TEMPERATUREN IN DE DUBBELE CIJFERS!
OP DE NAAMDAG VAN SINT PAUL STIJGT DE WINTER TE PAARD OF HET BREEKT ZIJN NEK MET EEN REUZEN VAART!
BIJZONDERHEDEN 25 JANUARI:
Voor weer-info klik op onderstaande links:
KNMI WEERPLAZA WEERONLINE KMI-BELGIE WEER.NL WEERNIEUWS-VERWACHTING
Voor extremen etmaal KNMI-stations klik op één van onderstaande links:
temp/neerslag dag/nacht temp/neerslag/wind uren zon
Zaterdag 25 januari grote verschillen tussen het noordwesten en het zuidoosten van het land!
Zaterdag 25 januari vier KNMI-stations met de maximum-temperatuur in de dubbele cijfers en dat was in het zuidoosten van het land op de KNMI-stations Arcen, Eindhoven, Ell en Maastricht. De hoogste temperatuur van 11°C op het KNMI-station Ell. Een groot temperatuurverschil met het noordwesten van het land waar het KNMI-station Stavoren bleef steken op 6,3°C, bijna de helft van het maximum van het KNMI-station Ell. Het KNMI-station Stavoren was wel het enige KNMI-station die het droog kon houden in het etmaal van zaterdag 25 januari, daarentegen neerslag tot in de dubbele cijfers in het zuiden en oosten van het land met over het etmaal 14,5- en 14,2 millimeter op respectievelijk de KNMI-stations Maastricht en Ell en op de KNMI-stations Hupsel en Twente respectievelijk 11,8- en 11 millimeter.
Het noordwesten van het land had ook de meeste zon tot 4,1 uur op het KNMI-station Den Helder, het KNMI-station Maastricht bleef als enige zonloos.
De laagste temperaturen in het etmaal van zaterdag 25 januari werden bereikt in de avond! De KNMI-stations Eelde en Terschelling kwamen zaterdagavond nog tot lichte vorst met -0,1°C. Aan de grond ook de laagste temperaturen zaterdagavond met -1,4°C en -1,3°C op respectievelijk de KNMI-stations Terschelling en Den Helder.
In 2024 op 25 januari na drie etmalen met geen (grond)vorst op waarnemingshoogte op de KNMI-stations kwam het weer tot (grond)vorst op twee KNMI-stations. De KNMI-stations Deelen en Woensdrecht hadden met respectievelijk -0,9°C en -0,5°C lichte vorst op waarnemingshoogte. Aan de grond kwam het op uitgebreide schaal tot grondvorst in de zuidelijke helft van het land m.u.v. het zuidwesten van het land en Zuid-Limburg. De laagste temperaturen aan de grond van -3,1°C en -2,6°C op respectievelijk de KNMI-stations Deelen en Woensdrecht.
Op 25 januari 2024 overdag kwamen tot 19 uur de KNMI-stations Westdorpe en Woensdrecht boven de 10°C uit met de maximum-temperatuur, met respectievelijk 10,9°C en 10,2°C. In de avond van 25 januari 2024 kwamen de meeste KNMI-stations in de provincies Zeeland, Brabant, Limburg en Utrecht ook boven de 10°C uit met als hoogste temperaturen 11,2°C en 10,7°C op respectievelijk de KNMI-stations Westdorpe en Woensdrecht.
In 2024 op 25 januari het achtste etmaal van januari met op een KNMI-station een maximum-temperatuur van 10°C en hoger.
Op 25 januari werd in het verleden de hoogste temperatuur voor de derde decade van januari gemeten met 16,2°C op het KNMI-station Maastricht in 1918 en op 23 januari 1937! Dit record is in 2016 op 25 januari gesneuveld, het nieuwe landelijke datumrecord voor 25 januari en decaderecord staat nu op 16,3°C voor het KNMI-station Eindhoven. Voor Eindhoven was het in januari voor 2016 alleen in 1993 nog warmer met 15,2°C. Het KNMI-station Maastricht evenaarde zijn eigen record op 25 januari 2016 met 16,2°C.
