DE WARMSTE TWEEDE DECADE VAN FEBRUARI IN 2024!
DE TERUGKEER VAN DE OVERWINTERENDE VOGELS!
BIJZONDERHEDEN 20 FEBRUARI
Voor weer-info klik op onderstaande links:
KNMI WEERPLAZA WEERONLINE KMI-BELGIE WEER.NL WEERNIEUWS-VERWACHTING
Voor extremen etmaal KNMI-stations klik op één van onderstaande links:
temp/neerslag dag/nacht temp/neerslag/wind uren zon
Donderdag 20 februari werd de tweede decade van februari 2025 afgesloten met een etmaalgemiddelde in Borculo van 1,2°C. De tweede decade van februari 2024 werd in Borculo afgesloten met een etmaalgemiddelde van 9°C en daarmee de warmste tweede decade van februari sinds 1981. De koudste tweede decade van februari had Borculo in 1985 met -5,2°C en de warmste voor 2024 was in 1998 met 8,1°C.
In 2024 werd de tweede decade van februari afgesloten met de laagste temperaturen in het noorden van Drenthe, op de Veluwe en het noordoosten van Brabant, daar werden ook de laagste temperaturen op klomphoogte gemeten. De hoogste temperaturen tot ruim 12°C werden bereikt in Brabant. De temperaturen op 20 februari 2024 liepen uiteen van 2,4°C als laagste minimum-temperatuur op het KNMI-station Eelde en aan de grond daar 1,1°C tot 12,3°C als hoogste maximum-temperatuur op het KNMI-station Eindhoven. Verder scheen de zon op het KNMI-station Volkel nog 3,6 uur tegen een zonloos Friesland. Aan neerslag viel er slechts 0,7 millimeter als hoogste aftapping op het KNMI-station Hupsel. De wind bereikte windkracht zes een krachtige wind in de kustgebieden en op het IJsselmeer met de hoogste windstoot van 62 kilometer per uur op het KNMI-station Vlieland.
De natste tweede decade van februari had Borculo lange tijd in 1997 met 53 millimeter, dat is de tweede decade van februari 2022 geworden met 74 millimeter. De droogste in 1985, 2003 en 2008 met geen druppel neerslag. Totaal regende het in de tweede februari-decade van 2022 in Borculo 48 uur, nooit eerder zoveel regenuren in Borculo in de tweede februari-decade. Het oude record was 31 uur in de tweede decade van februari 2020. Nu in de tweede decade van februari 2025 regende het in Borculo 5,5 uur.
In 2021 op 20 februari in Borculo met 16,1°C een nieuw datumrecord, het oude datumrecord was 14,5°C van 20 februari 1990. Op het KNMI-station De Bilt in 2021 van 20- t/m 25 februari zes dagen op rij warmer dan 15°C, nog nooit zo vroeg in het jaar zo warm.
De laatste koude nacht voor 20 februari hadden we in 2018. In de nacht naar 20 februari 2018 de laagste temperatuur tot 7 uur van -6,4°C op het KNMI-station Twente en na 7 uur nog gedaald tot -6,7°C. Aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Twente met -10,3°C. Het KNMI-station Hupsel in de Achterhoek had als minimum-temperatuur -5,5°C en aan de grond -7,9°C. In Borculo daalde de temperatuur tot -4,6°C op waarnemingshoogte en aan de grond tot -5,9°C. Daarvoor moeten we in Borculo naar 2013 met vorst in de nacht naar 20 februari.
Op onderstaande foto de skyline van Rotterdam. In Zuid-Holland was ook nog wat ruimte voor de zon. Foto is gemaakt door Ed Aldus uit Barendrecht.
In 2023 op 20 februari een vrij rustige dag, in het oosten was het veelal bewolkt en zonloos maar wel een droge dag voor veel plaatsen. In 2022 op 20 februari totaal het tegenovergestelde!
In 2022 op 20 februari geen (grond)vorst met de laagste temperaturen op het KNMI-station Eelde, op waarnemingshoogte met 1,1°C en aan de grond met 0,3°C. Verder verliep het nat op 20 februari 2022, in de nachtelijke uren op de KNMI-stations Gilze-Rijen en Lelystad met respectievelijk 15,8- en 11,8-millimeter. In het noorden van het land daarbij ook enkele winterse buien met lokaal natte sneeuw en onweer.
Overdag op 20 februari 2022 in het hele land langdurig aanhoudende regen en dat leverde de meeste neerslag op de KNMI-stations Cabauw en Hoogeveen met 23,7 millimeter en 23,5 millimeter op het KNMI-station Herwijnen. Vanaf middernacht tot in de avond 19 uur de meeste neerslag op het KNMI-station Cabauw met 26,6 millimeter. De wind deed vrolijk mee tot windkracht 7 een harde wind in de kustgebieden en de hoogste windstoot van 129 kilometer per uur op het KNMI-station Vlissingen in de nachtelijke uren. Later op 20 februari 2022 nam de wind weer flink toe met windstoten van 101 kilometer per uur op de KNMI-stations Voorschoten en IJmuiden en de reguliere wind windkracht 9 stormkracht. Ook op het IJsselmeer werd windkracht 9 bereikt stormkracht met een windstoot van 95 kilometer per uur.
