NIET EERDER WAS HET LANDELIJK ZO WARM OP 21 FEBRUARI ALS DIT JAAR!
WEET U HET NOG VAN 21 FEBRUARI 1985?
BIJZONDERHEDEN 21 FEBRUARI
Voor weer-info klik op onderstaande links:
KNMI WEERPLAZA WEERONLINE KMI-BELGIE WEER.NL WEERNIEUWS-VERWACHTING
Voor extremen etmaal KNMI-stations klik op één van onderstaande links:
temp/neerslag dag/nacht temp/neerslag/wind uren zon
Vrijdag 21 februari temperatuurrecords! Het KNMI-station De Bilt met de langste meetreeks van alle KNMI-stations kwam tot de maximum-temperatuur van 17,9°C en niet eerder werd het zo warm op 21 februari sinds 1901. Het oude record voor het KNMI-station De Bilt stond op 16,9°C en was van 21 februari 2021. Het landelijk record voor 21 februari sneuvelde ook met de 19,3°C die werd bereikt op het KNMI-station Woensdrecht, het oude record stond op 18,5°C van 21 februari 2021 op het KNMI-station Eindhoven. Ook voor de oostelijke KNMI-stations Hupsel en Twente nieuwe datumrecords. Het KNMI-station Hupsel kwam tot 17,6°C en het oude record stond op 17,4°C van 21 februari 2021. Het KNMI-station Twente kwam tot 18,1°C en het oude record stond op 18,0°C van 21 februari 2021.
Borculo kwam met de maximum-temperatuur tot 17,5°C en daarmee geen datumrecord en dat blijft staan op 17,9°C van 21 februari 2021.
In 2024 op 21 februari voor het grootste deel van het land een sombere, bewolkte dag. Het “mooiste” weer was nog voor het zuidoosten van het land t/m de Achterhoek, daar was nog ruimte voor de zon op alle KNMI-stations met ook de hoogste temperaturen. De KNMI-stations Arcen en Ell kwamen als enige van de KNMI-stations tot boven de 11°C tot 11,5°C op het KNMI-station Arcen. De meeste zon was ook voor het KNMI-station Arcen met slechts 0,4 uur en m.u.v. Limburg, Oost-Brabant en de Achterhoek bleef de rest van het land zonloos.
Vanaf de tweede helft van de middag kwam vanuit het westen het hele land in de regen, het laatst in het oosten van het land. De meeste neerslag over het etmaal viel op het KNMI-station Hoek van Holland met 4,5 millimeter.
De minimum-temperatuur kwam in Borculo op 21 februari uit op 7,5°C en dat werd pas bereikt in de avond rond 21 uur en daarmee geen datumrecord, dat blijft staan voor Borculo op 7,9°C van 21 februari 2016. Tot in de avond om 21 uur was de laagste temperatuur in Borculo nog gelijk met het bestaande datumrecord uit 2016.
In de kustgebieden en op het IJsselmeer stond nog een krachtige wind tot windkracht zes met de hoogste windstoot van 62 kilometer per uur op het KNMI-station Vlieland.
Borculo kwam in 2023 op 21 februari tot de zesde zonloze dag op rij en daarmee de langste zonloze periode sinds begin januari 2021 met ook zes zonloze dagen op rij. In februari 2024 niet veel beter in Borculo, want vanaf 14- t/m 18 februari in Borculo ook nog vijf zonloze dagen op rij. Voor Borculo was 21 februari 2024 de twaalfde zonloze dag van februari 2024 en dat was toen al het hoogste aantal voor februari sinds 2011 toen februari tot 14 zonloze dagen kwam over de hele maand.
Op onderstaande foto het weerbeeld op 21 februari 1956 in Doorn. Rond midden februari 1956 trok toen een actieve sneeuwstoring over het land, daarbij viel op het KNMI-station De Bilt 24 centimeter sneeuw, toen het hoogste sneeuwdek sinds 1850. Op Terschelling lag toen 55 centimeter sneeuw. Vanaf 15 februari 1956 de start van een ijskoude periode met op het KNMI-station De Bilt een gemiddelde etmaaltemperatuur van -10,1ºC. In de Achterhoek en Twente in de nacht naar 21 februari 1956 minima van rond -12°C.
