WEATHER PERSON’S DAY EN DE MAAN EN HET WEER!
IN 2012 GINGEN VANAF 3 FEBRUARI DE POORTEN VAN DE IJSBAAN VOOR 10 DAGEN OPEN!
BIJZONDERHEDEN 3 FEBRUARI
Voor weer-info klik op onderstaande links:
KNMI WEERPLAZA WEERONLINE KMI-BELGIE WEER.NL WEERNIEUWS-VERWACHTING
Voor extremen etmaal KNMI-stations klik op één van onderstaande links:
temp/neerslag dag/nacht temp/neerslag/wind uren zon
Maandag 3 februari werd tot nu toe de laagste temperatuur gemeten van deze winter 2025! Dat werd al in gang gezet op de zondagavond 2 februari met -6,8°C op het KNMI-station Eelde en na middernacht daalde de temperatuur uiteindelijk tot -7,6°C. Voor de tweede nacht op rij kwam het aan de grond tot strenge vorst, nu in het etmaal van maandag 3 februari was dat op de KNMI-stations Twente en Volkel met respectievelijk -10,3°C en -10,1°C.
Borculo kwam tot de minimum-temperatuur van -5,3°C en aan de grond -6,5°C. Het KNMI-station Hupsel kwam tot -6,4°C op waarnemingshoogte en aan de grond -9,3°C. De vorst was voor het tweede etmaal op rij meer dan voldoende om de poort van de Winterswijkse ijsbaan weer te openen, voor de derde keer deze winter.
Borculo kwam maandag 3 februari voor de derde dag op rij tot een datumrecord voor het aantal uren zon, nu op maandag 3 februari met 8,8 uur zon. Het oude datumrecord voor het aantal uren zon stond op 8,3 uur van 3 februari 2014.
De zon heeft deze winter zeker nog geen hoofdrol gepeeld in Borculo, maar de eerste drie dagen van februari heeft hierin wel wat veranderd in positieve zon. Het aantal uren zon voor 2025 staat nu in Borculo op 99 uur, over dezelfde periode in de winter van 2024 105 uur, in de winter van 2023 94 uur, in de winter van 2022 88 uur zon en in de winter van 2021 74 uur. Maar het kan veel erger! Met ruim vijf minuten zon op 3 februari 2013 had de zon in 2013 in Borculo nog geen 25 uur geschenen. Tot en met 3 februari 2013 stond de teller van 2013 in Borculo op 24,8 uur zon en de winter stond op 62 uur. Sinds het begin van de reguliere zonurenmeting in 1995 in Borculo was het nog niet voorgekomen dat de eerste 25 uur zon van het jaar zo laat werd gehaald. De meest late datum hiervoor was nog 26 januari in 2010. In 2012 stond de teller op 75 uur zon op 3 februari en in 2009 in Borculo t/m 3 februari bijna 100 uur zon. Nu in 2025 passeerde Borculo maandag 3 februari de grens van 75 uur zon en daarmee staat 2025 op een zesde plaats in de lijst van meest zonnige jaren tot nu toe. Het meest vroege jaar met 75 uur zon is nog 2017 op 26 januari.
In 2024 op 3 februari hoge temperaturen en grote verschillen in zonneschijn. In het grootste deel van het land temperaturen tot ruim in de dubbele cijfers, alleen de KNMI-stations Lauwersoog, Maastricht, Vlissingen en Wijk aan Zee bleven onder de 10°C met de maximum-temperatuur. Het KNMI-station Lelystad bereikte als enige KNMI-station de 12,0°C. Grote verschillen in zonneschijn, van zonloos in het oosten- en het zuidoosten van het land tot ruim 6 uur zon in de kop van Noord-Holland.
In een groot deel van Nederland was het weerbeeld somber met van tijd tot tijd ook motregen, veel neerslag viel er overdag niet. De KNMI-stations Volkel en Eindhoven waren met respectievelijk 3,3- en 2,1 millimeter wel uitschieters. De neerslagsom liep in de avond nog op tot 6,8 millimeter op het KNMI-station Eindhoven en 4,9 millimeter op het KNMI-station Gilze-Rijen. Neerslag viel overdag alleen in de zuidoostelijke helft van het land, in de noordwestelijke helft bleef het droog tot geen meetbare neerslag.