Het KNMI-station De Bilt bereikte in 2016 op 25 januari met 14,6°C een nieuw datumrecord en de op één na hoogste januari-temperatuur sinds 1901. De hoogste januari-temperatuur voor De Bilt was tot 2023 15,1°C en dat werd gemeten in 1993. Maar op 1 januari 2023 bereikte het KNMI-station met 15,6°C de hoogste januari-temperatuur sinds 1901.
We moeten al weer terug naar 1947 voor een hogere temperatuur in januari en wel naar 16 januari 1947 toen het 17,2°C werd op het KNMI-station Maastricht. Dat is ook nog steeds de hoogste januari-temperatuur voor Nederland. Maar door de homogenisatie van data door het KNMI is dit maximum sinds 2016 herleid tot 16,5°C.
Het datumrecord voor 25 januari voor Borculo werd in 2016 op 25 januari met 13,9°C scherper gesteld. Op 25 januari 2016 niet alleen een datumrecord maar ook een nieuw decaderecord! Het oude datumrecord stond op 12,2°C van 25 januari 1999 en het oude decaderecord stond op 13,2°C van 30 januari 2013.
In 2019 en 2017 kwamen de ijsbanen nog in het nieuws. In de middag van 25 januari 2019 kwam het tot ijzelvorming in het noorden/noordoosten en oosten van het land met als gevolg gladheid en veel ongelukken. Met de sneeuw rond deze tijd in 2019 en de dooi-aanval was het een tegenvaller voor veel ijsbanen. In Borculo lukte het om de poort te openen van de ijsbaan voor de schaatsliefhebbers op de ochtend van 23 januari 2019 om 10 uur. Het zou maar van korte duur worden want in de ochtend van 25 januari kon men nog even op de schaats alvorens het slot er weer op ging. In 2017 in Borculo op 25 januari ging de Borculose ijsbaan voor de vierde dag op rij open.
Onderstaande foto maakte Frans Sijmons in 2017 in de ochtend van 25 januari.
In 2023 in de nacht naar 25 januari de laagste temperatuur van -1,4°C op het KNMI-station Hupsel en -1,3°C op de KNMI-stations Deelen en Twente. Aan de grond de laagste temperaturen van -1,3°C op het KNMI-station Eelde en -1,2°C op de KNMI-stations Deelen, Hupsel en Twente. De laagste temperaturen voor 25 januari 2023 werden bereikt in de avond met -2,2°C en -2,0°C op respectievelijk de KNMI-stations Deelen en Twente.
De hoogste maximum-temperaturen op 25 januari 2023 van 5,5°C en 5,4°C op respectievelijk de KNMI-stations Vlieland en Den Helder. De laagste maximum-temperaturen van -0,4°C op het KNMI-station Deelen en -0,1°C op de KNMI-stations Nieuw Beerta, Twente en Woensdrecht en deze laagste maximum-temperaturen werden bereikt in de nachtelijke uren. De -0,4°C op het KNMI-station Deelen werd de laagste maximum-temperatuur van januari 2023.
De hoogste temperaturen op 25 januari 2023 voor de meeste KNMI-stations verder landinwaarts werden bereikt in de nachtelijke uren, overdag gingen de temperaturen langzaam in dalende lijn tot de laagste temperatuur begin van de avond. De KNMI-stations Deelen, Hupsel en Twente hadden begin van de middag nog wel een lichte stijging van de temperatuur tot het maximum van -1,2°C.
De meeste neerslag vanaf middernacht tot in de avond 19 uur van 25 januari 2023 viel op de KNMI-stations Arcen en Terschelling met respectievelijk 0,7- en 0,3 millimeter en dat viel overdag. In de nachtelijke uren viel geen neerslag op de KNMI-stations.
Voor de zon was voor de tweede dag op rij in het hele land geen ruimte. De wind bereikte windkracht 5 vrij krachtig in het Waddengebied en op het IJsselmeer, de hoogste windstoot daarbij van 45 kilometer per uur op het KNMI-station Vlieland.
In Borculo op 25 januari 2023 voor de tweede dag op rij de hoogste temperatuur in de nachtelijke uren en dat was voor 25 januari 1,0°C en overdag -0,4°C. De laagste temperatuur werd in Borculo begin van de avond bereikt met -1,5°C, in de nachtelijke uren was de laagste temperatuur eind van de nacht -0,4°C.