Een bijzondere nacht naar 21 februari had Vlissingen in 1956, toen op het KNMI-station Vlissingen een laagste temperatuur van -19,6°C. Dit is voor het KNMI-station Vlissingen de laagste temperatuur van de vorige eeuw. Maar in die ijzige februari van 1956 speelde het water nauwelijks een rol, er werd in die tijd geschaatst en gefietst op o.a. de Lek. De meeste grote wateroppervlakten waren bevroren. Opmerkelijk was dat verder landinwaarts de temperaturen hoger waren, moet wel gezegd worden dat het KNMI-station Vlissingen destijds gevestigd was op het voormalige vliegveld bij West-Souburg. Op de plaats van het huidige weerstation aan de Westerschelde, waar is gemeten van 1854-1943 en van 1958 tot heden, is het nooit kouder geweest dan -15,9°C op 12 februari 1929. De waarnemer die dienst had op 21 februari 1956 had gewacht met neerhalen van de index op de Six-thermometer tot zijn chef het ook had gezien, anders had die het waarschijnlijk nooit geloofd.
– In 2021 op 21 februari in Borculo met de hoogste temperatuur van 17,9°C een nieuw datum-record, het oude datumrecord was 13,0°C van 21 februari 1998. Landelijk ook een nieuw datumrecord met op het KNMI-station Eindhoven 18,5°C, het oude datumrecord voor 21 februari was 15,5°C op het KNMI-station Maastricht op 21 februari 1949. Op de KNMI-stations Terschelling, Wilhelminadorp en Vlissingen na konden alle overige KNMI-stations op 21 februari 2021 een nieuw dagrecord aantekenen.
– In 2020 in de nacht naar 21 februari de passage van een koufront met lokaal veel neerslag en zware windstoten. In het noordwesten van het land neerslag op diverse plaatsen rond 10 millimeter. In de nacht naar 21 februari 2020 voor middernacht op de KNMI-stations Schiphol en Vlieland respectievelijk 86- en 98 kilometer per uur en na middernacht 78 kilometer per uur op het KNMI-station Vlieland. Daarbij bereikte de reguliere wind windkracht 8 stormachtig in de kustgebieden en op Schiphol.
In 2020 rond deze tijd met de vele regen was het bij lange na niet zo droog als in 2019 rond deze tijd. In 2019 rond deze tijd was het grondwaterpeil voor veel gebieden in het oosten van het land nog veel te laag. Op veel plaatsen lag het peil rond een meter lager dan normaal voor deze tijd van het jaar. Voor de landbouw met het voorjaar in zicht was dat geen best voorteken.
– In 2017 in de nacht naar 21 februari op het KNMI-station Westdorpe een minimum-temperatuur van 10°C en dat werd het hoogste minimum van de maand van de KNMI-stations.
NAT EN ONSTUIMIG 21 FEBRUARI 2022
In 2022 in de nacht naar 21 februari de passage van een zeer actieve buienlijn met lokaal zware windstoten en onweer. De meeste neerslag op de KNMI-stations Deelen en Hoogeveen met respectievelijk 17,4- en 15,7-millimeter. De meeste neerslag 21 februari 2022 overdag op de KNMI-stations Eelde en Hoogeveen met respectievelijk 12,5- en 11,9-millimeter. Vanaf middernacht tot in de avond 19 uur de meeste neerslag op het KNMI-station Deelen met 13,2-millimeter. In Laaghalen viel in het etmaal van 21 februari 2022 totaal 47 millimeter.
Naast de regen ook veel wind, in de kustgebieden/IJsselmeergebied windkracht 9 stormkracht. Windstoten in de nachtelijke uren op de KNMI-stations Vlieland en op de Houtribdijk over het IJsselmeer van respectievelijk 103- en 102 kilometer per uur. Overdag op 21 februari 2022 werd opnieuw windkracht 9 bereikt, m.a.w. storm en dat al voor de zesde dag op rij. Nooit eerder kwam het in Nederland zes dagen op rij tot storm. Het oude landelijke record was vijf dagen op rij storm in december 1979. Landinwaarts op 21 februari meest windkracht 6 tot 7 een krachtige tot harde wind. Het KNMI-station Ell kwam landinwaarts tot de hoogste windstoot van 74 kilometer per uur.