In 2019 met 5,9 uur zon op 3 februari bereikte Borculo de top vijf van zonnigste 3 februari-data, de zonnigste blijft 3 februari 2014 met 8,3 uur zon.
In 2019 rond deze tijd was het nog wachten op de eerste temperatuur in de dubbele cijfers. De hoogste temperatuur in Borculo t/m 3 februari 2019 was nog 9,4°C en pas op 9 februari kwam de temperatuur in Borculo boven de 10°C. We moeten terug naar 2010 voor een lager maximum t/m 3 februari, in 2010 was dat 5,3°C in Borculo. In 2020 t/m 3 februari 10 etmalen boven de 10°C, in 2021 over dezelfde periode drie etmalen, in 2022 vijf etmalen, in 2023 12 etmalen, in 2024 9 etmalen en inmiddels in 2025 vier etmalen boven de 10°C.
Voor Borculo was 3 februari 2017 de tweede dag van 2017 dat de temperatuur boven de 10°C uitkwam en dat was toen het laagste aantal over deze periode sinds 2010. In 2010 pas op 24 februari voor het eerst boven de 10°C.
De verschillen kunnen soms groot zijn van jaar tot jaar. In 2004 werden op 3 februari al de eerste kieviten gesignaleerd langs de IJssel. Maar het kan ook heel anders zoals op 3 februari 1917, toen werd de laagste temperatuur voor de eerste decade van februari gemeten met -21°C op het inmiddels opgeheven KNMI-station Sittard. En wat dacht je van 3 februari 2002 met in het Zwarte Woud temperaturen tot bijna 22°C!
Onderstaande foto maakte Peter de Vries op 2 februari 2021, het ijs had al een behoorlijke dikte gekregen van een paar nachten met vorst. Daarna moest het ijs al weer vrij snel het onderspit delven.
– In 2023 in de nacht naar 3 februari de laagste minimum-temperaturen van 6,8°C en 6,9°C op respectievelijk de KNMI-stations Nieuw Beerta en Lauwersoog. De laagste temperatuur van het etmaal van 3 februari tot 19 uur in de avond kwam lager uit op het KNMI-station Stavoren met 6,0°C en dat werd bereikt in de avond. Overdag op 3 februari 2023 de hoogste maximum-temperaturen van 11,1°C en 11,0°C op respectievelijk de KNMI-stations Eindhoven en Cabauw.
De meeste neerslag vanaf middernacht tot in de avond 19 uur viel op de KNMI-stations Hupsel en Deelen met respectievelijk 0,9- en 0,5 millimeter en dat viel overdag. In de nachtelijke uren viel op de KNMI-stations Nieuw Beerta en Deelen respectievelijk 0,6- en 0,2 millimeter.
De meeste zon voor Zeeland tot ruim 3 uur, daarentegen zonloos in het oosten van Brabant, noorden van Limburg, de Veluwe, Flevoland en het zuidwesten van Friesland. De wind bereikte windkracht 7 hard in de kustgebieden met de hoogste windstoot van 70 kilometer per uur op het KNMI-station Vlieland.
Voor Borculo op 3 februari 2023 met 10,3°C voor het eerst sinds 14 januari daarvoor een maximum-temperatuur in de dubbele cijfers.
– In 2022 in de nacht naar 3 februari de laagste temperaturen van 1,8°C en 2,2°C op respectievelijk de KNMI-stations Twente en Eelde. Aan de grond de laagste temperaturen op de KNMI-stations Eelde en Twente met respectievelijk -0,8°C en -0,6°C.