Onderstaande foto maakte Peter de Vries in de omgeving Wilhelminaoord na een vorstige nacht op 25 januari 2021 een dun ijsvloertje. In 2022 op 25 januari kwam het ook nog wel lokaal tot een dun ijsvloertje, dat lukte in 2023 in het etmaal van 25 januari heel lokaal nog net in de oostelijke delen van het land. In 2024 en ook nu in 2025 op 25 januari van ijsvorming geen sprake.
– In 2022 in de nacht naar 25 januari in de zuidelijke provincies lichte vorst en in Brabant aan de grond matige vorst tot onder de -5°C. In de nacht naar 25 januari 2022 de laagste temperaturen van -4,3°C en -3,4°C op respectievelijk de KNMI-stations Woensdrecht en Gilze-Rijen. Aan de grond de laagste temperaturen op de KNMI-stations Woensdrecht en Gilze-Rijen met respectievelijk -5,8°C en -5,7°C.
– In 2021 in de nacht naar 25 januari m.u.v. de provincies Brabant en Zeeland lichte- tot lokaal matige vorst. De laagste temperatuur op het KNMI-station Eelde met -6,7
°C en aan de grond met -9,6°C bijna strenge vorst. In de zuidelijke helft en deels het midden van het land tot in de zuidelijke delen van de Achterhoek regen/buiige neerslag met ook (natte) sneeuw. In de ochtend van 25 januari 2021 lag op de Vaalserberg 15-20 centimeter sneeuw. De KNMI-stations Hupsel en Twente hadden minima van respectievelijk -3,1°C en -3,8°C en aan de grond -4,2°C- en -6,3°C.
Op 25 januari 2021 een grote amplitude op het KNMI-station Wijk aan Zee van -5,4°C naar +6,4°C en daarmee een sprong van 11,8°C. Het KNMI-station Eelde had ook een sprong van 11,8°C van -6,7°C naar 5,1°C.
– Op Schiphol lag rond 25 januari 2011 nog een berg sneeuw, maar geen gewone sneeuw meer. Je zult het geloven of niet maar Schiphol moest een berg sneeuw van 70.000 kubieke meter afvoeren naar een afvalverwerkingsbedrijf. Het sneeuw was verontreinigd met o.a. de-ice middelen en diverse strooimiddelen en daarom mag het smeltwater liever niet allemaal geloosd worden op het oppervlaktewater. Ook in 2013 zat Schiphol met hetzelfde probleem.
Onderstaande foto maakte Frans Sijmons in zijn tuin, de vogels hebben daar geen klagen.
DAG VAN SINT PAUL 25 JANUARI
Er is een weerspreuk in de volksweerkunde die zegt: “Met Sint Paul stijgt de winter te paard of het breekt zijn nek met een reuzen vaart”! De naamdag van Sint Paul is op 25 januari.
De winter van 2020 brak op 25 januari niet zijn nek met een reuzen vaart omdat de winter van 2020 nog niet eens serieus van de grond was gekomen! In 2021 op 25 januari wel op uitgebreide schaal vorst maar nog niet de start van een winterperiode. De serieuze winterperiode in 2021 zou pas op 7 februari van start gaan. Vanaf 7 februari t/m 13 februari 2021 zeven ijsdagen op rij en in Borculo op 12- t/m 14 februari drie nachten op rij strenge vorst met de koudste nacht naar 13 februari met -11,8°C. Ook viel in die periode sneeuw tot een sneeuwdek van 26 centimeter in Borculo.
In de winter van 2022 en 2023 was rond deze tijd totaal geen sprake van echt winterweer. In de winter van 2022 was het kortstondig wat winters rond Kerst. In de winter van 2023 wel een winterperiode midden december met op 14 december een schaatsmarathon in Burgum. In 2024 op 25 januari al weer een aantal dagen met geen winterweer, van 15- t/m 21 januari wel een winterse periode met vorstige nachten waarbij in Borculo de ijsbaan open was van 18- t/m 21 januari.