In Borculo viel in het etmaal van 20 februari 2022 30,8 millimeter en daarmee een nieuw datumrecord voor de neerslag. Het oude neerslagrecord voor 20 februari stond op 16 millimeter van 2002. Ook voor veel KNMI-stations op 20 februari 2022 nieuwe datumrecords voor de neerslag. Landelijk het nieuwe datumrecord werd 38,9 millimeter op het KNMI-station Deelen. Het oude landelijk datumrecord was 30,5 millimeter op het KNMI-station Rotterdam in 2005.
Op onderstaande foto een ooievaar op een nest in het stroomgebied van de IJssel tussen Zutphen en Brummen, inmiddels zijn daar al diverse nesten “bemand” met ooievaars. Die hebben het niet altijd gemakkelijk tijdens een harde tot stormachtige wind.
ZON EN TERUGKEER OVERWINTERENDE VOGELS
Onderstaande foto’s maakte Peter de Vries in de omgeving Kudelstaart op 20 februari 2019, linksonder de zon en een bijzon en rechtsonder de maan en een bijmaan. Het verschijnsel bijzon behoort tot de categorie haloverschijnselen en is een natuurlijk optisch weerfenomeen in de atmosfeer in de vorm van twee heldere lichtvlekken links en rechts van de zon. In de meeste gevallen is er maar één lichtvlek zichtbaar. Deze ontstaat als de zon door ijskristallen schijnt en hierbij worden de zonnestralen gebroken en gereflecteerd. Hierbij ook de bekende regenboogkleuren op de lichtvlekken waarbij de rode kleur naar de zon is gericht en de blauwe kleur van de zon af. Het weerfenomeen bijzon zien we wel vaker. Een soortgelijk verschijnsel kan men heel af en toe ook bij de maan zien, maar is veel minder goed zichtbaar en ook vrij zeldzaam zoals op onderstaande foto rechts. Dat Peter de Vries de foto kon maken van de bijmaan is dan ook zeer uitzonderlijk!
De winter telt in Borculo inmiddels 145 uur zon, over dezelfde periode in de winter van 2024 115 uur, in de winter van 2023 149 uur zon, in de winter van 2022 124 uur zon, in de winter van 2021 128 uur, in de winter van 2020 129 uur, in de winter van 2019 156 uur, in de winter van 2018 was dat 143 uur, in de winter van 2017 195 uur en in de winter van 2016 was dat over dezelfde periode 175 uur zon.
De winter van 2016 kwam in Borculo totaal tot 220 uur zon, de winter van 2017 en de winter van 2018 tot 205 uur, de winter van 2019 tot 212 uur, de winter van 2020 tot 144 uur, de winter van 2021 tot 185 uur zon, de winter van 2022 kwam tot 167 uur zon, de winter van 2023 tot 184 uur zon en de winter van 2024 120 uur zon. Gemiddeld telt de winter in Borculo 181 uur zon.
In de winter van 2015 t/m 20 februari nog maar 123 uur zon, dat was wat magertjes. De winter van 2015 kwam in Borculo niet verder dan 145 uur zon. In de winter van 2014 t/m 20 februari 155 uur zon en over de hele winterperiode 184 uur zon. In de winter van 2013 ging het ook moeizaam, t/m 20 februari nog maar 103 uur zon en over de hele winterperiode 105 uur zon en daarmee de somberste winter voor Borculo sinds de start van de reguliere zonurenmeting in 1995. In de winter van 2012 in Borculo t/m 20 februari 177 uur zon en over de hele winterperiode 181 uur zon. De winter van 2011 was ook niet erg scheutig met het aantal uren zonneschijn, in Borculo had de zon in de winter van 2011 t/m 20 februari nog maar 128 uur geschenen. In de winter van 2010 over dezelfde periode 110 uur zon. Uiteindelijk kwam de winter van 2010 uit op 113 uur zon en de winter van 2011 op 149 uur zon.
Maar het kan soms nog veel erger. In 1966 had het KNMI-station Vlissingen slechts 3,5 uur zon van 20 januari t/m 20 februari, van deze 32 dagen waren er toen maar liefst 28 zonloos!
De eerste vogel die de terugkeer waagt is meestal de grutto. De gemiddelde terugkeerdatum is 18 februari. In maart en april volgt de grootste groep, waaronder de zwartkop. De gemiddelde terugkeerdatum van de zwartkop ligt op 30 maart. In 2001 werd de eerste zwartkop op 28 maart waargenomen en in 2002 al op 20 februari. In 2021 rond deze tijd vanuit de Achterhoek al diverse meldingen van de eerste kieviten.