– In 2020 op de avond van 3 februari vielen pittige buien net ten noorden van Twente, in Klausheide werd de wereld nog wit van de hagel. Ook in Borculo ging een bui nog gepaard met hagel. Veel onstuimiger was het in de nacht naar 3 februari 2020 in het zuiden van Duitsland met o.a. op de Feldberg in het Zwarte Woud en op de Zugspitze windstoten van 145 kilometer per uur en lokaal veel neerslag. In het etmaal van 3 februari 2020 viel lokaal o.a. in Krunkelbachhütte in het Zwarte Woud bijna 150 millimeter neerslag in de hogere delen tot 20-30 centimeter sneeuw. Ook in Nederland viel sneeuw en wel in Zuid-Limburg, daar werd de wereld in de ochtend van 3 februari 2020 wit met een paar centimeter sneeuw. Meer sneeuw viel in de Belgische Ardennen.
– In 2019 op 3 februari met -4,5°C op het KNMI-station Herwijnen de laagste temperatuur van februari 2019.
Onderstaande twee foto’s zijn ook van 3 februari 2012. Op de foto linksonder het Groningse Zuidhorn in de middag volop in de zon, foto is gemaakt door Gerard Kiewiet. De foto rechtsonder maakte Arie Verrips van het Leersummerveld in Utrecht, volop schaatsplezier.
In 2012 in de nacht naar 3 februari de koudste nacht van de winter van 2012 tot dan, de eer was aan het KNMI-station Maastricht met -14,9°C. Dat was daar net geen zeer strenge vorst, want daarvan mogen we spreken als de temperatuur onder de -15°C uitkomt. Aan de grond nog lagere temperaturen, zo daalde de temperatuur op het KNMI-station Twente tot -17,6°C. In Borculo daalde de temperatuur tot -12,4°C in de weerhut en aan de grond tot -14,5°C. Het was voor Borculo de koudste nacht naar 3 februari sinds 1981. Het oude record voor 3 februari was in Borculo -10,5°C in 1991. Verder was het ook de laagste temperatuur voor februari sinds 9 februari 1996 toen het in Borculo -15,7°C werd.
Nog veel kouder was het in Duitsland met in Deutschneudorf-Brüderwiese in het Ertzgebergte -26,4°C, dat was de laagste temperatuur in Duitsland.
Onderstaande foto is van 3 februari 2012. Op de foto het Groningse Zuidhorn in de sneeuw, daar kwam bijna 10 centimeter naar beneden, foto is gemaakt door Gerard Kiewiet. In Lelystad kwam het tot een sneeuwdek van 17 centimeter.
In 2012 op 3 februari de passage van een sneeuwstoring van noord naar zuid over Nederland. De meeste sneeuw viel in het noorden en westen van het land met in het algemeen op veel plaatsen 10- tot 13 centimeter sneeuw. In het oosten van het land bleef het bij wat lichte sneeuw, dat stelde weinig voor. Voor de schaatsliefhebbers was het natuurlijk een ramp als er een pak sneeuw van 10 centimeter of meer naar beneden komt. Diverse grote schaatstochten waren dan ook al afgelast voor de dagen daarop. Wat dat betreft was het voor het oosten voor de schaatsliefhebbers beter nieuws, de ijsaangroei werd niet veel gehinderd door de sneeuw. In Borculo ging op 3 februari 2012 de ijsbaan voor 10 dagen op rij open, echt ongekend!
In Borculo kwam de hoogste temperatuur op 3 februari 2012 niet verder dan -5,6°C en daarmee de koudste februari-dag sinds 9 februari 1996 toen overdag de temperatuur in Borculo niet hoger kwam dan -5,9°C. De ijsbaan was in 2012 in Borculo open vanaf 3 februari t/m 12 februari.
WEATHER PERSON’S DAY
Dinsdag 4 februari is het in Amerika de jaarlijkse “Weather Person’s Day”. Deze dag is in Amerika in het leven geroepen om hulde te brengen aan de weermannen en weervrouwen voor hun inspanningen om een goede weersverwachting te maken. Men moet de dagelijkse weersverwachting zeker niet als vanzelfsprekend beschouwen, het is maar dat U het weet! In Nederland zullen er ongetwijfeld zo hier en daar ook andere gedachten daarover zijn. Maar ondergetekende kan U er wel op wijzen dat als je dagelijks met het weer bezig bent, dan kom je er snel genoeg achter hoe ingewikkeld de atmosfeer in elkaar zit. Maar ja, dat maakt het nu ook spannend en zeker dikwijls ook verrassend. Weet U waarom juist op de 5e februari “Weather Person’s Day” wordt gevierd?