Dat was wel anders in 1990 op 25 januari. Toen kwam het KNMI-station De Bilt tot een maximum van 13,3°C en dat was ook het datumrecord voor 25 januari voor De Bilt tot 2016. Want op 25 januari 2016 kwam het KNMI-station De Bilt tot 14,6°C en dat is het nieuwe datumrecord voor 25 januari en tevens het nieuwe record voor de derde decade van januari voor het KNMI-station De Bilt. Op het KNMI-station De Bilt is in het verleden twee keer nog warmer geweest in januari en wel op 13 januari 1993 met 15,1°C en op 1 januari 2023 met 15,6°C.
Op die 25e januari 1990 ging de wind wel met een reuzen vaart! Het kwam toen tot een zware storm! Op 25 januari 1990 had Nederland de laatste zeer zware storm met een uurgemiddelde van windkracht elf en dat is een uur lang gemiddeld 115 kilometer per uur! Het was een storm die pas later op de dag over Nederland trok. In de namiddag en eerste uren van de avond was de storm op haar hoogtepunt. Het onstuimige weer werd 18 mensen fataal. Veel bomen en vooral delen van daken moesten het ontgelden. De maximale windstoot bedroeg die dag 86 knopen ofwel 159 kilometer per uur op de pier bij IJmuiden. Op Schiphol een windstoot van 161 kilometer per uur met een maximale uurgemiddelde van 108 kilometer per uur. Bij onze zuiderburen werd een windstoot van 169 kilometer per uur gemeten aan de westkust. In Ukkel kwam tot negen maal toe de wind over de 109 kilometer per uur. Ook de Britse Eilanden kregen het toen zwaar te verduren.
Onderstaande komt uit de krant van daags na de zware storm van 25 januari 1990.
De volksweerkunde kent diverse weerspreuken m.b.t. de mol. Zoals: “Zijn er in januari veel mollen, dan laat de winter niet met zich sollen”. Of, “stoot de mol in januaar, kijk dan van kou in mei niet raar”. Of, “zijn de mollen aan het hopen, de winter is verlopen”.
We zullen zien of de winter nog een verrassing in petto heeft, mogelijk is 25 januari de dag van Sint Paul wel een belangrijke dag!
Onderstaande foto laat veel molshopen zien, ook in de regio Borculo.
De datum 25 januari is de naamdag van de heilige Sint Paul, zoals reeds genoemd de volksweerkunde koppelde daar de volgende spreuk aan:
“Met Sint Paul stijgt de winter te paard of hij breekt zijn nek met een reuzen vaart”!
Voor de winter van 2007 was het wel een bijzonder scenario, de winter van 2007 steeg inderdaad in sneltempo te paard, maar vanaf 26 januari brak die wel zijn nek met een reuze vaart! Maar die winter van 2007 had wel iets bijzonders gepresteerd, het werd uiteindelijk de warmste januari voor Borculo en ook landelijk sinds 1901. Dan te bedenken dat in de avond van 25 januari 2007 om 18 uur de eerste schaatsmarathon op natuurijs van die winter werd verreden in Haaksbergen. Een record zachte maand januari en toch op de schaats, dat is wel heel bijzonder!
TEMPERATUREN IN DE DUBBELE CIJFERS
Borculo heeft deze maand t/m zaterdag 25 januari twee etmalen met een maximum-temperatuur in de dubbele cijfers, over dezelfde periode in januari 2024 vijf etmalen, in januari 2023 elf etmalen, in januari 2022 en januari 2021 drie etmalen en in januari 2020 over dezelfde periode zes etmalen. In januari 2019 t/m 25 januari was het nog wachten op het eerste etmaal in de dubbele cijfers, de laatste dag met een maximum-temperatuur in de dubbele cijfers daarvoor was 31 december. Uiteindelijk zou het in januari 2019 ook niet lukken, de hoogste temperatuur in Borculo in januari 2019 was 9,4°C. In januari 2018 lukte dat nog wel eind januari met drie etmalen boven de 10°C. In 2017 in januari ook geen maximum-temperatuur in de dubbele cijfers, de hoogste temperatuur was 8,9°C en in januari 2018 was de hoogste temperatuur in januari 13,6°C. In januari 2017 met 8,9°C het laagste