Het bleek namelijk dat het hout waar ijshaar op groeide altijd in min of meerdere mate aangetast was door verschillende winteractieve paddenstoelen en schimmels. Men denkt dat ijshaar zich vormt door de afbraakproducten van de actieve schimmel in het hout. Daarbij wordt koolzuurgas en water gevormd en een heel klein beetje warmte. Deze mix van gas en water verlaat het hout door de mergstralen die een doorsnede van gemiddeld zo’n 0,012 millimeter hebben. Dit komt vrijwel exact overeen met de doorsnede van het ijshaar. Later in de winter, als de schimmel minder actief wordt, houdt de vorming van het ijshaar ook op. IJshaar is tot nu toe alleen gevonden op hout van loofbomen. Het gaat In Europa bijna altijd om takken van de beuk en eik.
Op onderstaande foto het ijshaar dat werd gevonden in Drenthe op 15 december 2013.