De datum 5 februari herinnert aan de geboortedag van John Jeffries, dat was de eerste weerwaarnemer in Amerika en werd geboren op 5 februari 1745 in Boston.
Hieronder een foto van John Jeffries.
John Jeffries studeerde geneeskunde in Londen en Aberdeen en promoveerde aan de Harvard Universiteit. Daarnaast maakte John Jeffries de nodige bekendheid als eerste vliegende Amerikaan. Samen met Jean-pierre Blanchard vloog hij als eerste Amerikaan over het Kanaal tussen Engeland en Frankrijk op 7 januari 1785 in een waterstofballon. Tijdens die vlucht waren de heren uitgerust met een thermometer, een hygrometer en een barometer en noteerden de veranderingen tijdens deze vlucht van genoemde grootheden als temperatuur, luchtvochtigheid en luchtdruk met de hoogte. Dit gebeurt tot op de dag van vandaag nog door de diverse weerinstituten d.m.v. het oplaten van weerballonnen die zijn uitgerust met radiosondes. John Jeffries leefde van 5 februari 1744 tot 16 september 1819.
Hieronder links ziet U een weerballon die ook op het KNMI in De Bilt dagelijks wordt opgelaten om d.m.v. de radiosondes de benodigde weergegevens te verkrijgen op diverse hoogtes. De foto onder rechts laat een radiosonde zien die onder aan de weerballon hangt.
De radiosonde bestaat ruim een halve eeuw, maar begin 20e eeuw waren er al wel vlieger- en ballonoplatingen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden internationaal radiosondes gebruikt om kennis op te doen over stromingen en processen in de hogere luchtlagen. Vroeger werd bij de radiosonde- en weerschependienst in De Bilt vier keer per dag een weerballon opgelaten. Om 06.00 uur en 18.00 uur was dat alleen voor windmetingen, later werd het viermaal per dag een radiosonde.
In 1947 begon het KNMI in De Bilt met radiosonde-oplatingen, indertijd tweemaal per dag. Vanaf 1957 zijn daar radiosondes met locatiebepaling bijgekomen en van 1985 tot 2002 zijn dagelijks vier weerballonnen opgelaten. Daarna is het aantal oplatingen teruggebracht naar twee per etmaal en vanaf januari 2013 naar eenmaal per etmaal. Dat het aantal oplatingen van weerballonnen is teruggebracht tot één per etmaal heeft deels te maken met kostenbesparing! Maar de 12 uur radiosonde-oplating is ook niet meer nodig omdat in heel veel vliegtuigen apparatuur zit die constant weergegevens doorzenden. Boven het Europese luchtruim heeft men zodoende 300.000 waarnemingen per kwartier waarvan er 60.000 betrouwbaar zijn. Alleen vochtigheid kan niet goed worden gemeten. Een ballon oplating is daarmee een soort ijking geworden en kan, op verzoek van de meteorologen, nog steeds plaats vinden. Daarnaast kunnen satellieten ook steeds meer meten. Vanaf 1992 wordt ook nog één keer per week een ozonsensor meegestuurd voor het meten van ozon.
Overigens is het hele proces ook geautomatiseerd, op sommige stations zelfs het oplaten van de weerballon. In vroegere jaren werkten daar drie man twee uur aan om een weerballon op te laten met alle bijkomende werkzaamheden.
In Duitsland bereikte in 1966 een weerballon een hoogte van 51.388 meter, dit is daarna nooit meer gelukt.
DE MAAN EN HET WEER
Op onderstaande foto de maan, ook die heeft invloed op het weer op aarde!