maximum voor januari sinds 2010 toen januari niet hoger kwam dan 5,3°C. In januari 2016 in Borculo op 25 januari de eerste dag sinds 31 december met een maximum-temperatuur in de dubbele cijfers. Daarmee een periode van 24 etmalen met een maximum-temperatuur onder de 10°C en dat was sinds januari/februari 2015 in Borculo niet meer voorgekomen. Daar deed 2017 nog een schep boven op, want in 2017 kwam de temperatuur in Borculo pas op 2 februari voor het eerst in de dubbele cijfers. Daarmee in totaal een periode van 37 etmalen op rij met een maximum-temperatuur onder de 10°C. In 2019 een nog langere periode vanaf 1 januari t/m 8 februari 39 etmalen op rij onder de 10°C en dat is de langste periode sinds de winter van 2010-2011 die tot 54 etmalen kwam. In 2017 van 24 november tot eind december o.a. in Borculo ook een periode van 36 etmalen met geen enkele dag van 10°C of hoger. In 2018 op 24 januari het eerste maximum van het jaar in de dubbele cijfers en dat was weer voor het eerst sinds 31 december.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
In 2017 in de nacht naar 25 januari de laagste temperatuur van -7,2°C op de KNMI-stations Hupsel en Twente, aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Hupsel met -9,7°C en op het KNMI-station Twente iets hoger met -9,6°C. In Borculo daalde de temperatuur tot -4,5°C in de weerhut en aan de grond tot -5,3°C. De temperaturen in het uiterste oosten van noord naar zuid bleef de hele dag onder het vriespunt. Ook de KNMI-stations Hupsel en Twente bleven onder het vriespunt met -0,4°C als maximum. Het laagste maximum op het KNMI-station Lelystad met -1,1°C. In Borculo een maximum-temperatuur van 0,2°C
Onderstaande foto maakte Peter de Vries rond 25 januari 2017, in het Spaanse Catalonië kwam de natuur ook tot bloei.
In 2017 rond deze tijd al geruime tijd hogedrukgebieden en daarmee werd de neerslagkans ook flink onderdrukt en dat merkten ze ook in Duitsland. Daar was het waterpeil van o.a. de Rijn en de Donau extreem laag en naderde zelfs het record. Op de ochtend van 25 januari 2017 was het record nog 35 centimeter verwijderd, dat record werd bereikt op 30 september 2003. Bijzonder is dat in 2017 dit werd bereikt in de winter, meestal is dat in de herfst.
Onrustig was het in de wateren tussen Spanje en Marokko op 25 januari 2016, daar kwam het tot een zeebeving met een kracht van 6.1 op de schaal van Richter. De zeebeving vond plaats rond 5.22 uur in de nacht en op 164 kilometer ten zuidoosten van Gibraltar.
In de nacht naar 25 januari 2015 de laagste temperatuur van -5,9°C op het KNMI-station Deelen. Aan de grond had het KNMI-station Deelen met -7,8°C ook de laagste temperatuur. In Borculo daalde de temperatuur tot -1,3°C in de weerhut en aan de grond -2,6°C. Onderstaande foto is van het weekend van 24- en 25 januari 2015 in Lichtenvoorde met een sneeuwdek van acht centimeter.
December 2013 werd wereldwijd +0,2°C warmer dan het gemiddelde over de jaren 1981-2010. December 2013 neemt daarmee een vierde plaats in sinds 1979. Het jaar 2013 verliep wereldwijd +0,19°C warmer dan normaal en daarmee een zesde plaats.
Op 25 januari 2013 was in Borculo de ijsbaan open en er lag in Borculo een sneeuwdek van zes centimeter. Van de KNMI-stations had Westdorpe de laagste temperatuur met -14,9°C. Op het Veluwemeer werd die dag het NK marathon-schaatsen op natuurijs gehouden.
In 2013 werden in totaal 62 nieuwe windmolens geïnstalleerd in de windparken op de Noordzee behorende bij België en dat was goed voor een totaal van 153 windturbines op zee. De capaciteit van de stroomproductie steeg daarmee van 245,7 megawatt (MW) tot 625,2 MW, oftewel een stijging van 64,7%.
Op onderstaande foto windmolens in de Noordzee.