In Borculo werd op 21 februari 2022 de grens van 175 millimeter neerslag gepasseerd voor 2022 en daarmee stond 2022 tot dan op de vierde plaats van meest natte jaren sinds 1981. Nog natter t/m 21 februari waren de jaren 1988, 1995 en 2004. De data voor de eerste 175 millimeter aan neerslag loopt voor Borculo uiteen van 9 februari in 1988 tot 4 juli in 1996. In 2024 was de 175 millimeter neerslag in Borculo ook binnen bereik, t/m 21 februari stond de teller op 174 millimeter. Nu in 2025 is de 175 millimeter neerslag nog lang niet bereikt, de neerslagteller staat op 98 millimeter.
Onderstaande foto maakte Frans Sijmons 21 februari 2022. Bellen op het water en daarover zegt de Volksweerkunde: “Bellen op het water kondigen meer water voor later”! Deze spreuk kwam dan ook helemaal uit, februari 2022 verliep kletsnat.
De vele regen in februari 2022 en zeker in de dagen rond deze tijd veroorzaakte zo hier en daar ook al problemen. Zo was in het noorden van Gelderland in de regio Epe de Verloren Beek buiten zijn oevers getreden en stonden de landerijen onder water. Ook de huizen en boerderijen hadden wateroverlast waarbij op sommige locaties het water al 50 centimeter hoog stond in de schuren.
In Drenthe werd door de KNMI-neerslagstations het landelijk etmaalrecord voor de derde decade van februari gebroken. In Schoonloo zat in de ochtend van 22 februari 2022 over 24 uur maar liefst 46 millimeter in de regenmeter. Het oude record stond op 41 millimeter en dateerde van 26 februari 2002 uit het Groningse Onnen. In Appelscha werd op 22 februari 2022 met 38 millimeter een nieuw Fries decaderecord gevestigd. In Gelderland kreeg Nunspeet in twee dagen tijd 65 millimeter in de regenmeter en kwam het maandtotaal al op 155 millimeter, in Ellecom was het maandtotaal ook al opgelopen tot 181 millimeter.
Het KNMI-station Deelen stond in februari 2022 t/m 22 februari op 152 millimeter en het KNMI-station De Bilt op 129 millimeter. Het landelijk maandrecord voor februari kwam niet in gevaar en blijft staan op 247 millimeter in 1946 in Beekbergen.
ELFSTEDENTOCHT
Het bovenstaande is niet te vergelijken met 21 februari 1985! Want op 21 februari hadden we al eens een Elfstedentocht! De datum 21 februari is er één met geschiedenis en daarvoor moeten we terug naar 1985, toen na 22 jaar weer een Elfstedentocht met als winnaar Evert van Benthem. Van de ruim 16.000 deelnemers die aan de start verschenen bereikten meer dan 13.000 stoere mannen en vrouwen de finish.
Onderstaande foto is van de Elfstedentocht in 1985.
De kwaliteit van het ijs was goed, maar het weerbeeld werd gekenmerkt door bewolking bij temperaturen rond het vriespunt. In de loop van de dag kwam er steeds meer water op het ijs. Het ijs was goed ondanks weersomstandigheden met dooi. De laatste maal daarvoor dat de Tocht der Tochten werd verreden was 18 januari 1963 geweest, toen Reinier Paping onder barre omstandigheden de overwinning behaalde. In 1985 verklaarde op 18 februari de voorzitter van “De Friesche Elfsteden”, ir. Jan Sipkema, dat op 21 februari de 13e Elfstedentocht zou worden georganiseerd. Op tal van plaatsen in het land kon men zich laten inschrijven, voor veel mensen reden om de nacht vóór de loketten open gingen voor de deur door te brengen om maar zeker te zijn van een startbewijs. De inschrijvingen verliepen overigens via een landelijke computer die automatisch stopte wanneer zich ergens in het land de 16.000e deelnemer had gemeld. De Nederlandse Spoorwegen lieten de nacht voorafgaande aan de wedstrijd voortdurend extra treinen rijden om zoveel mogelijk mensen in staat te stellen het gebeuren actief dan wel passief te volgen. De wedstrijd werd de snelste uit de geschiedenis. Oorzaak hiervan waren de weersomstandigheden, geen extreme koude noch harde wind en de uitstekende conditie van de rijders natuurlijk. Van Benthems tijd was 6 uur, 46 minuten en 47 seconden. De eerste vrouw die de finish passeerde was de 36 jarige Lenie van der Hoorn-Langelaan. Zij eindigde met een tijd van 7 uur, 33 minuten en 1 seconde op de 140e plaats.