Op onderstaande foto ziet U de zwartkop.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
In 2019 in de nacht naar 20 februari de laagste temperatuur van 1,3°C op de KNMI-stations Ell en Woensdrecht en aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Volkel met -0,7°C, het KNMI-station Ell had precies 0,0°C aan de grond.
In 2013 in de nacht naar 20 februari bleef landelijk op vijf van de 34 KNMI-stations de temperatuur net boven het vriespunt. Het KNMI-station Twente was de koudste plek met -4,3°C en het hoogste minimum op een tweetal KNMI-stations en wel Terschelling en Vlieland met +0,3°C. Aan de grond had het KNMI-station Twente ook de laagste temperatuur met -8,1°C. In Borculo in 2013 in de nacht naar 20 februari -3,3°C als laagste temperatuur in de weerhut en aan de grond -5°C.
Op 20 februari 2010 was het bitterkoud in Scandinavië met een laagste temperatuur in Kuhmo Kalliojoki in Finland tot -41,3°C! Als bij ons de wind de noordoosthoek zou opzoeken zouden wij ook zo weer in de stevige kou zitten, maar dat gebeurde niet.
Op 20 februari 1998 werd de tweede decade afgesloten in 1998 met een record. De tweede decade van februari 1998 werd de warmste in de 20e eeuw. De gemiddelde etmaaltemperatuur kwam op het KNMI-station De Bilt uit op 9,1°C tegen normaal 3°C. De tweede decade van februari 1998 was droog, in Borculo werd slechts 3 millimeter afgetapt in die tien dagen. Op 13, 14 en 15 februari 1998 steeg de temperatuur op het KNMI-station Bilt naar 15°C-16°C.
Heel aangenaam weer op 20 februari 1990 met op het KNMI-station De Bilt een hoogste temperatuur van 16,9°C en de laagste temperatuur was 11,8°C. Daarbij was er niet veel zon met slechts 0,7 uur, wel droog.
Op 20 februari 1962 in Almen een maximum-temperatuur van 11,2°C.
Op 20 februari 1967 viel er in Noorbeek 24 millimeter neerslag.
In 1948 op 20 februari op het KNMI-station De Bilt een datumrecord met -5,5°C voor de maximum-temperatuur voor De Bilt. Op het inmiddels opgeheven KNMI-station Winterswijk kwam het tot strenge vorst met -10,2°C en de maximum-temperatuur kwam overdag niet hoger dan -5,5°C. Het toenmalige KNMI-station Beek dat nu het KNMI-station Maastricht is had zelfs een maximum-temperatuur nog lager met -7,2°C.
In 1853 op het toenmalige hoofdkantoor van het KNMI in Utrecht in de nacht van 19- op 20 februari 10 centimeter sneeuw. In het noorden was toen sprake van een sneeuwjacht.
Onderstaande foto is van 20 februari 2010 in Zuidhorn met een sneeuwdek van vier centimeter, foto is gemaakt door Gerard Kiewiet.
EEN WEEK LANG GROTE TEMPERATUURVERSCHILLEN IN 1966
Op 19 februari 1966 kwam er in het noorden van het land een einde aan een week met samenlevingsontwrichtende weersomstandigheden. Er lag enige tijd een scheidingslijn over ons land tussen zachte lucht in het zuiden en koude lucht in het noorden van het land. Dat leverde allerlei soorten neerslag op, in het noorden meest sneeuw, in het zuiden regen en in het midden regen, regen met ijzel, ijsregen etc. In Groningen en Friesland beleefde men een week lang ijzel- en sneeuwstormen. Het werd op 1987 na, de ergste ijzelsituatie. Daarna stak er een storm op uit het noordoosten. Langs de scheidingslijn passeerde de ene na de andere storing. Een strook van 30 kilometer breedte over het midden van Friesland kreeg circa 25 millimeter regen bij temperaturen onder het vriespunt. Door diverse draadbreuken viel de elektriciteit uit, waardoor veel woningen in het donker en in de kou zaten. Na enkele koude nachten met in Groningen 22 graden vorst, viel uiteindelijk op 19 februari de dooi in.
KOUDE WINTER DOOR ÉÉN MAAND
Februari 2011 werd een zachte maand met een etmaalgemiddelde in Borculo van 4°C tegen normaal 2,6°C. Daarmee hadden we wel een vreemd verloop van de winter van 2011, een ijzig koude december-maand en twee hele zachte maanden januari en februari. Dit is wel vrij uniek, in de hele vorige eeuw slechts twee winters met een vergelijkbaar temperatuurverloop en wel in de winters van 1928 en 1951. Ook in deze twee winters hield de winter het voor gezien vanaf januari. Toch kwam het etmaalgemiddelde van de winter van 2011 in Borculo uit op 1,4°C en dat betekende een koude winter, normaal voor Borculo is 2,4°C!