In de winter van 2010 was het ook onvoorstelbaar koud in o.a. Polen en Roemenië. Alleen al in de nacht naar 25 januari 2010 vroren al elf mensen dood in Polen en ook elf mensen in Roemenië. Over het hele weekend van 23-24 januari 2010 eiste de winter in Polen 16 slachtoffers en in Roemenië in vijf dagen tijd al 22 slachtoffers. Zo daalde de temperatuur in het Poolse Przemysl in het zuidoosten van het land tot -32°C en -31°C in het Poolse Suwalki in het noordoosten. In Roemenië daalde de temperatuur in het binnenland tot -34°C.
De 25e januari kende ook nog een temperatuur-record ver in de plus, in 1918 werd de hoogste temperatuur sinds 1901 voor de derde decade van januari tot 2016 gemeten en dat was 16,2°C op het KNMI-station Maastricht. Dit record moest wel gedeeld worden met 23 januari 1938 toen het ook 16,2°C werd op het KNMI-station Maastricht. Door de homogenisatie van data door het KNMI is dit maximum sinds 2016 herleid tot 15,5°C. Het nieuwe decade-record is sinds 25 januari 2016 16,3°C van het KNMI-station Eindhoven.
Op 25 januari 1990 op het KNMI-station De Bilt een maximum-temperatuur van 13,3°C en dat was tot 2016 het record voor de derde januari-decade voor De Bilt. Dit record sneuvelde op 25 januari 2016 toen het 14,6°C. Het oude record werd bereikt op de dag van de zware januari-storm van 1990 met windkracht 11 aan de kust en op Schiphol een windstoot van 161 kilometer per uur. Het is één van de zwaarste windstoten ooit gemeten. De meteorologen in de verkeerstoren op Schiphol hadden nog niet eerder meegemaakt dat de toren zo stond te zwaaien. In Rotterdam werden mensen in hoge woontorens en kantoren zelfs zeeziek en het water klotste in de toilet-potten.
Op onderstaande windgraaf duidelijk de windstoot te zien van 88 knopen, omgerekend 161 kilometer per uur. De zwaarste windstoot die tijdens een storm is gemeten in Nederland staat op naam van het KNMI-station Hoek van Holland waar de meter op 6 november 1921 tot 162 kilometer per uur uitschoot. Ook in de provincies Utrecht, Gelderland en Flevoland werd windkracht 10 bereikt. Met deze storm kwamen 18 mensen om het leven.
In Belfast werd een windstoot gemeten van 190 kilometer per uur, één van de hoogste en mogelijk zelfs de hoogste windstoot ooit voor Europa.
Op 25 januari 1959 werd op het vliegveld van Sevilla in Spanje 24,2ºC gemeten.
Op 25 januari 1955 op het KNMI-station De Bilt een maximum-temperatuur van -1,2°C in de mist die de hele dag bleef hangen.
Op 25 januari 1942 op het KNMI-station De Bilt een minimum-temperatuur van -12,5°C en dat is het datumrecord voor De Bilt.
Op 25 januari 1930 werd het 13,1°C op het KNMI-station Maastricht. Na homogenisatie van data door het KNMI is dit maximum sinds 2016 herleid tot 12,4°C.
In 1906 op het inmiddels opgeheven KNMI-station Sittard een minimum-temperatuur van -7,6°C.
Op 25-26 januari 1850 viel op het toenmalige hoofdkantoor van het KNMI in Utrecht 26 millimeter neerslag.
SNEEUWPOPPEN ALS BESCHERMING TEGEN WATEROVERLAST
Op onderstaande foto massaal sneeuwpoppen maken, maar waarom? (bron foto: afp)
In 2013 richting 25 januari kwam er wel een heel bijzonder bericht in het nieuws vanuit Engeland. Daar werd eenieder opgeroepen om zoveel mogelijk sneeuwpoppen te maken, dit voor een betere bescherming tegen overstromingen. Het klinkt misschien vreemd, maar hier zat wel degelijk een kern van waarheid in en het bericht was ook afgegeven door het milieuagentschap.
In Engeland was heel veel sneeuw gevallen en vanaf 26 januari 2013 werd er dooi verwacht. Daarmee zou er veel water vrijkomen en er viel ook nog veel regen, met als gevolg overstromingen. Door nu massaal een leger van sneeuwpoppen te bouwen kon men het smelttempo van de sneeuw aanmerkelijk vertragen en kon het smeltwater beter worden afgevoerd.