TEMPERATUREN BOVEN DE 10ºC
De verschillen kunnen groot zijn van jaar tot jaar! In 2017 op 21 februari voor Borculo het vijfde etmaal van februari 2017 met een maximum-temperatuur in de dubbele cijfers. In 2018 in februari was de hoogste temperatuur t/m 21 februari nog “slechts” 8°C en daar kwamen we in Borculo ook niet bovenuit in de laatste dagen van februari 2018. In februari 2018 met 8°C voor Borculo het laagste maximum van de maand voor februari sinds 1993 die niet hoger kwam dan 7,5°C.
De huidige winter telt in Borculo inmiddels 12 etmalen van 10°C en hoger, over dezelfde periode in de winter van 2024 31 etmalen, in de winter van 2023 28 etmalen, in de winter van 2022 18 etmalen, in de winter van 2021 16 etmalen, in de winter van 2020 21 etmalen, in de winter van 2019 15 etmalen van 10°C en hoger, in de winter van 2018 vijf etmalen en in de winter van 2017 over dezelfde periode zeven etmalen. In de winter van 2016 totaal andere cijfers. Borculo kwam in de winter van 2016 op 21 februari tot de zevende dag van februari met een maximum-temperatuur in de dubbele cijfers en de 37e van de winter!
Normaal voor februari is vier en voor de winter tien etmalen met een maximum-temperatuur in de dubbele cijfers. Het record voor februari stond lange tijd op naam van februari 1998 met 16 etmalen van 10°C of hoger. Februari 2019 telde in Borculo t/m 21 februari negen etmalen van 10°C en hoger, over de hele maand liep dat ook op tot 16 dagen en dat was met februari 1998 het hoogste aantal voor februari tot 2024 toen februari tot 18 dagen kwam. Het record voor de winter over drie maanden staat op naam van de winter van 2016 met in totaal 39 etmalen van 10°C of hoger! Dat record blijft voorlopig onaangetast. Het oude record voor de winter stond op 33 etmalen van 10°C of hoger van de winter van 2007. Daarentegen in de winter van 2006 geen enkel etmaal van 10°C of hoger.
EEN DUIK IN HET VERLEDEN
Op 21 februari 2020 op Gran Canaria een stofstorm die 24 uur aanhield.
In 2019 in de nacht naar 21 februari de laagste temperatuur tot 7 uur van 1,0°C op het KNMI-station Ell en na 7 uur daalde de temperatuur tot 0,3°C, aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Ell met -1,3°C. Verder ook grondvorst op de KNMI-stations Eindhoven en Volkel met -1,1°C.
In 2018 in de nacht naar 21 februari nagenoeg in het hele land lichte- tot matige vorst, alleen het KNMI-station Wilhelminadorp in Zeeland bleef net boven het vriespunt. Aan de grond in het hele land wel grondvorst en op het KNMI-station Twente voor de tweede nacht op rij aan de grond strenge vorst. De laagste temperatuur in de nacht naar 21 februari 2018 tot 7 uur was -5,5°C op het KNMI-station Hupsel tot 0,3°C op het KNMI-station Wilhelminadorp. Na 7 uur de laagste temperatuur op het KNMI-station Eelde met -6,2°C. Aan de grond de laagste temperatuur op het KNMI-station Twente met -10,1°C. De KNMI-stations Heino, Eelde en Hupsel hadden aan de grond respectievelijk -9,3°C, -8,9°C en -8°C. In Borculo daalde de temperatuur op waarnemingshoogte tot -5,4°C en aan de grond tot -7,1°C.
In 2019 op 21 februari steeg de temperatuur in Schotland in Aboyne tot 18,3ºC en daarmee een nieuw warmterecord voor Schotland in februari. Het oude februari-record was 17,9°C uit 1897 in Aberdeen.