Zoals bekend is de maan mede verantwoordelijk voor de getijden eb en vloed. Nu heeft men ontdekt dat de aantrekkingskracht van de maan ook invloed heeft op de hoeveelheid neerslag die er valt op aarde en wel een mindering in de hoeveelheid neerslag. Tot die conclusie komen wetenschappers van de University of Washington op basis van gegevens van NASA en de Japanse Tropical Rainfall Measuring Mission-satelliet. Al in 1847 werden er aanwijzingen gevonden dat de stand van de maan van invloed is op de barometerstand. Nu schijnt dat de barometerstand hoger is als de maan hoog aan de hemel staat of juist ver onder de horizon. Wanneer de maan hoog aan de hemel staat, bolt de aardatmosfeer een beetje de kant op van de maan. Hierdoor neemt de luchtdruk van de atmosfeer aan die zijde van de aarde een beetje toe. Door de hogere luchtdruk stijgt de temperatuur en warme lucht neemt meer vocht op dan koudere lucht, daardoor duurt het wat langer voordat het begint te regenen. Men moet hierbij geen spectaculaire resultaten uit verwachten, het schijnt om rond 1% minder neerslag te gaan.
De aantrekkingskracht is een bijzonder natuurverschijnsel. De aantrekkingskracht van de maan en in mindere mate ook die van de zon zijn verantwoordelijk voor eb en vloed en op onderstaande foto ziet U het hoogteverschil tussen eb en vloed op het eiland Guernsey.
Het is bekend dat de zwaartekracht op aarde niet overal gelijk is en daarmee bedoelen we dat de kracht waarmee de aarde aan een voorwerp trekt niet overal gelijk is. Dit lijkt misschien voor velen een onbekend begrip, maar zonder de zwaartekracht zou een voorwerp op aarde niet naar beneden vallen. Zo is de zwaartekracht op de maan vele malen lager dan op aarde. De zwaartekracht is een zeer belangrijk natuurkundig verschijnsel, zonder de zwaartekracht zouden satellieten niet in een baan om de aarde blijven. Zonder de zwaartekracht blijft de aarde ook niet in een baan om de zon.
De NASA doet ook onderzoek om te bepalen hoeveel de maan vervormd raakt door de zwaartekracht van de aarde. Door de gravitatie-krachten tussen de aarde en de maan, raken beide hemellichamen een beetje vervormd. Dit effect is vooral bij de aarde zichtbaar en wel in de vorm van de getijden van eb en vloed. Dat komt doordat water gemakkelijk kneedbaar is. Over het omgekeerde effect, van de aarde op de maan, is veel minder bekend, doordat het veel minder zichtbaar is. Op de maan zijn geen vluchtige stoffen aanwezig om te zichtbaar te maken. Wel heeft men gegevens gecombineerd van de maansondes LRO en GRAIL om de getijden op de maan te bepalen. Deze blijken zo’n 51 centimeter te bedragen. Dat lijkt niet veel, maar bedenk wel dat het geen water is wat meebeweegt met de aarde, maar solide rotsmassa’s!
DE ELFSTEDENWINTER VAN 1954
Tussen de indrukwekkende winters van 1947 en 1956 (Siberische februari) heeft de winter van 1954 nooit de aandacht gekregen die deze “Elfstedenwinter” verdiende. Over de bevroren grote rivieren, Rijn, Lek en Waal, was toen autoverkeer mogelijk en op de 3e februari werd dus een Elfstedentocht verreden.
Op 3 februari 1954 werd de 9e Elfstedentocht gehouden. Op 2 februari 1954 was het bitter koud met strenge vorst en harde wind, daags daarna volbracht 82% van de gestarte deelnemers de Elfstedentocht bij matige vorst en op prachtig ijs. Door de voorgeschiedenis waren veel deelnemers de dag zelf niet op komen dagen. Op 3 februari 1954 de Elfstedentocht met gunstig winterweer en als winnaar Jeen van de Berg. Het weer was rustig, niet koud, al met al goed winterweer met diepzwart ijs op het traject van de Elfstedentocht. Maar heel wat Friezen en niet-Friezen hadden zich op 3 februari machteloos staan verbijten en hartgrondig het KNMI verwenst. Hadden de meteorologen niet bar en boos winterweer voorspeld en hadden de organisatoren van de Elfstedentocht daarom niet iedereen dringend gewaarschuwd voor de ijzige gesel van de oostenwind? De onder die hoge druk teruggedeinsde schaatsliefhebbers kregen jammerlijk ongelijk. Bij het fraaiste weer dat men zich denken kon werd de negende race langs de Friese steden ook voor de wedstrijdrijders een pleziertocht.
Onderstaande foto is van de winter van 1954, de foto zegt genoeg!
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
In 2018 in de nacht naar 3 februari de laagste temperatuur van -1,9°C op het KNMI-station Wijk aan Zee en aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Volkel met -3,9°C. De KNMI-stations Hupsel en Twente hadden ook grondvorst met respectievelijk -1°C en -1,3°C. In Borculo daalde de temperatuur tot 0,4°C op waarnemingshoogte en tot -1,1°C aan de grond. In het noorden en noordoosten viel overdag nog geruime tijd (natte) sneeuw. Met de winterse neerslag in het noordoosten ook grote temperatuurverschillen, zo was het eind van de ochtend bijna 6°C op het KNMI-station Wijk aan Zee en stond het KNMI-station Eelde op 0,0°C!
In 2019 in de nacht naar 3 februari de laagste temperatuur van -2,3°C op de KNMI-stations Eelde en Herwijnen tot 7 uur en na 7 uur -4,5°C op het KNMI-station Herwijnen. Aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Eelde met -6,3°C. De oostelijke KNMI-stations Hupsel en Twente hadden minima van respectievelijk -1,8°C en -2,1°C en aan de grond -3,8°C en -4,6°C. In Borculo daalde de temperatuur tot -1,7°C en aan de grond tot -3,3°C.
Onderstaande foto maakte Ans Prinsen in Meddo bij Winterswijk op de ochtend van 3 februari 2019.
Onderstaande foto maakte Ans Prinsen uit Meddo bij Winterswijk in de ochtend van 3 februari 2016, twee vossen rennen door het weiland langs haar raam.
In de nacht naar 3 februari 2015 de laagste temperatuur van -4,4°C op het KNMI-station Eelde. Aan de grond de laagste temperatuur ook op het KNMI-station Eelde met -6,5°C. In Borculo daalde de temperatuur tot 0,1°C in de weerhut en aan de grond -0,4°C.
Onderstaande foto maakte Gerard Kiewiet uit Zuidhorn in de ochtend van 3 februari 2015, daar was het geruime tijd strakblauw en daar kon men in het oosten en zuiden van het land jaloers op zijn.
Op 3 februari 2012 viel er zware sneeuwval en wel 80 centimeter in minder dan 12 uur tijd en dat bij –12°C en zwaar onweer in Sarajevo!
In 1991 op 3 februari op het KNMI-station Gilze-Rijen -11,7°C als minimum-temperatuur, op het KNMI-station Arcen -11,5°C en op het KNMI-station Eindhoven -11°C.
In 1986 op 3 februari de eerste ijsdag in het noorden van Nederland.
Op 3 februari 1970 de hoogste temperatuur van februari 1970 met 11°C op het inmiddels opgeheven KNMI-station Buchten.
Op 3 februari 1963 op het KNMI-station Eelde een maximum-temperatuur van -4,3°C en de nacht daarvoor op het KNMI-station Gilze-Rijen -12°C.
In de nacht naar 3 februari 1954 daalde de temperatuur op het KNMI-station De Bilt tot -12,9°C en op het KNMI-station Leeuwarden tot -10,7°C. Overdag op 3 februari 1954 werd de negende Elfstedentocht verreden.
Op 3 februari 1942 op het opgeheven KNMI-station Winterswijk -18°C en op 3 februari 1917 op het opgeheven KNMI-station Sittard -17°C.
Op 3 februari 1912 noteerde het KNMI-station De Bilt een laagste temperatuur van -20°C. Dan te bedenken dat 14 dagen later op hetzelfde KNMI-station De Bilt op 17 februari 1912 een hoogste temperatuur van 14°C werd gemeten, een verschil van 34°C. Door de homogenisatie van data door het KNMI zijn bovengenoemde temperaturen sinds 2016 herleid tot: het minimum van -20°C tot -19,9°C , het maximum van 14°C tot 13,7°C. Daarmee een verschil van 33,6°C!
Op 3 februari 1853 viel vanaf de avond op het meetveld van het toenmalige hoofdkantoor van het KNMI in Utrecht vijf centimeter sneeuw.