Op 21 februari 2019 in de Southern California Mountains voor het eerst sinds ruim 100 jaar een dik sneeuw tapijt. In de staat Arizona kreeg de stad Flagstaff maar liefst 91 centimeter sneeuw om de oren. Een record aldaar over de periode van 24 uur, het oude record was 79 centimeter uit het jaar 1915.
Onderstaande foto is 20 februari 2017 en is gemaakt door Frans Sijmons uit Klausheide. Daar vlogen de kraanvogels over en dat is toch altijd een heel spektakel van deze vrij grote vogels.
Vanaf 20 februari 2015 tot diep in het Midden-Oosten winterse activiteit. Zo viel er in het noorden van Israël op het vliegveld Rosh Pina 30 centimeter sneeuw, ook de Felsendom in Jeruzalem was met sneeuw bedekt. De hoofdstad Amman van Jordanië kreeg ook een pak sneeuw van 20 centimeter. Zelfs in de woestijn van Saoedi Arabië viel sneeuw.
Onderstaande foto is van Jeruzalem op 20 februari 2015. (bron foto: MC-Wetter)
Op 21 februari 2008 kwam er in Borculo een einde aan een periode van 14 etmalen droog. Voor Borculo de op één na langste droge periode in de winter. Alleen in de winter van 2003 bleef het langer droog met 18 droge etmalen op rij en dat was ook in februari.
In 1986 op het KNMI-station De Bilt -14,6°C. In Hoensbroek een maximum-temperatuur van -5,1°C. In Leek lag een sneeuwdek van 7 centimeter en in Damwoude 13 centimeter.
Op 21 februari 1967 viel er in de nacht van 21- op 22 februari 21 millimeter in Klazienaveen en Rouveen. Aan de kust kwam het tot een westerstorm.
In 1949 op 21 februari op het inmiddels opgeheven KNMI-station Buchten 17,1°C.
In 1948 op 21 februari op het KNMI-station Groningen (nu Eelde) een maximum-temperatuur van -5,1°C. Op veel plaatsen waren de ijsbanen open, op het KNMI-station Winterswijk kwam het nog tot strenge vorst met -10,4°C.
IJSVORMING OOSTZEE
In februari 2011 begon de ijsvorming in het Oostzeegebied indrukwekkende vormen aan te nemen. Rond 21 februari 2011 was er ongeveer 250.000 vierkante kilometer met zee-ijs bedekt. Dat was in bijna 25 jaar niet meer zoveel geweest. Voor bijna 25 jaar geleden lag er een zee-ijs oppervlakte van rond 394.000 vierkante kilometer. In de strenge winter van 1995-1996 bedroeg de oppervlakte aan zee-ijs in het Oostzee-gebied maximaal 237.000 vierkante kilometer.
Het Zweedse eiland Gotland werd in 2011 uiteindelijk helemaal ingepakt in zee-ijs. In het noordelijk deel van de Botnische Golf had het ijs al een dikte van 60 tot 70 centimeter.
Begin maart 2011 maakte de Finse weerdienst bekend dat de ijsvloer zelfs was aangegroeid tot 310.000 vierkante kilometer. In maart 1987 bedroeg de maximale oppervlakte zee-ijs 394.000 vierkante kilometer.
Hieronder een satellietfoto van het Oostzee-gebied rond 21 februari 2011.
Een ander “water” in de regio van de Oostzee is de Botnische Golf. In februari 2012 op de weerkaart enige tijd een zeer krachtig hogedrukgebied boven Rusland en daarmee zat een groot deel van Europa in een koudegolf. Dit had ook tot gevolg dat de wateren in het hoge noorden van een sterk aangroeiende ijsvloer werden voorzien. Opvallend was dat midden januari 2012 op het noordelijk deel van de Botnische Golf nog nauwelijks een ijsvloer aanwezig was. Maar eind januari 2012 was het watergebied tussen de noordelijke en zuidelijke Botnische Golf grotendeels met ijs bedekt. Op 10 februari 2012 had de ijsbedekking zijn hoogtepunt bereikt. Maar de ijsvloer was zeker geen solide geheel. Een aantal dagen na die 10e februari waren delen van de Bottenviken alweer open. Toch was de ijsbedekking in het gehele Oostzeegebied in de winter van 2012 erg teleurstellend en dat had ook te maken met de warme herfst van 2011 en de daarop volgende maanden december en januari die veel te zacht verliepen.