In 1737 op 3 februari op enkele plaatsen een grote stadsbrand door blikseminslagen waarbij diverse kerken werden getroffen, o.a. in Enschede.
Onderstaande foto maakte Ans Prinsen uit Meddo bij Winterswijk op de vroege ochtend van 3 februari 2013, voor 8 uur kleurde de hemel helemaal rood. Ook in Borculo op de vroege ochtend van 3 februari 2013 een mooi ochtendrood. De volksweerkunde koppelt daar de volgende spreuk aan: “Ochtendrood water in de sloot”!
DE BOTNISCHE GOLF
Op de Oostzee gaat de groei van de ijsvloer nog gestaag door. De Oostzee is in feite een binnenmeer en normaal gesproken vriest het zeker aan de randen vrij snel dicht, dit komt mede door het lage zoutgehalte. In de noordelijke delen van de Oostzee, de Botnische Golf en de Finse Golf, kan men in de meeste winters zonder ijsbrekers niet varen. In de Botnische Golf en de Finse Golf kan de ijsvloer wel meer als een meter dik worden. In de zuidelijke delen van de Oostzee komt het alleen in zeer strenge winters tot een noemenswaardige ijsvloer. Eind januari kan de ijsvloer in de Botnische Golf en de Finse Golf al een dikte bereiken van wel 45 centimeter. Voor de Duitse kust kan het dan ook al tot ijsvorming komen en op de wateren grenzend aan het noordoosten van Duitsland. Zo kan eind januari in het zuidelijk deel van de Greifswalder Bodden de ijsvloer al aangroeien tot rond 25 centimeter.
Hieronder een satellietfoto van de Botnische Golf op 26 februari 2005 met een behoorlijke ijsvloer, de foto is gemaakt door de Terra/Modis-satelliet.
Meestal moeten begin februari in Finland en Zweden de ijsbrekers uitrukken om de vaarwateren voor de scheepvaart in de noordelijke Oostzee open te houden. Ook het Kattegat, het water tussen het noordoosten van Denemarken en het zuidwesten van Zweden kan dan dicht vriezen. Het meeste ijs in een normale winter komt op de Oostzee voor meestal tussen 20 februari en 15 maart.
De laatste keer dat de hele Oostzee was dichtgevroren was in de strenge winter van 1947, daarvoor was de Oostzee dichtgevroren in de winters van 1939-1940 en 1941-1942. In de winter van 1946-1947 lag er ook in de wateren grenzend aan het noordoosten van Duitsland een ijsvloer van wel 60 centimeter dik. In de koude winter van 1995-1996 was de Oostzee deels dichtgevroren.
In de winter van 2011-2012 kwam het met de ijsaangroei in de Botnische Golf vrij laat en moeizaam op gang. Zo lag er begin januari 2012 nog maar amper een ijsvloer in de Botnische Golf, nagenoeg alleen nog maar water. Alleen in de noordelijke delen van de Botnische Golf en vlak langs de kust bij Vaasa en Oulu was er wat ijsvorming. In maart 2011 kwamen Zweedse meteorologen tot de ontdekking dat de ijsvloer op de Oostzee zeker sinds de strenge winter van 1986-1987 niet meer zo imposant meer was geweest. In de winter van 1986-1987 lag er rond 250.000 vierkante meter aan ijs, waarbij het ijs tot ver in de Botnische golf tussen Finland en Zweden diktes van een halve meter hadden bereikt.
Ook in 2014 kwam de ijsgang heel laat op gang in Scandinavië. De Finse Golf was half januari nog helemaal ijsvrij en ook de Botnische Golf was bijna ijsvrij. Alleen ter hoogte van de havens van Luleå (Zweden) en Kemi en Oulu (Finland) was 15-30 centimeter vast ijs aanwezig.
Ten zuiden van de Botnische Golf ligt de Oostzee en deze is sinds 1720 ongeveer 20 keer geheel dichtgevroren. De laatste keer dat dat gebeurde was begin 1987. Ook in de winter van 2010-2011 was een groot deel van de Oostzee dichtgevroren.